Św. Jan Ewangelista

Opis

Rzeźba drążona, polichromowana, umiejscowiona na niewielkim, prostopadłościennym cokole. Święty Jan w ujęciu całopostaciowym, w pozycji stojącej, w kontrapoście z głową uniesioną ku górze i lekko odchyloną do tyłu i w prawo. Twarz owalna o mocno zarysowanym podbródku, nos długi, lekko zadarty, szpiczasty, usta niewielkie, lekko rozchylone, oczy zwrócone ku górze. Włosy długie, brązowe, falowane, opadające na plecy. Lewa dłoń wsparta na piersiach, prawa wyciągnięta ku przodowi. Święty ubrany jest w długą, fałdowaną, przewiązaną w pasie suknię z kołnierzykiem pod szyją, spod niej widoczne bose stopy. Na niej płaszcz przerzucony, przez prawe ramię i przełożony przez pasek podtrzymujący suknię. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina w Podwilku, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju. Święty Jan był uczniem Jana Chrzciciela, a następnie umiłowanym uczniem Chrystusa, który towarzyszył mu aż do śmierci na krzyżu. Został wysiedlony na wyspę Patmos, gdzie powstała księga Apokalipsy. Następnie powrócił do Efezu i napisał czwartą Ewangelię i trzy listy kanoniczne. Zmarł, mając około 90 lat. Święty Jan został ukazany w charakterystycznym typie ikonograficznym, jako młodzieniec, bez zarostu, z długimi włosami o łagodnej twarzy i delikatnym spojrzeniu. Rzeźba należy do tzw. grupy Ukrzyżowania z Matką Boską i św. Marią Magdaleną, która ilustruje scenę z Ewangelii św. Jana: „Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki: «Niewiasto, oto syn Twój». Następnie rzekł do ucznia: «Oto Matka twoja». I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie.” (J 19, 26-27). Figury zostały wykonane w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim w XVIII wieku.

Streszczenie

Rzeźba św. Jana Ewangelisty została wykonana w XVIII wieku w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim. Figura należy do tzw. grupy Ukrzyżowania z Matką Boską i św. Marią Magdaleną, która ilustruje scenę opisaną w Ewangelii św. Jana.

Bibliografia