Św. Józef z Dzieciątkiem
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na profilowanej podstawie na planie kwadratu o ściętych narożach. Józef ustawiony jest frontalnie, w kontrapoście, z lekko pochyloną głową. Na prawym przedramieniu podtrzymuje siedzące Dzieciątko, lewym przedramieniem przyciska do ciała gałązkę lilii, kładąc dłoń na piersi Dzieciątka. Twarz świętego jest pociągła, z wysokim czołem, o delikatnych rysach, małych oczach skierowanych w dół i prostym nosie, okolona krótką brodą i krótkimi kręconymi włosami. Ubrany jest w białą tunikę oraz jasnobrązowy płaszcz z beżową podszewką zarzucony na prawe ramię i otaczający postać. Dzieciątko skierowane jest w trzech czwartych w lewo, ma pochyloną głowę i rozłożone na boki ręce. Twarz ma okrągłą o pełnych policzkach i delikatnych rysach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami. Ubrane jest w białą, luźną tunikę. Polichromia ciała naturalistyczna.
Zdjęcie nr 2: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na profilowanej podstawie na planie kwadratu o ściętych narożach. Józef ustawiony jest frontalnie, w kontrapoście, z lekko pochyloną głową. Na prawym przedramieniu podtrzymuje siedzące Dzieciątko, lewym przedramieniem przyciska do ciała gałązkę lilii, kładąc dłoń na piersi Dzieciątka. Twarz świętego jest pociągła, z wysokim czołem, o delikatnych rysach, małych oczach skierowanych w dół i prostym nosie, okolona krótką brodą i krótkimi kręconymi włosami. Ubrany jest w białą tunikę oraz jasnobrązowy płaszcz z beżową podszewką zarzucony na prawe ramię i otaczający postać. Dzieciątko skierowane jest w trzech czwartych w lewo, ma pochyloną głowę i rozłożone na boki ręce. Twarz ma okrągłą o pełnych policzkach i delikatnych rysach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami. Ubrane jest w białą, luźną tunikę. Polichromia ciała naturalistyczna.

Św. Józef z Dzieciątkiem

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Raba Wyżna
Miejscowość
Raba Wyżna
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Rabka
Parafia
Św. Stanisława
Tagi
rzeźba XIX wieku rzeźba XX wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny, południowo-wschodni narożnik nawy
Identyfikator
DZIELO/05705
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
czwarta ćwierć XIX – pierwsza ćwierć XX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Figura św. Józefa z Dzieciątkiem powstała prawdopodobnie w czwartej ćwierci XIX lub w pierwszej ćwierci XX wieku. Została wtórnie umieszczona w ołtarzu św. Franciszka.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na profilowanej podstawie na planie kwadratu o ściętych narożach. Józef ustawiony jest frontalnie, w kontrapoście, z lekko pochyloną głową. Na prawym przedramieniu podtrzymuje siedzące Dzieciątko, lewym przedramieniem przyciska do ciała gałązkę lilii, kładąc dłoń na piersi Dzieciątka. Twarz świętego jest pociągła, z wysokim czołem, o delikatnych rysach, małych oczach skierowanych w dół i prostym nosie, okolona krótką brodą i krótkimi kręconymi włosami. Ubrany jest w białą tunikę oraz jasnobrązowy płaszcz z beżową podszewką zarzucony na prawe ramię i otaczający postać. Dzieciątko skierowane jest w trzech czwartych w lewo, ma pochyloną głowę i rozłożone na boki ręce. Twarz ma okrągłą o pełnych policzkach i delikatnych rysach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami. Ubrane jest w białą, luźną tunikę. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźbę św. Józefa z Dzieciątkiem charakteryzuje uspokojona forma, wyrażająca się w statecznym, pozbawionym ekspresji układzie sylwetki i kształtowaniu szat oraz pełnym spokoju wyrazie twarzy. Figura formalnie nawiązuje do wykonywanych w XIX i w pierwszej połowie XX wieku wyrobów kościelnych tworzonych przez warsztaty czynne w Tyrolu i Austrii, które zamawiano i sprowadzano do Polski. W tym samym czasie również w Polsce działały warsztaty naśladujące zagraniczne wyroby, dlatego bez zachowanych przekazów źródłowych dotyczących dzieła trudno jest określić dokładny czas i miejsce jego powstania.
Święty Józef był oblubieńcem Marii i opiekunem Jezusa, dlatego przedstawiany jest najczęściej z Dzieciątkiem. Jego atrybutem jest również gałązka lilii oznaczająca czystość.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zabrudzenia i przetarcia warstwy polichromii figury.

Streszczenie

Figura formalnie nawiązuje do wykonywanych w XIX i w pierwszej połowie XX wieku wyrobów kościelnych tworzonych przez warsztaty czynne w Tyrolu i Austrii, które zamawiano i sprowadzano do Polski. Przedstawia św. Józefa, który był oblubieńcem Marii i opiekunem Jezusa, dlatego ukazywany jest najczęściej z Dzieciątkiem Jezus na ręku. Jego atrybutem jest również gałązka lilii oznaczająca czystość.

Osoby związane z dziełem

Zdjęcie nr 1 dla osoby: Józef św.
Józef św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna wisząca, z dostępem od strony prezbiterium w postaci dwubiegowych schodów z podestem. Balustrada pełna, na cokole, dekorowana płycinami w formie rombów, z poręczą w postaci gzymsu. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach i wklęsłych bokach, na cokole w formie spłaszczonego wałka dekorowanego kampanulami w układzie poziomym. U spodu podwieszony odwrócony ostrosłup o ściętym wierzchołku i wklęsłych bokach ujęty w narożach spływami wolutowymi, dekorowany kampanulami, zakończony szyszką zdobioną cęgami. Ścianki kosza wydzielone pilastrami w formie wolut, których trzony dekorowane są ukwieconymi gałązkami. Na ściankach rocaille'owe płyciny z ornamentem roślinnym. Parapet w postaci gzymsu. Baldachim na planie analogicznym względem kosza, w formie gzymsu, dekorowany stylizowanym perełkowaniem, z podwieszonym lambrekinem. Na nim, na podstawie utworzonej z obłoków figura Chrystusa, zwróconego frontalnie, trzymającego na lewym ramieniu krzyż, z prawą ręką wskazującą w górę. Po jego lewej figurka Mojżesza z tablicami przykazań, po prawej św. Michała Archanioła trzymającego trąbę i wagę. Na podniebieniu baldachimu płaskorzeźbiona gołębica Ducha Świętego z czterema wiązkami promieni oraz dwie ukwiecone gałązki. Struktura polichromowana w kolorze beżowym, z białym detalem, ornamentyka i profile złocone, obłoki i gołębica srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, drążona, przedstawia anioła stojącego na rzeźbionym, posrebrzanym obłoku. Figura zwrócona frontalnie, z prawą nogą opartą na obłoku, głową przechyloną na prawy bark oraz uniesionymi przed sobą, ugiętymi rękami. Twarz owalna, o pełnych policzkach i wystającej brodzie, migdałowatych, opadających oczach, małym nosie i ustach, okolona krótkimi, zaczesanymi do tyłu włosami. Anioł ubrany jest w silnie fałdowaną, różową tunikę z fioletową podszewką, z jednym rękawem na lewym przedramieniu, odsłaniającą połowę torsu i prawe ramię oraz prawą nogę. Skrzydła pozłocone, złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, drążona, ustawiona na rzeźbionym, posrebrzanym obłoku. Figura anioła ukazana frontalnie, z lewą nogą opartą na obłoku oraz wyciągniętymi przed siebie, ugiętymi rękoma. Twarz ma owalną, o pełnych policzkach i podkreślonej brodzie, migdałowatych, opadających oczach, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi, falowanymi, zaczesanymi w tył włosami. Anioł ubrany jest w obficie fałdowaną zieloną tunikę z pomarańczową podszewką, z jednym rękawem na prawym ramieniu, odsłaniającą tors, lewe ramię oraz lewą nogę. Skrzydła pozłacane, złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Figura umarłego Chrystusa przybita do krzyża o prostych ramionach trzema gwoździami. Ciało w lekkim zwisie o horyzontalnie rozłożonych ramionach, głowie opadającej bezwładnie w prawą stronę, z lekko ugiętymi w kolanach nogami oraz stopami skrzyżowanymi w układzie prawa na lewą. Twarz szczupła, pociągła, z zamkniętymi oczami, długim, wąskim nosem i otwartymi ustami, okolona krótką brodą skręconą w regularne pukle oraz falowanymi włosami opadającymi na plecy i prawe ramię. Na głowie ma zieloną koronę cierniową w formie kołpaka. Sylwetka smukła, proporcjonalnie wydłużona, ciało silnie wychudzone o podkreślonych mięśniach, żebrach i mostku klatki piersiowej oraz ścięgnach nóg i rąk. W boku zaznaczona rana z rzeźbionymi kroplami krwi. Perizonium białe, krótkie, ściśle przylegające do ciała, silnie drapowane, odwinięte i osuwające się w partii podbrzusza, z kaskadowym zwisem tkaniny na prawym boku. Polichromia ciała naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki. Do górnej belki krzyża przybita płaskorzeźbiona tabliczka z inskrypcją „INRI”.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, tynkowany, orientowany, jednonawowy. Prezbiterium prostokątne, krótkie, zamknięte trójbocznie, przy północnej ścianie prostokątna zakrystia z niższym przedsionkiem. Od wschodu, na zewnętrznej ścianie prezbiterium ogrójec. Nawa główna szersza od prezbiterium, na rzucie prostokąta, od północy przylega prostokątna kaplica, do której od zachodu dobudowany jest niski przedsionek, od południa przylega kruchta boczna, od zachodu prostokątny przedsionek z wieżą na planie kwadratu. Prezbiterium i nawa nakryte stropami, łuk tęczowy półkolisty, wewnątrz ujęty pilastrami, zakończony kluczem. Dostęp do kaplicy z nawy głównej przez wysokie przejście arkadowe na ścianie północnej, w południowej przejście do kruchty bocznej, na osi, pod chórem wejście do przedsionka. Kaplica boczna sklepiona kolebkowo. Fasada bez podziałów z wbudowaną wieżą, ujętą spłaszczonymi spływami. Na osi portal wejściowy flankowany dwoma pilastrami podtrzymującymi gzyms, na którym znajduje się półkoliste okno. W polu dwuskrzydłowe drzwi wejściowe ujęte opaską tynkową. Wieża dwukondygnacyjna, w dolnej kondygnacji okulus, w górnej okna w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym usytuowane z czterech stron. Na spływach ujmujących wieżę dwa okulusy. Wieża nakryta dachem ostrosłupowym. Południowa ściana oraz prezbiterium opięte grubymi szkarpami nakrytymi daszkami o nieregularnej wysokości. Do wschodniej ściany prezbiterium dobudowany murowany ogrojec flankowany filarami, nakryty wielospadowym daszkiem. Elewacje gładkie, tynkowane zakończone profilowanym gzymsem. Wejścia do kościoła przez przybudówkę kaplicy bocznej od północy oraz przez zachodni przedsionek i południową kruchtę. Okna w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym: siedem w elewacji południowej, trzy w północnej. Okna w formie stojącego prostokąta w dwóch kondygnacjach na północnej i południowej ścianie przedsionka zachodniego. Nawa główna, prezbiterium, kaplica i kruchta boczna nakryte dachem dwuspadowym, zakrystia i przybudówki dachami pulpitowymi.
kościół
Kościół św. Stanisława
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego owalu. Przedstawia spotkanie Marii i św. Elżbiety. W prawej części obrazu Maria zwrócona w trzech czwartych w prawo, lewą ręką podtrzymuje płaszcz na wysokości łona, prawą kieruje w stronę Elżbiety. Twarz ma owalną o bladej karnacji, łagodnych, młodzieńczych rysach i jasnych włosach ukrytych pod welonem. Ubrana jest w jasnoróżową suknię przepasaną w talii, niebieski płaszcz zarzucony na ramiona i plecy, podtrzymywany z przodu oraz biały welon opadający na ramiona i plecy. Nad głową ma nimb. W lewej części obrazu św. Elżbieta zwrócona w trzech czwartych w lewo, prawą rękę wyciąga w stronę Marii, lewą ją obejmuje. Twarz ma owalną o łagodnych, młodzieńczych rysach, jasnej karnacji, okoloną jasnymi włosami, przesłoniętymi welonem. Ubrana jest w beżową suknię, przepasaną w talii, czerwony płaszcz z zieloną podszewką, zarzucony na lewe ramię i opadający na plecy i z przodu postaci, na głowie ma biały welon. Postacie ukazane na zewnątrz przed wejściem do domu widocznego za Elżbietą.
obraz
Nawiedzenie św. Elżbiety

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Józef z Dzieciątkiem", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jozef-z-dzieciatkiem-8

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności