Ołtarz boczny Najświętszego Serca Jezusa
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna, z antepedium dekorowanym płycinami. W środkowej plakieta z symbolami płonącego serca oplecionego koroną cierniową, krzyża i kotwicy ujętymi kwitnącymi kwiatami i liśćmi. Na mensie tabernakulum w formie prostopadłościanu zwieńczonego wimpergą wypełnioną uskrzydlonymi główkami anielskimi, ujetą pinaklami. W centrum ostrołukowe drzwiczki z podobizną ukrzyżoanego Chrystusa. Predella trójdzielna ze środkową częścią wyższą, dekorowana fryzem z przenikających się arkadek, w środkowej części flankowanym blendami. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne, z których środkowa zamknięta trójlistnie a boczne trójkątnie. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana ornamentem, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem roślinnym i żabkami; szczyty z fragmentami ornamentyki geometryczno-roślinnej. Boczne nisze zwieńczone pinaklami, między którymi przenikające się żebra zwieńczone kwiatonem i fragmentami wolut, wypełnione wicią roślinną. W środkowej niszy kondygnacji obraz z przedstawieniem najświętszego Serca Jezusa, w bocznych figury Najświętszego Serca Marii z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony. Kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z przypór z pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka ujęta pinaklami, w której figura modlącego się księdza. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.

Ołtarz boczny Najświętszego Serca Jezusa

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Przeciszów
Miejscowość
Piotrowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Zator
Parafia
Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
ołtarz boczny styl neogotycki
Miejsce przechowywania
przy ścianie tęczowej
Identyfikator
DZIELO/05408
Kategoria
ołtarz
Czas powstania
po 1895 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kęty
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz boczny powstał nie wcześniej niż w okresie budowy kościoła.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna, z antepedium dekorowanym płycinami. W środkowej plakieta z symbolami płonącego serca oplecionego koroną cierniową, krzyża i kotwicy ujętymi kwitnącymi kwiatami i liśćmi. Na mensie tabernakulum w formie prostopadłościanu zwieńczonego wimpergą wypełnioną uskrzydlonymi główkami anielskimi, ujetą pinaklami. W centrum ostrołukowe drzwiczki z podobizną ukrzyżoanego Chrystusa. Predella trójdzielna ze środkową częścią wyższą, dekorowana fryzem z przenikających się arkadek, w środkowej części flankowanym blendami. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne, z których środkowa zamknięta trójlistnie a boczne trójkątnie. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana ornamentem, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem roślinnym i żabkami; szczyty z fragmentami ornamentyki geometryczno-roślinnej. Boczne nisze zwieńczone pinaklami, między którymi przenikające się żebra zwieńczone kwiatonem i fragmentami wolut, wypełnione wicią roślinną. W środkowej niszy kondygnacji obraz z przedstawieniem najświętszego Serca Jezusa, w bocznych figury Najświętszego Serca Marii z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony. Kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z przypór z pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka ujęta pinaklami, w której figura modlącego się księdza.
Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz boczny powstał nie wcześniej niż w okresie budowy kościoła i tak jak on został wykonany w stylu neogotyckim. Można to odnieść do popularnej w dobie nowożytnej idei Gesamtkunstwerk, a więc chęci ujednolicenia stylistycznego i wzajemnego dopełnienia się elementów architektury, wyposażenia i ich oddziaływania na widza. W stylu neogotyckim czerpano ze wzorów średniowiecznych – gotyckich, powielając lub wykorzystując dawne formy oraz ornamenty, komponując z nich nową całość. W trójosiowym ołtarzu bocznym złożono takie elementy stosowane w architekturze gotyckiej jak ażurowe wieżyczki zwieńczone pinaklami, dekorujące je kwiatony oraz żabki, łuki ostre oraz o zamknięciu trójlistnym czy maswerki. Liczne detale podkreślono złoceniem, co jeszcze dodało ołtarzowi ozdobności. Wraz z wypełniającymi go figurami ołtarz jest dobrym przykładem rzemieślniczej twórczości XIX wieku. Przez analogię do ołtarza głównego oraz innych dzieł artysty można przypuszczać, że autorem nastawy był snycerz Stanisław Jarząbek z Kęt.

Streszczenie

Ołtarz boczny powstał nie wcześniej niż w okresie budowy kościoła i tak jak on został wykonany w stylu neogotyckim. Przez analogię do ołtarza głównego oraz innych dzieł artysty można przypuszczać, że autorem nastawy był snycerz Stanisław Jarząbek z Kęt.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego między polichromowanymi na ścianie kościoła postaciami św. Jana Ewangelisty z lewej i Marii z prawej strony. Chrystus ukazany w lekkim zwisie, z wyprężonym ciałem, przybity do krzyża trzema gwoździami. Głowa opada mu na prawe ramię, oczy ma zamknięte, nos wąski, usta niewielki. Włosy opadają mu na plecy, ma krótkie wąsy i brodę. Jest przepasany złotym perizonium. Nad głową ma titulus z napisem „INRI” pod stopami z napisem „Pamiątka ze starego kościoła”. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna. Po lewej stronie krzyża młodzieńcze przedstawienie Jana Ewangelisty w żółtej tunice i błękitnym płaszczu. Jest zwrócony w trzech czwartych w lewo, głowę kieruje w stronę Chrystusa, ręce ma złożone do modlitwy. Ma owalną twarz, ciemne oczy, wąski nos i mięsiste usta, ciemnoblond włosy opadają my na kark. Matka Boska stoi po prawej stronie, zwrócona w stronę krzyża, ze spuszczoną głową; załamuje ręce. Ma smutną w wyrazie twarz, zamknięte oczy, duży nos i szerokie usta. Jest ubrana w różową suknię i błękitny płaszcz, na głowę ma zarzuconą białą chustę. Wokół głów postaci jasne nimby, ich ciała otoczone kreskowaniem, pod stopami zaznaczona linia ziemi.
rzeźba
Chrystus Ukrzyżowany i polichromie Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna. Na niej dwukondygnacyjne tabernakulum. W dolnej partii dekorowane postacia Baranka Apokaliptycznego drzwiczki ujęte otrołukowymi niszami wypełnionymi pękami kłosó. W drugiej kondygnacji tron wystawienia z niszą zdobioną rozetami i monogramem „IHS”, zwieńczoną nadwieszonymi łukami w ośli grzbiet z pinaklami i kwiatonami i ujętą parą klęczących aniołów. Predella wysoka, dekorowana fryzem arkadkowym, ostrołukowym, wypełnionym fragmentami wili winnej latorośli. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne zamknięte od góry wimpergą na tle szczytu, ujete pinaklami wspartymi na służkach. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana wyschniętą wicią roślinną, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem ostrołukowym i żabkami; szczyty dekoruje fryz z rombami wypełnionymi czworoliśćmi. Boczne nisze zwieńczone ustawionymi skośnie ażurowymi kapliczkami z pinaklami, zdobionymi żabkami i kwiatonami z rzeźbą mężczyzny z wiosłem po lewej i kobiety z lilią po prawej stronie. W środkowej niszy kondygnacji płaskorzeźbiona scena Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w bocznych postać starego mężczyzny z kadzielnicą i św. Jan Chrzciciel. Kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z przypór z blendami i pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka powtarzająca kształt kapliczek wieńczących osie boczne pierwszej kondygnacji z niszą, w której figura św. Józefa z Dzieciątkiem. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
ołtarz
Ołtarz główny Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, trójosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa skrzyniowa, prostopadłościenna, z antepedium dekorowanym płycinami. W środkowej plakieta z symbolami płonącego serca oplecionego koroną cierniową, krzyża i kotwicy ujętymi kwitnącymi kwiatami i liśćmi. Na mensie tabernakulum w formie prostopadłościanu zwieńczonego wimpergą wypełnioną uskrzydlonymi główkami anielskimi, ujetą pinaklami. W centrum ostrołukowe drzwiczki z podobizną ukrzyżoanego Chrystusa. Predella trójdzielna ze środkową częścią wyższą, dekorowana fryzem z przenikających się arkadek, w środkowej części flankowanym blendami. W pierwszej kondygnacji retabulum trzy nisze prostokątne, z których środkowa zamknięta trójlistnie a boczne trójkątnie. Środkowa nisza wyższa i szersza od bocznych, rama dekorowana ornamentem, wszystkie zdobione ażurowym ornamentem roślinnym i żabkami; szczyty z fragmentami ornamentyki geometryczno-roślinnej. Boczne nisze zwieńczone pinaklami, między którymi przenikające się żebra zwieńczone kwiatonem i fragmentami wolut, wypełnione wicią roślinną. W środkowej niszy kondygnacji obraz z przedstawieniem Matki Boskiej Różańcowej, w bocznych figury biskupów. Kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z przypór z pinaklami. W zwieńczeniu ażurowa kapliczka ujęta pinaklami, w której figura św. Jacka. Struktura jasnozielona, nisze niebieskie, fragmenty dekoracji czerwone i niebieskie, detale złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna składająca się z kosza, zaplecka, baldachimu i schodów z balustradą. Kosz na planie wieloboku, podzielony na pola kolumienkami podtrzymującymi belkowanie, którego gzyms stanowi parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. W płycinach całopostaciowe figury ewangelistów – od strony schodów – św. Jan, św. Marek, św. Łukasz i św. Mateusz. Każdy z nich ubrany w długą suknię, z narzuconym płaszczem, trzyma w rękach księgę lub zwój i ma (prócz Łukasza) przy nodze właściwy atrybut. Rzeźby są wolnostojące, na cokołach z podpisami. Wzdłuż ramy dolnej ażurowy ornament maswerkowy. Podstawa zwęża się ku dołowi, ścięta płasko. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, wypełniony płyciną zamkniętą łukiem ostrym, ze zdwojonym łukiem i rozetą z czworoliściem. Rozbudowany baldachim powtarza kształt kosza, składa się z arkad ujmujących zwieńczenie w formie kapliczki. Arkady od wewnątrz zdobi maswerkowy fryz, a wieńczą trójkątne, ażurowe szczyty z żabkami i kwiatonami. Wieńcząca kapliczka dwukondygnacyjna, z pinaklami, żabkami i kwiatonami; najwyższe pinakiel zakończony krzyżem. Struktura jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica w typie kielichowym. Stopa na rzucie ośmioboku, na cokole, z uskokami, przechodzi w trzon, który w połowie wysokości przerwany jest spłaszczonym nodusem oplecionym suchą wicią akantową. Górna część trzonu z płycinami z karbowaniem. Czara sześcioboczna, ujęta jest dołem odwróconym krenelażem. Górna krawędź w formie wysuniętego gzymsu, poniżej ujęty dwoma wałkami rząd czworoliścia, z podwieszonymi, maswerkowymi, trójlistnymi arkadkami. Pokrywa w formie wieżyczki wypełnionej rzeźbiarską sceną Chrztu Chrystusa. Cokół dekorowany płycinami z leżącymi prostokątami o wklęsłych bokach, na nim fryz zakończony liliami. Ze środka sterczy dwukondygnacyjna, ażurowa wieżyczka. Każda kondygnacja skłąda sie z wspartych na filarach wimperg wypełnionych maswerkowaniem. Całość została zakończona pinaklem z żabkami i krzyżem. Między podporami pierwszej kondygnacji scena z klęczącym, składającym ręce na piersi Chrystusem i stojącym ponad nim Janem Chrzcicielem trzymającym drzewce w lewej ręce, a w prawej naczynie nad głową Zbawiciela. Struktura chrzcielnicy i pokrywy jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Kościół ceglany, na planie prostokąta z węższym i niższym prezbiterium z zakrystią od północy i wieżą od zachodu. Kościół orientowany, jednonawowy, czteroprzęsłowy z węższym, jednoprzęsłowym prezbiterium zamkniętym trójbocznie, z kruchtą w przyziemiu wieży. Nawa artykułowana półfilarami o ściętych narożach, przechodzącymi w zamknięte łukiem ostrym gurty krzyżowo-żebrowego sklepienia. W nawie i prezbiterium okna prostokątne zamknięte łukiem ostrym – pięć w prezbiterium, po trzy z każdej strony nawy. Węższe okna w przęśle chóru, kolejne w fasadzie. Główne wejście od wschodu, drugie od zachodu. Chór muzyczny w czwartym przęśle nawy, wsparty na wielobocznych filarach, podtrzymujących ostrołukowe arkady, z parapetem ozdobionym blendami. Ściany w dolnej partii pokryte drewnianą boazerią, wyżej malowane na kremowo, w partiach sklepienia polichromia podkreślająca elementy konstrukcji fragmentami stylizowanej wici i dekoracji floralnej; na belce tęczowej anioły niosące plakiety z symbolami świętych sakramentów. Fasada trójosiowa, z ryzalitem szerokości wieży oszkarpowanym na narożach. Podziały poziome przeprowadzone przy pomocy gzymsów. Na osi ostrołukowe wejście, powyżej wypełniony maswerkiem okulus. Następna kondygnacja jest częścią czworobocznej wieży, wypełniono ją dużym oknem w kształcę stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. Boczne osie z małymi oknami powtarzającymi kształt pozostałych, zamknięte trójkątnym przyczółkiem przerwanym na wieżę. Najwyższa kondygnacja wieży przepruta z każdej strony parą okien w kształcie stojących prostokątów umieszczonych w ostrołukowych niszach. Wieńczący ją gzyms dekorowany zygzakiem, powyżej trójkątne szczyty z ostrołukową blendą z okulusem w centrum. Elewacje boczne i prezbiterium oszkarpowane, przeprute oknami. Hełm wieży w formie latarni zakończonej stożkiem z kupą i krzyżem, nawa przekryta dachem dwuspadowym, prezbiterium wielobocznym, zakrystia i wejście od zachodu pulpitowymi. Do najciekawszych elementów wyposażenia należą zespół neogotyckich ołtarzy wraz z amboną oraz kolekcja dziewiętnastowiecznych feretronów. W otoczeniu kościoła znajduje się kamienna figura św. Jana Nepomucena z 1788 roku.
kościół
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Płyta epitafijna w kształcie leżącego prostokąta, obwiedziona linią przechodzącą w narożach w stylizowane akroteriony. W polu kuta, złocona inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / ś(więtej) p(amięci) Eufemia z Pietrzyków / GRZYBOWSKA / d(nia) * 16/IX. 1865 r(oku) + 6/IV 1895 r(oku) / w żalu pogrążony mąż wraz z dwoma / małemi sierotami, kładąc tę pamiątkę / proszą o Zdrowaś Marya / za Jej duszę”.
płyta nagrobna
Epitafium Eufemii z Pietrzyków Grzybowskiej
Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna w kształcie leżącego prostokąta. W polu kuta inskrypcja „D[EO] O[PTIMO] M[AXIMO] / Ś(WIĘTEJ) P(AMIĘCI) MARYA Z PERSKICH / MACHNICKA / UR(ODZONA) DN(IA) 24/III 1824. ZM(ARŁA) DN(IA) 23/III 1865 / NAJUKOCHAŃSZEJ MATCE / WDZIĘCZNE DZIECI”.
płyta nagrobna
Epitafium Marii z Perskich Machnickiej
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna składająca się z kosza, zaplecka, baldachimu i schodów z balustradą. Kosz na planie wieloboku, podzielony na pola kolumienkami podtrzymującymi belkowanie, którego gzyms stanowi parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. W płycinach całopostaciowe figury ewangelistów – od strony schodów – św. Jan, św. Marek, św. Łukasz i św. Mateusz. Każdy z nich ubrany w długą suknię, z narzuconym płaszczem, trzyma w rękach księgę lub zwój i ma (prócz Łukasza) przy nodze właściwy atrybut. Rzeźby są wolnostojące, na cokołach z podpisami. Wzdłuż ramy dolnej ażurowy ornament maswerkowy. Podstawa zwęża się ku dołowi, ścięta płasko. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, wypełniony płyciną zamkniętą łukiem ostrym, ze zdwojonym łukiem i rozetą z czworoliściem. Rozbudowany baldachim powtarza kształt kosza, składa się z arkad ujmujących zwieńczenie w formie kapliczki. Arkady od wewnątrz zdobi maswerkowy fryz, a wieńczą trójkątne, ażurowe szczyty z żabkami i kwiatonami. Wieńcząca kapliczka dwukondygnacyjna, z pinaklami, żabkami i kwiatonami; najwyższe pinakiel zakończony krzyżem. Struktura jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica w typie kielichowym. Stopa na rzucie ośmioboku, na cokole, z uskokami, przechodzi w trzon, który w połowie wysokości przerwany jest spłaszczonym nodusem oplecionym suchą wicią akantową. Górna część trzonu z płycinami z karbowaniem. Czara sześcioboczna, ujęta jest dołem odwróconym krenelażem. Górna krawędź w formie wysuniętego gzymsu, poniżej ujęty dwoma wałkami rząd czworoliścia, z podwieszonymi, maswerkowymi, trójlistnymi arkadkami. Pokrywa w formie wieżyczki wypełnionej rzeźbiarską sceną Chrztu Chrystusa. Cokół dekorowany płycinami z leżącymi prostokątami o wklęsłych bokach, na nim fryz zakończony liliami. Ze środka sterczy dwukondygnacyjna, ażurowa wieżyczka. Każda kondygnacja skłąda sie z wspartych na filarach wimperg wypełnionych maswerkowaniem. Całość została zakończona pinaklem z żabkami i krzyżem. Między podporami pierwszej kondygnacji scena z klęczącym, składającym ręce na piersi Chrystusem i stojącym ponad nim Janem Chrzcicielem trzymającym drzewce w lewej ręce, a w prawej naczynie nad głową Zbawiciela. Struktura chrzcielnicy i pokrywy jasnozielona, niektóre elementy niebieskie lub czerwone, profile i ornamenty złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, koszowa, z dostępem od zachodu w postaci jednobiegowych schodów z ażurową dekorowaną stylizowanymi blendami balustradą. Oparty na słupie w formie pnia drzewa, które korzeniami wchodzi w trójstopniową podstawę kosz na planie ściętego ośmioboku. Pola ścianek w formie płycin zamkniętych łukiem półkolistym z motywem fryzu arkadkowego. Przed każdą z płycin, ustawiona na konsolce całopostaciowa figurka jednego z czterech ewangelistów trzymających w dłoniach atrybuty (św. Mateusz z księgą i piórem, św. Łukasz ze zwojem i stylusem, św. Jan z kielichem z wężem, św. Marek z księgą). Podstawę kosza obiega gzyms, podwieszenie ujmują konary w promienistym układzie, pomiędzy którymi są symbole ewangelistów: anioł, wół, orzeł i lew. Parapet w formie wklęsło-wypukłego gzymsu. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujętego ramą oraz parą ażurowych wolut; w polu arkada z płaskorzeźbionym przedstawieniem Chrystusa niosącego krzyż, w szczycie napis IHS ujęty wiązkami promienistej glorii. Baldachim utworzony z palmowych liści. Na podniebiu gołębicą Ducha Świętego w glorii promienistej.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie leżącego prostokąta, wsparte na szerokim, wydatnym gzymsie z perełkowaniem, z narożami ujętymi liśćmi, z konsolą z wolutami i liśćmi oraz uskrzydloną główką anioła oraz owalnym herbem Uniwersytetu Jagiellońskiego w ozdobnym kartuszu, zwieńczonym koroną. Tablicę wieńczy gzyms z motywem wolich oczu, na którym osadzone jest półkoliste zwieńczenie z akroterionami, wypełnione muszlą palmetową i okrągłym medalionem obwiedzionym motywem wolich oczu z płaskorzeźbionym wizerunkiem zmarłego. Postać ukazana jest w popiersiu, zwrócona w lewo, o twarzy wyrazistej, z wąsami i wysokim czołem z zakolami. W marmurowej tablicy inskrypcja: „LUCYAN RYDEL / MED(YCYNY) I CHIR(URGII): DOKTOR PROF(ESOR) OKULISTYKI, 3 krotnie DZIEKAN / WYDZIAŁU LEKARSKIEGO, REKTOR UNI(WERSYTETU) JAGIEL(LOŃSKIEGO) CZŁONEK / WIELU TOW(ARZYSTW) NAUKOWYCH KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH / ZAŁOŻYCIEL I PREZES TOW(ARZYSTWA) LEK(ARSKIEGO) KRAK(OWSKIEGO) / *17/10 1833 †27/4 1895 / ZNAKOMITEMU PROFESOROWI, ZACNEMU KOLEDZE, NIESKA/ZITELNEGO CHARAKTERU MĘŻOWI, TOW(ARZYSTWO) LEK(ARSKIE) KRAK(OWSKIE) WSPOL/NIE Z PROFESORAMI UNIW(ERSYTETU) JAGIEL(LOŃSKIEGO)”. Na medalionie sygnatura: „Z[ygmunt] Langman / Kraków”.
płyta nagrobna
Epitafium Lucjana Rydla

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

SDM_COVER_PHOTO
feretron

Feretron Najświetsze Serce Jezusa

Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny, o przednich narożach ujętych pilastrami hermowymi, z drewniana mensą. Antepedium w formie prostokątnej płyciny z płaskorzeźbionym motywem hostii okolonej drobnymi promieniami i ujętej liśćmi i pąkami mniszka lekarskiego. Retabulum osadzone na niewysokim cokole, lekko zryzalitowanym po bokach. Wyżej predella ujęta parą konsoli wolutowych wspierających wyłamujący się ponad nimi gzyms. Cokół wraz z predellą flankowany parą uszaków w formie spływów wolutowych. Część środkowa ujęta parą kolumn o trzonach zdobionych motywem kandelabru, wspierających fryz wyłamujący się ponad nimi oraz gzyms przybierające postać trójboczną. Zwieńczenie w kształcie kwadratu zamkniętego odcinkiem gzymsu o lekko zryzalitowanych bokach. Predellę, część środkową i zwieńczenie ujmują pary ujmują pary uszaków o fantazyjnych wykrojach, zdobione ornamentem okuciowym i wicią roślinną. Uszaki zwieńczenia dodatkowo zdobione parą główek anielskich i medalionów ze św. Barbarą po prawej stronie i św. Katarzyną Aleksandryjską po lewej. Na bokach gzymsu para figur siedzących aniołów. Szczyt w postaci ujętego parą wolut i zwieńczonego krzyżem kartusza z okrągłym medalionem z monogramem imienia Jezus. w predelli obraz w kształcie leżącego prostokąta ze sceną Nawiedzenie św. Elżbiety. Pole środkowe retabulum, ujęte motywami kaboszonów, ma kształt stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym, w środku obraz Najświętszego Serca Jezusa. W zwieńczeniu obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty szeroką ramą z uszakami w narożach, zdobioną ornamentem. W środku wizerunek Matki Boskiej Różańcowej ze św. Teresą z Avila. Struktura polichromowana w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka złocone i srebrzone.
ołtarz

Boczny prawy (południowy)

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Najświętszego Serca Jezusa oraz Najświętszego Serca Marii ustawiony na prostopadłościennej i profilowanej podstawie, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia w procesji. Obrazy umieszczone są w prostokątnych i profilowanych obramieniach, górne naroża ścięte ukośnie z uskokiem. Obramienia u góry i u dołu ram zdobione są rzeźbionymi wolutkami ze stylizowanymi liśćmi akantu. U szczytu ażurowe zakończenie złożone z dwóch stykających się wolut. Podstawa feretronu i boki polichromowane są na kolor zielony, obramienie po stronie Najświętszego Serca Marii malowane na kolor błękitny, a na odwrociu na kolor czerwony. Obrazy umieszczone są w szerokich ramach w kształcie stojących prostokątów o górnych narożach ściętych ukośnie z uskokiem. Rama dekorowana jest liśćmi bujnego akantu i złocona. Obraz przedstawiający Najświętsze Serce Marii w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. W centrum kompozycji znajduje się serce oplecione ukośnie wieńcem z róż i przebite z prawej strony na wylot mieczem, u góry zakończone płomieniami spośród których wyłania się gałązka białej lilii. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa, oplecionego ukośnie koroną cierniową, z raną po lewej stronie, z której obficie sączą się strużki krwi. Serce zakończone jest płomieniami, spośród których wyłania się krzyż. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca.
feretron

Feretron Najświętsze Serce Jezusa i Marii

Zdjęcie nr 1: Płaskorzeźba w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym przedstawia scenę Chrztu Jezusa w Jordanie. Na pierwszym planie, po prawej stronie kompozycji znajduje się stojąca w lekkim kontrapoście postać Jezusa zwróconego nieznacznie w lewo. Jego postawę charakteryzuje lekko pochylona głowa z krótkim zarostem, o długich, falowanych włosach oraz skrzyżowane na piersiach ręce. Nagą sylwetkę osłania jedynie w partii bioder, sięgające połowy ud białe perizonium. Jezus stoi w płynącej środkiem kompozycji rzece. Po lewej stronie, na skalistym brzegu stoi zwrócony w trzech czwartych w prawo św. Jan Chrzciciel. Lekko pochyloną głowę charakteryzuje krótki ciemnobrązowy zarost i długie, opadające na plecy włosy. Nagą sylwetkę mężczyzny osłania w partii bioder perizonium wykonane ze skóry zwierzęcej. Prawą ręką podtrzymuje długą laskę w formie krzyża z banderolą z napisem: „Ecce Agnus Dei”, lewą, wyciągniętą nad głową Jezusa wylewa z małej, płaskiej miseczki wodę. Tło przedstawienia stanowi rozległy pejzaż z wzniesieniami, z widoczną na drugim planie murowaną zabudową oraz smukłymi drzewami palmowymi w głębi. Błękitne niebo zaczerwienione jest tuż nad linią horyzontu. Płaskorzeźbę ujmuje rzeźbiona na wzór retabulum ołtarzowego architektoniczna struktura. Podstawę tworzy wysoki cokół, ujęty parą kolumienek, którego pole wypełnia płycina w kształcie stojącego prostokąta o wklęsło ściętych narożach. Na cokole osadzona jest część środkowa struktury, w formie prostokątnej arkady zamkniętej łukiem półkolistym, ujętej parą kolumienek oraz parą uszaków w postaci zamkniętych trójkątnie przypór. Struktura powyżej arkady przybiera formę frontonu budowli ze szczytem, jaki tworzy gzyms wieńczący w kształcie trójkątnego przyczółka, flankowany parą niewielkich pilastrów. Powyżej widoczna konstrukcja przypominająca pokryty dachówką dach pulpitowy. Zwieńczenie ma formę aediculi z arkadą z łukiem trójlistnym, ujętą parą kolumienek wspierających belkowanie z gzymsem w kształcie półkolistego łuku nadwieszonego. Dodatkowo po bokach aediculi znajduje się para przypór. Powyżej arkady w części środkowej przedstawiono płaskorzeźbione popiersie Boga Ojca. W arkadzie zwieńczenia jest figura anioła. Utrzymaną w odcieniach brązu strukturę zdobi złocona dekoracja ornamentalna w formie stylizowanych wici roślinnych i rozet.
płaskorzeźba

Chrzest Jezusa w Jordanie

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Ołtarz boczny Najświętszego Serca Jezusa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-najswietszego-serca-jezusa-3

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności