Św. Helena

Dzieje zabytku

Obraz św. Heleny powstał zapewne około połowy XIX wieku do zwieńczenia ołtarza bocznego.

Opis

Obraz w formie zbliżonej do trapezu, o wklęsło-wypukłym zarysie boków. W centrum św. Helena ukazana w całej postaci, zwrócona w trzech czwartych w prawo, obiema rękami ujmuje duży krzyż, o który opiera głowę. Twarz ma owalną, o małych oczach, dużym nosie i pełnych ustach. Ubrana jest w białą suknię spodnią, o złoconej lamówce, szarą, krótszą suknię wierzchnią o brzegu dekorowanym zielonymi taśmami i frędzlą, przepasaną. Na ramiona ma narzucony ciemnoczerwony płaszcz o złoconej lamówce i dekoracyjnym obwiedzeniu otworu na głowę, z zieloną podszewką. Na głowie ma prześwitujący, biały welon i diadem, na szyi dwa sznury pereł. W lewym dolnym rogu obrazu czerwona poduszka, na której leży korona zamknięta i berło. Święta ukazana na tle pejzażu z rotundą otoczoną kolumnadą. Na tle nieba unosi się uskrzydlona główka anielska.

Zarys problematyki artystycznej

Helena była konkubiną Konstancjusza Chlorusa i matką Konstantyna Wielkiego, który później został cesarzem. Otrzymała od syna tytuł „augusty”, a więc cesarzowej, dlatego w ikonografii przedstawiana jest w bogatym stroju z diademem na głowie oraz insygniami monarszymi. Po 313 roku Helena przyjęła chrzest. Była fundatorką bazylik Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Świętego Krzyża i Zmartwychwstania na Golgocie w Jerozolimie oraz Wniebowstąpienia Pańskiego na Górze Oliwnej. Do tego aspektu jej działalności odnosi się budynek świątyni w tle omawianego obrazu. Według legendy Helena odnalazła relikwię krzyża świętego i przywiozła ją do Rzymu, dlatego w ikonografii krzyż jest jej atrybutem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Pionowe spękania warstwy malarskiej.

Streszczenie

Obraz św. Heleny powstał zapewne około połowy XIX wieku do zwieńczenia ołtarza bocznego. Według legendy święta odnalazła relikwię krzyża świętego i przywiozła ją do Rzymu, dlatego w ikonografii krzyż jest jej atrybutem. Budynek świątyni w tle obrazu odnosi się do ufundowanych przez nią bazylik w Betlejem i Jerozolimie.

Bibliografia