Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Rzeźba figuralna ołtarza (oprócz rzeźby Matki Boskiej z Lourdes) powstała w drugiej połowie XVIII wieku.

Opis

Rzeźba św. Mateusza ścięta z tyłu, drążona, ustawiona na półokrągłej podstawie. Figura ustawiona w silnym kontrapoście, delikatnie przechylona w tył, głowa skierowana ku górze. Prawa ręka wysoko uniesiona; lewa, ugięta, wyciągnięta w bok. Twarz pociągła, szczupła, z wysokim czołem, oczy skierowane do góry, mały nos, pełne usta; okolona krótką i kręcona brodą. Włosy długie, kręcone, opadające na ramiona. Święty jest ubrany w długą, jasnobrązową suknię z długimi rękawami, z dużym dekoltem, przepasaną w talii (tkanina marszczona w partii torsu, u dołu drapowana w grube fałdy) oraz złoty płaszcz zawieszony na prawym ramieniu, opadający na plecy z jedną połą zawieszoną u pasa. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szata laserunkowa, płaszcz złocony.

Zarys problematyki artystycznej

Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju. Pewne cechy stylistyczne rzeźby św. Mateusza oraz pozostałych figur ukazujących ewangelistów z ołtarza Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz ołtarza Matki Boskiej z Lourdes przywodzą na myśl warsztat spiskiego rzeźbiarza, który wykonał część dekoracji rzeźbiarskiej w kościołach we Frydmanie i w Jurgowie. Rozważania te wymagają jednak dalszych badań. Święty Mateusz jest autorem pierwszej Ewangelii, która jako jedyna księga w Piśmie Świętym została napisana w języku aramejskim. Święty był celnikiem z Kafarnaum, powołanym przez Chrystusa. Przed przyłączeniem się do uczniów podejmował Zbawiciela w swoim domu, co wywoływało zgorszenie u faryzeuszy. Po rozesłaniu apostołów św. Mateusz miał głosić ewangelię w Etiopii i tam ponieść śmierć męczeńską.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju. Rzeźba powstała w drugiej połowie XVIII wieku i przedstawia św. Mateusza, autora pierwszej Ewangelii. Święty był celnikiem z Kafarnaum, powołanym przez Chrystusa. Po rozesłaniu apostołów miał głosić ewangelię w Etiopii i tam ponieść śmierć męczeńską.