Św. Kazimierz

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Jabłonka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Przemienienia Pańskiego
Tagi
rzeźba XX wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz przytęczowy północny
Identyfikator
DZIELO/13731
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
około połowy XX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 127 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Figurę św. Kazimierza oraz pozostałe rzeźby w ołtarzach bocznych sprowadził ksiądz Julian Łysek (proboszcz w Jabłonce w latach 1928-1967). Rzeźbę ustawiono w ołtarzu bocznym północnym powstałym w pierwszej ćwierci XX wieku. Ołtarz przekształcono w 1950 roku. Osie boczne wykonali stolarze z Jabłonki: Czesław Kojs i Ignacy Suwada. W 2004 roku ołtarz wraz z rzeźbami poddano gruntownej konserwacji.

Opis

Figura św. Kazimierza Jagiellończyka ustawiona na niskim cokole. Święty ukazany w pozycji stojącej, frontalnie, w lekkim kontrapoście, w lewej dłoni trzyma koronę otwartą ułożoną na czerwonej poduszce, prawą wysuwa do przodu. Twarz szeroka o ostrych rysach, dużych i głęboko osadzonych oczach, długim i szerokim nosie, bez zarostu. Włosy długie, z przedziałkiem pośrodku, opadające bujnymi falami na plecy. Święty jest ubrany w długą, błękitną suknię z szerokimi rękawami, ze złotym obszyciem wokół szyi, spiętą w talii złotym pasem. Spod sukni widoczne złocone trzewiki zakończone kwadratowymi noskami. Na plecy zarzucony długi, czerwony płaszcz, z jasnożółtą podszewką, z gronostajową pelerynką, spięty na piersiach złotą fibulą. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Źródła archiwalne nie ujawniły wykonawcy z dzieła. Analogicznie, po drugiej stronie ołtarza została ustawiona rzeźba św. Jacka, wykonana przez tego samego artystę. Święty Kazimierz urodził się w 1458 roku w Krakowie na Wawelu. Był drugim z kolei spośród sześciu synów Kazimierza Jagiellończyka. W 1467 roku król powołał na pierwszego wychowawcę i nauczyciela swoich synów Jana Długosza. Ich nauczycielami byli również Filip Kallimach i Jan Kanty. Święty Kazimierz wiódł życie pełne świętości i zmarł w Grodnie w 1484 roku. W ikonografii ukazywany jest w stroju książęcym: w płaszczu z gronostajową pelerynką oraz z mitrą.

Streszczenie

Rzeźba św. Kazimierza królewicza została wykonana przez nieznanego artystę około połowy XX wieku, a następnie ustawiona w ołtarzu bocznym z pierwszej ćwierci XX wieku. Przedstawia drugiego syna króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuskiej, św. Kazimierza, patrona Litwy i Wilna.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Trajdos Tadeusz, "Opis kościoła parafialnego w Jabłonce" , „Orawa” , s. 21-24
"Korpus witraży z lat 1800-1945 w kościołach rzymskokatolickich metropolii krakowskiej i przemyskiej, t. 2: Archidiecezja Krakowska, dekanaty pozakrakowskie", Kraków 2015
"Jabłonka – stolica polskiej Orawy. Historia i współczesność", Nowy Targ-Jabłonka 2016
Skorupa Andrzej, "Kościoły polskiej Orawy", Kraków 1997

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Kazimierz", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-kazimierz-4

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności