Ołtarz główny Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna. Na niej dwukondygnacyjne tabernakulum. W dolnej partii dekorowane postacia Baranka Apokaliptycznego drzwiczki ujęte otrołukowymi niszami wypełnionymi pękami kłosó. W drugiej kondygnacji tron wystawienia z niszą zdobioną rozetami i monogramem „IHS”, zwieńczoną nadwieszonymi łukami w ośli grzbiet z pinaklami i kwiatonami i ujętą parą klęczących aniołów. Predella wysoka, dekorowana fryzem arkadkowym, ostrołukowym, wypełnionym fragmentami wili winnej latorośli. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne zamknięte od góry wimpergą na tle szczytu, ujete pinaklami wspartymi na służkach. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana wyschniętą wicią roślinną, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem ostrołukowym i żabkami; szczyty dekoruje fryz z rombami wypełnionymi czworoliśćmi. Boczne nisze zwieńczone ustawionymi skośnie ażurowymi kapliczkami z pinaklami, zdobionymi żabkami i kwiatonami z rzeźbą mężczyzny z wiosłem po lewej i kobiety z lilią po prawej stronie. W środkowej niszy kondygnacji płaskorzeźbiona scena Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w bocznych postać starego mężczyzny z kadzielnicą i św. Jan Chrzciciel. Kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z przypór z blendami i pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka powtarzająca kształt kapliczek wieńczących osie boczne pierwszej kondygnacji z niszą, w której figura św. Józefa z Dzieciątkiem. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
Zdjęcie nr 2: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna. Na niej dwukondygnacyjne tabernakulum. W dolnej partii dekorowane postacia Baranka Apokaliptycznego drzwiczki ujęte otrołukowymi niszami wypełnionymi pękami kłosó. W drugiej kondygnacji tron wystawienia z niszą zdobioną rozetami i monogramem „IHS”, zwieńczoną nadwieszonymi łukami w ośli grzbiet z pinaklami i kwiatonami i ujętą parą klęczących aniołów. Predella wysoka, dekorowana fryzem arkadkowym, ostrołukowym, wypełnionym fragmentami wili winnej latorośli. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne zamknięte od góry wimpergą na tle szczytu, ujete pinaklami wspartymi na służkach. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana wyschniętą wicią roślinną, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem ostrołukowym i żabkami; szczyty dekoruje fryz z rombami wypełnionymi czworoliśćmi. Boczne nisze zwieńczone ustawionymi skośnie ażurowymi kapliczkami z pinaklami, zdobionymi żabkami i kwiatonami z rzeźbą mężczyzny z wiosłem po lewej i kobiety z lilią po prawej stronie. W środkowej niszy kondygnacji płaskorzeźbiona scena Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w bocznych postać starego mężczyzny z kadzielnicą i św. Jan Chrzciciel. Kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z przypór z blendami i pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka powtarzająca kształt kapliczek wieńczących osie boczne pierwszej kondygnacji z niszą, w której figura św. Józefa z Dzieciątkiem. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
Zdjęcie nr 3: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna. Na niej dwukondygnacyjne tabernakulum. W dolnej partii dekorowane postacia Baranka Apokaliptycznego drzwiczki ujęte otrołukowymi niszami wypełnionymi pękami kłosó. W drugiej kondygnacji tron wystawienia z niszą zdobioną rozetami i monogramem „IHS”, zwieńczoną nadwieszonymi łukami w ośli grzbiet z pinaklami i kwiatonami i ujętą parą klęczących aniołów. Predella wysoka, dekorowana fryzem arkadkowym, ostrołukowym, wypełnionym fragmentami wili winnej latorośli. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne zamknięte od góry wimpergą na tle szczytu, ujete pinaklami wspartymi na służkach. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana wyschniętą wicią roślinną, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem ostrołukowym i żabkami; szczyty dekoruje fryz z rombami wypełnionymi czworoliśćmi. Boczne nisze zwieńczone ustawionymi skośnie ażurowymi kapliczkami z pinaklami, zdobionymi żabkami i kwiatonami z rzeźbą mężczyzny z wiosłem po lewej i kobiety z lilią po prawej stronie. W środkowej niszy kondygnacji płaskorzeźbiona scena Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w bocznych postać starego mężczyzny z kadzielnicą i św. Jan Chrzciciel. Kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z przypór z blendami i pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka powtarzająca kształt kapliczek wieńczących osie boczne pierwszej kondygnacji z niszą, w której figura św. Józefa z Dzieciątkiem. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
