Św. Joachim

Dzieje zabytku

Ołtarz do kaplicy razem z figurami św. Joachima i św. Anny został prawdopodobnie wykonany przez Ignacego i Antoniego Korneckich w czwartej ćwierci XVIII wieku. Obie figury zostały wymienione w tym ołtarzu w inwentarzu kościoła z 1883 roku.

Opis

Rzeźba drążona z tyłu, ustawiona na niskiej podstawie. Figura zwrócona jest frontalnie, z uniesioną głową skierowaną w prawo, odchylona, w kontrapoście. W lewej odchylonej od ciała ręce trzyma włócznię, prawą podtrzymuje z przodu połę płaszcza. Twarz ma szczupłą, o głęboko osadzonych oczach skierowanych do góry, lekko garbatym nosie i wąskich rozchylonych ustach, okoloną gęstą, silnie skręconą w dwa grube pukle brodą. Włosy ma brązowe, krótkie, kręcone. Joachim ubrany jest w złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz zarzucony na prawe ramię, otaczający postać, z połą tkaniny podtrzymywaną z przodu prawą ręką. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Figury św. Joachima, św. Anny oraz ołtarz w kaplicy mogli wykonać razem bracia Korneccy lub wyłącznie jeden z nich. Po zakończeniu działalności rodzinnego warsztatu w Gdowie w latach 1776-1778, przez kolejną dekadę Ignacy i Antoni jeszcze realizowali razem zlecenia, później zaś pracowali już indywidualnie.
Cechy formalne figur odpowiadają dziełom tworzonym wcześniej w warsztacie Korneckich, w którym Antoni i Ignacy pracowali razem z ojcem Piotrem oraz krewniakami i współpracownikami. Figura św. Joachima odpowiada typowi fizjonomicznemu dojrzałego mężczyzny z wysuniętą brodą skręconą w dwa pukle, który występował w figurach tworzonych w warsztacie Korneckich, przykładowo w farze w Bochni, ich potwierdzonym archiwalnie dziele. Natomiast układ ciała z podtrzymywaną przez jedną rękę połą płaszcza z przodu postaci, a drugą wyciągniętą w bok, pojawia się parokrotnie w rzeźbach św. Piotra oraz biskupów w kościele św. Mikołaja w Bochni. Święty Joachim przedstawiany był jako dojrzały mężczyzna lub starzec, gdyż zgodnie z tradycją będąc już w podeszłym wieku, wyprosił dzięki modlitwie i postom na pustkowiu dziecko, którym była Maria. Zazwyczaj występuje w towarzystwie swojej małżonki – św. Anny. Często jego atrybutem bywa szufla pasterska, w omawianej figurze wtórnie umieszczono w dłoni świętego włócznię, która nie ma uzasadnienia w jego ikonografii. Figury św. Joachima i św. Anny wiążą się z programem ikonograficznym całego ołtarza poświęconego Marii.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ubytki w partii malarskiej, przetarcia złoceń i zabrudzenia.

Streszczenie

Ołtarz do kaplicy razem z figurami św. Joachima i św. Anny został prawdopodobnie wykonany przez Ignacego i Antoniego Korneckich w czwartej ćwierci XVIII wieku. Święty Joachim przedstawiany był jako dojrzały mężczyzna lub starzec, gdyż zgodnie z tradycją będąc już w podeszłym wieku, wyprosił dziecko, którym była Maria. Często jego atrybutem bywa szufla pasterska, w omawianej figurze wtórnie umieszczono w dłoni świętego włócznię, która nie ma uzasadnienia w jego ikonografii.

Bibliografia