Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Dzieje zabytku

Pierwotnie obraz znajdował się w poprzednich ołtarzach w kościele w Jabłonce.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum kompozycji przedstawienie Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, stojącej na półksiężycu i globie, ze złączonymi na piersi dłońmi. Maria zwrócona delikatnie w prawo, ukazana w kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie i z głową skierowaną w lewą stronę. Twarz pełna z długim i wąskim nosem, małymi ustami i z oczami wzniesionymi ku górze; włosy ciemne, długie, bujne, opadające na plecy i prawe ramię. Matka Boska ubrana jest w białą suknię z długimi i szerokimi rękawami oraz niebieski płaszcz zarzucony na lewe ramię. Ma bose stopy, a wokół głowy świetlisty nimb. Półksiężyc skierowany jest rogami do góry, owinięty wężem z jabłkiem w pysku. Po bokach Matki Boskiej dwa aniołki, jeden z gałązką białej lilii w dłoni. Na globie ziemskim dwie główki aniołków. Tło jednolite jasnobrązowe. Rama drewniana, ołtarzowa, profilowana, złocona i srebrzona. Na zewnętrznym profilu ozdobiona wicią z liści wawrzynu, a w kluczu okrągłym kartuszem.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz „Matka Boska Niepokalanie Poczęta” został namalowany w nieznanym warsztacie malarskim. Wizerunek ma cechy typowe dla malarstwa XIX wieku. Matka Boska Niepokalanie Poczęta została ukazana w tradycyjnej konwencji ikonograficznej, w nawiązaniu do słów z Apokalipsy św. Jana: „I wielki znak ukazał się na niebie: Niewiasta w słońce obleczona, I księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu” (Ap 12,1). Symbolika księżyca pod stopami Marii jest wieloznaczna. Przeważnie tłumaczy się go jako symbol zła. Według komentatorów Apokalipsy rogi księżyca powinny być skierowane ku dołowi, gdyż oświetlało go z góry słońce, w które odziana jest Niewiasta. Zwykle jednak, ze względów kompozycyjnych artyści kierowali je ku górze, podobnie jak na obrazie w kościele w Wieliczce. Wąż z jabłkiem w pysku umieszczony pod stopami Marii również oznacza walkę ze złem. Nawiązuje też do wydarzeń Starego Testamentu, w których postać Ewy odczytuje się jako prefigurację Matki Boskiej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zły, liczne zabrudzenie powierzchni, odpryski i spękania warstwy malarskiej.

Streszczenie

Obraz „Matka Boska Niepokalanie Poczęta” namalował nieznany artysta w XIX wieku. Matka Boska została ukazana w tradycyjnej konwencji ikonograficznej, w nawiązaniu do słów z Apokalipsy św. Jana.

Bibliografia