Para aniołów

Dzieje zabytku

Ołtarz, w którego zwieńczeniu znajdują się omawiane rzeźby aniołów, powstał najprawdopodobniej w drugiej ćwierci XVIII wieku i pochodzi z kościoła parafialnego w Wadowicach. Pod koniec XIX wieku nastawa, nosząca pierwotnie wezwanie św. Jana z Kęt, wraz z drugim, niezachowanym do dziś ołtarzem, została przewieziona do kościoła pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Łazanach przez pochodzącego z Wadowic Franciszka Błachuta – proboszcza łazańskiej świątyni. Tomasz Graff wskazuje, że być może z zakończoną w 1897 roku przebudową fasady kościoła w Wadowicach (wg projektu Tomasza Prylińskiego) wiązała się wymiana części wystroju wnętrza wadowickiej fary. Oba ołtarze zostały sprowadzone do Łazan w 1899 roku. Omawianą nastawę ustawiono w kaplicy Lubomirskich w miejscu wcześniejszego stiukowego ołtarza św. Stanisława. Ołtarz odnowiono, konieczne prace wykonał stolarz Jan Wilk ze Sławkowic.

Opis

Para pełnoplastycznych rzeźb przedstawiających putta trzymające arma Christi. Aniołowie ukazani jako jasnowłosi chłopcy o owalnych twarzach z dużymi, brązowymi oczami i krótkimi, prostymi nosami. Postaci ubrane w luźno udrapowaną wokół bioder złotą tkaninę, odsłaniającą torsy i ramiona. Skrzydła złocone. Anioł z lewej trony przedstawiony w pozycji klęczącej z ciałem pochylonym do przodu. Oburącz podtrzymuje srebrzoną kolumnę o gruszkowatym trzonie. Anioł z prawej strony ołtarza klęczący z rękami wyciągniętymi do przodu, głowa zwrócona w lewo.

Zarys problematyki artystycznej

Omawiany ołtarz i jego wystrój rzeźbiarski jest dziełem późnobarokowym, datowanym na drugą połowę XVIII wieku (Maria Jachimczak) lub nieco wcześniej, na drugą ćwierć XVIII wieku (Tomasz Graff). Do oryginalnych elementów wyposażenia nastawy zaliczają się struktura ołtarza, figury stojących aniołów w kondygnacji pierwszej oraz putta w zwieńczeniu. Wydaje się, że oba anioły w zwieńczeniu pierwotnie trzymały w rękach arma Christi – narzędzia męki Chrystusa. Obecnie zachowała się jedynie kolumna biczowania przedstawiona w rękach anioła z lewej strony ołtarza. Drugie putto mogło trzymać np. włócznię.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry; niewielkie zabrudzenia, ubytki w strukturze polichromii.

Streszczenie

Ołtarz, w którego zwieńczeniu znajdują się omawiane rzeźby, powstał najprawdopodobniej w drugiej ćwierci XVIII wieku i pochodzi z kościoła parafialnego w Wadowicach. W 1899 roku z inicjatywy wadowiczanina, proboszcza w Łazanach księdza Franciszka Błachuta nastawa wraz z drugim, również późnobarokowym ołtarzem (niezachowany), została przeniesiona do świątyni w Łazanach. Omawiany ołtarz i jego wystrój rzeźbiarski jest dziełem późnobarokowym. Wydaje się, że pierwotnie oba anioły w zwieńczeniu trzymały w rękach arma Christi – narzędzia męki Chrystusa, obecnie zachowała się jedynie kolumna biczowania ukazana w ręku anioła z lewej strony ołtarza.

Bibliografia