Zdjęcie nr 4: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna. Na niej dwukondygnacyjne tabernakulum. W dolnej partii dekorowane postacia Baranka Apokaliptycznego drzwiczki ujęte otrołukowymi niszami wypełnionymi pękami kłosó. W drugiej kondygnacji tron wystawienia z niszą zdobioną rozetami i monogramem „IHS”, zwieńczoną nadwieszonymi łukami w ośli grzbiet z pinaklami i kwiatonami i ujętą parą klęczących aniołów. Predella wysoka, dekorowana fryzem arkadkowym, ostrołukowym, wypełnionym fragmentami wili winnej latorośli. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne zamknięte od góry wimpergą na tle szczytu, ujete pinaklami wspartymi na służkach. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana wyschniętą wicią roślinną, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem ostrołukowym i żabkami; szczyty dekoruje fryz z rombami wypełnionymi czworoliśćmi. Boczne nisze zwieńczone ustawionymi skośnie ażurowymi kapliczkami z pinaklami, zdobionymi żabkami i kwiatonami z rzeźbą mężczyzny z wiosłem po lewej i kobiety z lilią po prawej stronie. W środkowej niszy kondygnacji płaskorzeźbiona scena Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w bocznych postać starego mężczyzny z kadzielnicą i św. Jan Chrzciciel. Kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z przypór z blendami i pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka powtarzająca kształt kapliczek wieńczących osie boczne pierwszej kondygnacji z niszą, w której figura św. Józefa z Dzieciątkiem. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
Zdjęcie nr 5: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna. Na niej dwukondygnacyjne tabernakulum. W dolnej partii dekorowane postacia Baranka Apokaliptycznego drzwiczki ujęte otrołukowymi niszami wypełnionymi pękami kłosó. W drugiej kondygnacji tron wystawienia z niszą zdobioną rozetami i monogramem „IHS”, zwieńczoną nadwieszonymi łukami w ośli grzbiet z pinaklami i kwiatonami i ujętą parą klęczących aniołów. Predella wysoka, dekorowana fryzem arkadkowym, ostrołukowym, wypełnionym fragmentami wili winnej latorośli. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne zamknięte od góry wimpergą na tle szczytu, ujete pinaklami wspartymi na służkach. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana wyschniętą wicią roślinną, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem ostrołukowym i żabkami; szczyty dekoruje fryz z rombami wypełnionymi czworoliśćmi. Boczne nisze zwieńczone ustawionymi skośnie ażurowymi kapliczkami z pinaklami, zdobionymi żabkami i kwiatonami z rzeźbą mężczyzny z wiosłem po lewej i kobiety z lilią po prawej stronie. W środkowej niszy kondygnacji płaskorzeźbiona scena Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w bocznych postać starego mężczyzny z kadzielnicą i św. Jan Chrzciciel. Kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z przypór z blendami i pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka powtarzająca kształt kapliczek wieńczących osie boczne pierwszej kondygnacji z niszą, w której figura św. Józefa z Dzieciątkiem. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.

Ołtarz główny Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Przeciszów
Miejscowość
Piotrowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Zator
Parafia
Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
ołtarz główny styl neogotycki
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/05401
Kategoria
ołtarz
Czas powstania
około 1895 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kęty
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz główny kościoła w Piotrowicach powstał jednocześnie z bryłą budowli.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna. Na niej dwukondygnacyjne tabernakulum. W dolnej partii dekorowane postacia Baranka Apokaliptycznego drzwiczki ujęte otrołukowymi niszami wypełnionymi pękami kłosó. W drugiej kondygnacji tron wystawienia z niszą zdobioną rozetami i monogramem „IHS”, zwieńczoną nadwieszonymi łukami w ośli grzbiet z pinaklami i kwiatonami i ujętą parą klęczących aniołów. Predella wysoka, dekorowana fryzem arkadkowym, ostrołukowym, wypełnionym fragmentami wili winnej latorośli. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne zamknięte od góry wimpergą na tle szczytu, ujete pinaklami wspartymi na służkach. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana wyschniętą wicią roślinną, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem ostrołukowym i żabkami; szczyty dekoruje fryz z rombami wypełnionymi czworoliśćmi. Boczne nisze zwieńczone ustawionymi skośnie ażurowymi kapliczkami z pinaklami, zdobionymi żabkami i kwiatonami z rzeźbą mężczyzny z wiosłem po lewej i kobiety z lilią po prawej stronie. W środkowej niszy kondygnacji płaskorzeźbiona scena Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w bocznych postać starego mężczyzny z kadzielnicą i św. Jan Chrzciciel. Kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z przypór z blendami i pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka powtarzająca kształt kapliczek wieńczących osie boczne pierwszej kondygnacji z niszą, w której figura św. Józefa z Dzieciątkiem.
Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz główny kościoła w Piotrowicach powstał jednocześnie z bryłą budowli i tak jak ona został wykonany w stylu neogotyckim. Można to odnieść do popularnej w dobie nowożytnej idei Gesamtkunstwerk, a więc chęci ujednolicenia stylistycznego i wzajemnego dopełnienia się elementów architektury, wyposażenia i ich oddziaływania na widza. W stylu neogotyckim czerpano ze wzorów średniowiecznych – gotyckich, powielając lub wykorzystując dawne formy oraz ornamenty, komponując z nich nową całość. W trójosiowym ołtarzu bocznym złożono takie elementy stosowane w architekturze gotyckiej jak ażurowe wieżyczki zwieńczone pinaklami, dekorujące je kwiatony oraz żabki, łuki ostre oraz o zamknięciu trójlistnym czy maswerki. Liczne detale podkreślono złoceniem, co jeszcze dodało ołtarzowi ozdobności. Wraz z wypełniającymi go figurami ołtarz jest dobrym przykładem rzemieślniczej twórczości XIX wieku. Struktura nastawy niemal dokładnie powtarza sposób konstrukcji ołtarzy bocznych w nieodległym kościele św. Anny w Stryszawie. Podobieństwo jest tak dalekie, że można przypuszczać, że autorem obu dzieł był ten sam snycerz – Stanisław Jarząbek z Kęt.

Streszczenie

Ołtarz główny kościoła w Piotrowicach powstał jednocześnie z bryłą budowli i tak jak ona został wykonany w stylu neogotyckim. Struktura nastawy niemal dokładnie powtarza sposób konstrukcji ołtarzy bocznych w nieodległym kościele św. Anny w Stryszawie. Podobieństwo jest tak dalekie, że można przypuszczać, że autorem obu dzieł był ten sam snycerz – Stanisław Jarząbek z Kęt.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego między polichromowanymi na ścianie kościoła postaciami św. Jana Ewangelisty z lewej i Marii z prawej strony. Chrystus ukazany w lekkim zwisie, z wyprężonym ciałem, przybity do krzyża trzema gwoździami. Głowa opada mu na prawe ramię, oczy ma zamknięte, nos wąski, usta niewielki. Włosy opadają mu na plecy, ma krótkie wąsy i brodę. Jest przepasany złotym perizonium. Nad głową ma titulus z napisem „INRI” pod stopami z napisem „Pamiątka ze starego kościoła”. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna. Po lewej stronie krzyża młodzieńcze przedstawienie Jana Ewangelisty w żółtej tunice i błękitnym płaszczu. Jest zwrócony w trzech czwartych w lewo, głowę kieruje w stronę Chrystusa, ręce ma złożone do modlitwy. Ma owalną twarz, ciemne oczy, wąski nos i mięsiste usta, ciemnoblond włosy opadają my na kark. Matka Boska stoi po prawej stronie, zwrócona w stronę krzyża, ze spuszczoną głową; załamuje ręce. Ma smutną w wyrazie twarz, zamknięte oczy, duży nos i szerokie usta. Jest ubrana w różową suknię i błękitny płaszcz, na głowę ma zarzuconą białą chustę. Wokół głów postaci jasne nimby, ich ciała otoczone kreskowaniem, pod stopami zaznaczona linia ziemi.
rzeźba
Chrystus Ukrzyżowany i polichromie Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna, z antepedium dekorowanym płycinami. W środkowej plakieta z symbolami płonącego serca oplecionego koroną cierniową, krzyża i kotwicy ujętymi kwitnącymi kwiatami i liśćmi. Na mensie tabernakulum w formie prostopadłościanu zwieńczonego wimpergą wypełnioną uskrzydlonymi główkami anielskimi, ujetą pinaklami. W centrum ostrołukowe drzwiczki z podobizną ukrzyżoanego Chrystusa. Predella trójdzielna ze środkową częścią wyższą, dekorowana fryzem z przenikających się arkadek, w środkowej części flankowanym blendami. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne, z których środkowa zamknięta trójlistnie a boczne trójkątnie. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana ornamentem, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem roślinnym i żabkami; szczyty z fragmentami ornamentyki geometryczno-roślinnej. Boczne nisze zwieńczone pinaklami, między którymi przenikające się żebra zwieńczone kwiatonem i fragmentami wolut, wypełnione wicią roślinną. W środkowej niszy kondygnacji obraz z przedstawieniem najświętszego Serca Jezusa, w bocznych figury Najświętszego Serca Marii z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony. Kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z przypór z pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka ujęta pinaklami, w której figura modlącego się księdza. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny Najświętszego Serca Jezusa
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna, z antepedium dekorowanym płycinami. W środkowej plakieta z symbolami płonącego serca oplecionego koroną cierniową, krzyża i kotwicy ujętymi kwitnącymi kwiatami i liśćmi. Na mensie tabernakulum w formie prostopadłościanu zwieńczonego wimpergą wypełnioną uskrzydlonymi główkami anielskimi, ujetą pinaklami. W centrum ostrołukowe drzwiczki z podobizną ukrzyżoanego Chrystusa. Predella trójdzielna ze środkową częścią wyższą, dekorowana fryzem z przenikających się arkadek, w środkowej części flankowanym blendami. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne, z których środkowa zamknięta trójlistnie a boczne trójkątnie. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana ornamentem, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem roślinnym i żabkami; szczyty z fragmentami ornamentyki geometryczno-roślinnej. Boczne nisze zwieńczone pinaklami, między którymi przenikające się żebra zwieńczone kwiatonem i fragmentami wolut, wypełnione wicią roślinną. W środkowej niszy kondygnacji obraz z przedstawieniem Matki Boskiej Różańcowej, w bocznych figury biskupów. Kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z przypór z pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka ujęta pinaklami, w której figura św. Jacka. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna składająca się z kosza, zaplecka, baldachimu i schodów z balustradą. Kosz na planie wieloboku, podzielony na pola kolumienkami podtrzymującymi belkowanie, którego gzyms stanowi parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. W płycinach całopostaciowe figury ewangelistów – od strony schodów – św. Jan, św. Marek, św. Łukasz i św. Mateusz. Każdy z nich ubrany w długą suknię, z narzuconym płaszczem, trzyma w rękach księgę lub zwój i ma (prócz Łukasza) przy nodze właściwy atrybut. Rzeźby są wolnostojące, na cokołach z podpisami. Wzdłuż ramy dolnej ażurowy ornament maswerkowy. Podstawa zwęża się ku dołowi, ścięta płasko. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, wypełniony płyciną zamkniętą łukiem ostrym, ze zdwojonym łukiem i rozetą z czworoliściem. Rozbudowany baldachim powtarza kształt kosza, składa się z arkad ujmujących zwieńczenie w formie kapliczki. Arkady od wewnątrz zdobi maswerkowy fryz, a wieńczą trójkątne, ażurowe szczyty z żabkami i kwiatonami. Wieńcząca kapliczka dwukondygnacyjna, z pinaklami, żabkami i kwiatonami; najwyższe pinakiel zakończony krzyżem. Struktura jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica w typie kielichowym. Stopa na rzucie ośmioboku, na cokole, z uskokami, przechodzi w trzon, który w połowie wysokości przerwany jest spłaszczonym nodusem oplecionym suchą wicią akantową. Górna część trzonu z płycinami z karbowaniem. Czara sześcioboczna, ujęta jest dołem odwróconym krenelażem. Górna krawędź w formie wysuniętego gzymsu, poniżej ujęty dwoma wałkami rząd czworoliścia, z podwieszonymi, maswerkowymi, trójlistnymi arkadkami. Pokrywa w formie wieżyczki wypełnionej rzeźbiarską sceną Chrztu Chrystusa. Cokół dekorowany płycinami z leżącymi prostokątami o wklęsłych bokach, na nim fryz zakończony liliami. Ze środka sterczy dwukondygnacyjna, ażurowa wieżyczka. Każda kondygnacja skłąda sie z wspartych na filarach wimperg wypełnionych maswerkowaniem. Całość została zakończona pinaklem z żabkami i krzyżem. Między podporami pierwszej kondygnacji scena z klęczącym, składającym ręce na piersi Chrystusem i stojącym ponad nim Janem Chrzcicielem trzymającym drzewce w lewej ręce, a w prawej naczynie nad głową Zbawiciela. Struktura chrzcielnicy i pokrywy jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Kościół ceglany, na planie prostokąta z węższym i niższym prezbiterium z zakrystią od północy i wieżą od zachodu. Kościół orientowany, jednonawowy, czteroprzęsłowy z węższym, jednoprzęsłowym prezbiterium zamkniętym trójbocznie, z kruchtą w przyziemiu wieży. Nawa artykułowana półfilarami o ściętych narożach, przechodzącymi w zamknięte łukiem ostrym gurty krzyżowo-żebrowego sklepienia. W nawie i prezbiterium okna prostokątne zamknięte łukiem ostrym – pięć w prezbiterium, po trzy z każdej strony nawy. Węższe okna w przęśle chóru, kolejne w fasadzie. Główne wejście od wschodu, drugie od zachodu. Chór muzyczny w czwartym przęśle nawy, wsparty na wielobocznych filarach, podtrzymujących ostrołukowe arkady, z parapetem ozdobionym blendami. Ściany w dolnej partii pokryte drewnianą boazerią, wyżej malowane na kremowo, w partiach sklepienia polichromia podkreślająca elementy konstrukcji fragmentami stylizowanej wici i dekoracji floralnej; na belce tęczowej anioły niosące plakiety z symbolami świętych sakramentów. Fasada trójosiowa, z ryzalitem szerokości wieży oszkarpowanym na narożach. Podziały poziome przeprowadzone przy pomocy gzymsów. Na osi ostrołukowe wejście, powyżej wypełniony maswerkiem okulus. Następna kondygnacja jest częścią czworobocznej wieży, wypełniono ją dużym oknem w kształcę stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. Boczne osie z małymi oknami powtarzającymi kształt pozostałych, zamknięte trójkątnym przyczółkiem przerwanym na wieżę. Najwyższa kondygnacja wieży przepruta z każdej strony parą okien w kształcie stojących prostokątów umieszczonych w ostrołukowych niszach. Wieńczący ją gzyms dekorowany zygzakiem, powyżej trójkątne szczyty z ostrołukową blendą z okulusem w centrum. Elewacje boczne i prezbiterium oszkarpowane, przeprute oknami. Hełm wieży w formie latarni zakończonej stożkiem z kupą i krzyżem, nawa przekryta dachem dwuspadowym, prezbiterium wielobocznym, zakrystia i wejście od zachodu pulpitowymi. Do najciekawszych elementów wyposażenia należą zespół neogotyckich ołtarzy wraz z amboną oraz kolekcja dziewiętnastowiecznych feretronów. W otoczeniu kościoła znajduje się kamienna figura św. Jana Nepomucena z 1788 roku.
kościół
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Płyta epitafijna w kształcie leżącego prostokąta, obwiedziona linią przechodzącą w narożach w stylizowane akroteriony. W polu kuta, złocona inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / ś(więtej) p(amięci) Eufemia z Pietrzyków / GRZYBOWSKA / d(nia) * 16/IX. 1865 r(oku) + 6/IV 1895 r(oku) / w żalu pogrążony mąż wraz z dwoma / małemi sierotami, kładąc tę pamiątkę / proszą o Zdrowaś Marya / za Jej duszę”.
płyta nagrobna
Epitafium Eufemii z Pietrzyków Grzybowskiej
Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna w kształcie leżącego prostokąta. W polu kuta inskrypcja „D[EO] O[PTIMO] M[AXIMO] / Ś(WIĘTEJ) P(AMIĘCI) MARYA Z PERSKICH / MACHNICKA / UR(ODZONA) DN(IA) 24/III 1824. ZM(ARŁA) DN(IA) 23/III 1865 / NAJUKOCHAŃSZEJ MATCE / WDZIĘCZNE DZIECI”.
płyta nagrobna
Epitafium Marii z Perskich Machnickiej
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna składająca się z kosza, zaplecka, baldachimu i schodów z balustradą. Kosz na planie wieloboku, podzielony na pola kolumienkami podtrzymującymi belkowanie, którego gzyms stanowi parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. W płycinach całopostaciowe figury ewangelistów – od strony schodów – św. Jan, św. Marek, św. Łukasz i św. Mateusz. Każdy z nich ubrany w długą suknię, z narzuconym płaszczem, trzyma w rękach księgę lub zwój i ma (prócz Łukasza) przy nodze właściwy atrybut. Rzeźby są wolnostojące, na cokołach z podpisami. Wzdłuż ramy dolnej ażurowy ornament maswerkowy. Podstawa zwęża się ku dołowi, ścięta płasko. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, wypełniony płyciną zamkniętą łukiem ostrym, ze zdwojonym łukiem i rozetą z czworoliściem. Rozbudowany baldachim powtarza kształt kosza, składa się z arkad ujmujących zwieńczenie w formie kapliczki. Arkady od wewnątrz zdobi maswerkowy fryz, a wieńczą trójkątne, ażurowe szczyty z żabkami i kwiatonami. Wieńcząca kapliczka dwukondygnacyjna, z pinaklami, żabkami i kwiatonami; najwyższe pinakiel zakończony krzyżem. Struktura jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica w typie kielichowym. Stopa na rzucie ośmioboku, na cokole, z uskokami, przechodzi w trzon, który w połowie wysokości przerwany jest spłaszczonym nodusem oplecionym suchą wicią akantową. Górna część trzonu z płycinami z karbowaniem. Czara sześcioboczna, ujęta jest dołem odwróconym krenelażem. Górna krawędź w formie wysuniętego gzymsu, poniżej ujęty dwoma wałkami rząd czworoliścia, z podwieszonymi, maswerkowymi, trójlistnymi arkadkami. Pokrywa w formie wieżyczki wypełnionej rzeźbiarską sceną Chrztu Chrystusa. Cokół dekorowany płycinami z leżącymi prostokątami o wklęsłych bokach, na nim fryz zakończony liliami. Ze środka sterczy dwukondygnacyjna, ażurowa wieżyczka. Każda kondygnacja skłąda sie z wspartych na filarach wimperg wypełnionych maswerkowaniem. Całość została zakończona pinaklem z żabkami i krzyżem. Między podporami pierwszej kondygnacji scena z klęczącym, składającym ręce na piersi Chrystusem i stojącym ponad nim Janem Chrzcicielem trzymającym drzewce w lewej ręce, a w prawej naczynie nad głową Zbawiciela. Struktura chrzcielnicy i pokrywy jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, koszowa, z dostępem od zachodu w postaci jednobiegowych schodów z ażurową dekorowaną stylizowanymi blendami balustradą. Oparty na słupie w formie pnia drzewa, które korzeniami wchodzi w trójstopniową podstawę kosz na planie ściętego ośmioboku. Pola ścianek w formie płycin zamkniętych łukiem półkolistym z motywem fryzu arkadkowego. Przed każdą z płycin, ustawiona na konsolce całopostaciowa figurka jednego z czterech ewangelistów trzymających w dłoniach atrybuty (św. Mateusz z księgą i piórem, św. Łukasz ze zwojem i stylusem, św. Jan z kielichem z wężem, św. Marek z księgą). Podstawę kosza obiega gzyms, podwieszenie ujmują konary w promienistym układzie, pomiędzy którymi są symbole ewangelistów: anioł, wół, orzeł i lew. Parapet w formie wklęsło-wypukłego gzymsu. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujętego ramą oraz parą ażurowych wolut; w polu arkada z płaskorzeźbionym przedstawieniem Chrystusa niosącego krzyż, w szczycie napis IHS ujęty wiązkami promienistej glorii. Baldachim utworzony z palmowych liści. Na podniebiu gołębicą Ducha Świętego w glorii promienistej.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie leżącego prostokąta, wsparte na szerokim, wydatnym gzymsie z perełkowaniem, z narożami ujętymi liśćmi, z konsolą z wolutami i liśćmi oraz uskrzydloną główką anioła oraz owalnym herbem Uniwersytetu Jagiellońskiego w ozdobnym kartuszu, zwieńczonym koroną. Tablicę wieńczy gzyms z motywem wolich oczu, na którym osadzone jest półkoliste zwieńczenie z akroterionami, wypełnione muszlą palmetową i okrągłym medalionem obwiedzionym motywem wolich oczu z płaskorzeźbionym wizerunkiem zmarłego. Postać ukazana jest w popiersiu, zwrócona w lewo, o twarzy wyrazistej, z wąsami i wysokim czołem z zakolami. W marmurowej tablicy inskrypcja: „LUCYAN RYDEL / MED(YCYNY) I CHIR(URGII): DOKTOR PROF(ESOR) OKULISTYKI, 3 krotnie DZIEKAN / WYDZIAŁU LEKARSKIEGO, REKTOR UNI(WERSYTETU) JAGIEL(LOŃSKIEGO) CZŁONEK / WIELU TOW(ARZYSTW) NAUKOWYCH KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH / ZAŁOŻYCIEL I PREZES TOW(ARZYSTWA) LEK(ARSKIEGO) KRAK(OWSKIEGO) / *17/10 1833 †27/4 1895 / ZNAKOMITEMU PROFESOROWI, ZACNEMU KOLEDZE, NIESKA/ZITELNEGO CHARAKTERU MĘŻOWI, TOW(ARZYSTWO) LEK(ARSKIE) KRAK(OWSKIE) WSPOL/NIE Z PROFESORAMI UNIW(ERSYTETU) JAGIEL(LOŃSKIEGO)”. Na medalionie sygnatura: „Z[ygmunt] Langman / Kraków”.
płyta nagrobna
Epitafium Lucjana Rydla

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Fresk wkomponowany w arkadę zamkniętą półkoliście, w ścianie południowej prezbiterium, nad portalem do aneksu. Ukazuje siedzącą na tronie Matkę Boską z Dzieciątkiem na kolanach oraz klęczących i stojących przed nią od lewej proboszcza Józefa Krzemińskiego, rodzinę w stroju ludowym, Izabelę i Felicjana Szybalskich oraz chłopca z chorągwią w ręku.
polichromia ścienna

Adoracja Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Czworoboczne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, ujęte w dekoracyjną ramę ze zwieńczeniem oraz ażurową wicią akantowo-kwiatową po bokach, ustawiono na postumencie w kształcie leżącego prostopadłościanu dekorowanego profilami o wklęsłych bokach z wywiniętym ornamentem roślinnym. Całość przytwierdzonym do prostopadłościennego cokołu, profilowanego i fazowanego, przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia, wspartego na czterech rzeźbionych lwich łapach. Zwieńczenie uzyskało kształt półkolistego pola z krzyżem równoramiennym w otoku w środku, ujętego dekoracyjną ramą otoczoną na zewnątrz ażurowym ornamentem, zakończonego na szczycie krzyżem. Na awersie w polu obrazowym umieszczono obraz z adoracja św. Franciszka z Asyżu. Święty został ukazany frontalnie stojąc w centrum kompozycji na stopniu przed ołtarzem. Obie rozłożone ręce z widocznymi stygmatami ma uniesione w górze. Prawą zdaje się błogosławić klęczącą przed nim parę. Franciszek ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z półprzymkniętymi oczami o spojrzeniu skierowanym na klęczących z wydatnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie włosy z wyciętą tonsurą oraz brązową broda. Ubrany jest w brązowy habit franciszkańskie przewiązany w pasie sznurem. Przed nim z prawej strony kompozycji klęczy kobieta z mężczyzną ujęci od tyłu w trzech czwartych w prawo. Oboje mają modlitewnie złożone dłonie. Mężczyzna ma ciemne włosy i zarost, ubrany jest w surdut. Kobieta ma krótko upięte włosy oraz czarną suknię z białym kołnierzykiem. Z lewej strony kompozycji stoi brodaty franciszkanin z tonsurą ujęty w profilu w prawo. W lewej ręce trzyma złożony habit, a w prawej sznur. Za Franciszkiem znajduje się prostopadłościenny ołtarz nakryty białym obrusem z ustawionym na nim krucyfiksem i czterema płonącymi świecami w wysokich lichtarzach. Tło dla ołtarza tworzy szarobeżowa wnęka flankowana dwiema lizenami. Na rewersie wyobrażono Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W centrum kompozycji znalazła się wyobrażona w całej postaci w mocnym kontrapoście Madonna stojąca na półksiężycu na obłokach. Maria obie dłonie ma skrzyżowane na piersiach. Jej głowa została ujęta w trzech czwartych w prawo. Jest to młoda dziewczyna o pociągłej twarzy, jasnej karnacji wydatnym nosie i pełnych ustach. Jej spojrzenie uniesionych oczu skierowane jest w górę. Głowę otaczają długie, brązowe włosy spływające na plecy oraz świetlista poświata z dwunastoma gwiazdkami. Niepokalana ubrana jest w białą suknię przewiązaną w talli oraz niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego poły opadają na obłoki. Ponad głową Marii dwa putta unoszą zamkniętą, złotą koronę. Po jej bokach na rozjaśnionym tle na obłokach wyobrażono dwie pary uskrzydlonych aniołków. Pozostałych pięć aniołków igra pośród obłoków poniżej półksiężyca, na którym wspiera się Maria.
feretron

Adoracja św. Franciszka z Asyżu, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Drewniany, polichromowany na niebiesko strop, na planie ośmioboku, ujęty profilowaną ramą. W jego centrum grupa Koronacji Marii w glorii promienistej. W środku grupy figura Matki Boskiej na tle opaski dekorowanej kwiatami. Maria ukazana frontalnie, w kontrapoście, z rękami złożonymi w geście modlitwy. Twarz ma pociągłą, szczupłą, o młodzieńczych rysach, okoloną długimi włosami, upiętymi z tyłu głowy. Ubrana jest w srebrzoną suknię oraz złocony płaszcz narzucony na ramiona i zawinięty na lewej nodze, na głowie ma koronę zamkniętą. Marię flankują dwie banderole z napisem: „FIAT”. Po jej prawej znacznie większa figura Chrystusa, ukazanego frontalnie, w pozycji siedzącej, z głową skierowaną do wewnątrz; jego lewa ręka spoczywa na piersi, prawa jest ugięta i uniesiona w geście wskazującym. Twarz ma pociągłą, szczupłą, okoloną brodą skręconą w dwa pukle, oraz kręconymi włosami. Chrystus przewiązany jest w partii bioder złoconym płaszczem otaczającym postać i odsłaniającym lewą nogę. Jego ciało w odsłoniętych partiach, ma delikatnie zarysowaną muskulaturę, z zaznaczonymi śladami męki. Po lewej stronie Marii znacznie większa figura Boga Ojca, ukazanego frontalnie, w pozycji siedzącej. Lewą ręką przytrzymuje jabłko królewskie, w dłoni dzierży berło, prawą wyciąga w geście błogosławieństwa. Twarz ma pociągłą, o starczych rysach, okoloną długą, kręconą brodą opadającą na pierś oraz krótkimi włosami. Ubrany jest w obficie drapowaną srebrzoną tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz z dekoracyjną, kameryzowaną lamówką, zapięty na piersi i opadający na boki, z zawiniętym fragmentem tkaniny na lewej nodze. Nad postaciami nadlatująca gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej z banderolą z napisem: „FIAT”. Grupa na tle trzystrefowej glorii promienistej dekorowanej gwiazdami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Glorię z grupą Koronacji otacza dwunastu aniołów, ułożonych naprzemiennie w cztery pary muzykujących postaci (ze skrzypcami, wiolonczelą, gitarą, trąbką, harfą) z czterema aniołami podtrzymującymi tace z symbolicznymi przedmiotami (różaniec, wieniec laurowy, chleb (?), dyscyplina). Strop dekorowany jest w całości gwiazdami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Figury w partiach ciała polichromowane są naturalistycznie, ich szaty są złocone, srebrzone i laserowane; atrybuty są srebrzone.
rzeźba

Drewniany strop z dekoracja rzeźbiarską grupy Koronacja Marii i muzykujących aniołów

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem półkolistym, ujęty w złoconą, profilowaną ramę. Kompozycja wielopostaciowa, dwustrefowa. W dolnej części obrazu przedstawiona grupa dwunastu apostołów skupionych wokół pustego grobu Marii, ukazanych na tle rozległego pejzażu z widocznymi w tle zabudowaniami oraz zamkiem. W górnej strefie ukazujące się w obłokach uskrzydlone główki anielskie. Grobowiec Marii kamienny, ustawiony na dwustopniowym podwyższeniu, ukazany skrócie perspektywicznym. Na pierwszym planie ustawieni częściowo tyłem św. Piotr ukazany jako starszy, siwy mężczyzna w granatowej szacie i brązowym płaszczu oraz św. Jan Ewangelista, który został przedstawiony jako młodzieniec o twarzy pozbawionej zarostu ubrany w obszerny, czerwony płaszcz. Nieco z lewej grupa kolejnych apostołów ze św. Pawłem w czerwonym płaszczu na czele. Postaci zwracają się w kierunku grobowca, zaglądając do jego wnętrza. Na dalszym planie kolejni uczniowie Chrystusa pochylający się nad grobowcem oraz wykonujący dynamiczne gesty, m.in. wskazujący na niebo. Wszyscy apostołowie, poza św. Janem Ewangelistą zostali ukazani jako brodaci, dojrzali mężczyźni o twarzach z widocznymi zmarszczkami. Kolorystka obrazu ciemna, ciepła z dominacją brązów i czerni.
obraz

Apostołowie u grobu Najświętszej Marii Panny

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Ołtarz główny Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-nawiedzenia-najswietszej-marii-panny-1

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności