Ołtarz główny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Myślenice
Miejscowość
Krzyszkowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Św. Anny
Tagi
mała architektura rocaille sztuka drugiej połowy XVIII wieku sztuka XVIII wieku
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/21473
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – około 3,5 m
wysokość – około 5 m
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz został wykonany przez nieznanego rzeźbiarza, Pachomia w drugiej połowie XVIII wieku. Pierwotnie stanowił część wyposażenia kaplicy dworskiej w Krzyszkowicach. Został uratowany z pożaru i przeniesiony do wybudowanego w latach 1856-1860 drewnianego kościoła wzniesionego na miejscu kaplicy. Kościół wraz z wyposażeniem przeniesiono w 1874 roku w miejsce, w którym znajduje się obecnie. Główne przedstawienie w ołtarzu stanowi osiemnastowieczny obraz św. Anny, patronki kościoła. W 1888 roku na zasuwie umieszczono obraz św. Józefa, a w zwieńczeniu wizerunek św. Barbary. W 1900 roku ołtarz odnowiono i umieszczono w polu antepedium obraz z przedstawieniem Ostatniej Wieczerzy. W 1948 roku ołtarz został odnowiony przez Juliusza Żańczyka z Gorlic.

Opis

Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, z kamienną mensą. Antepedium w formie obrazu z przedstawieniem Ostatniej Wieczerzy, ujętego profilowaną ramą. Na ołtarzu ustawione tabernakulum z tronem wystawienia.
Nastawa architektoniczna, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, trójosiowa z bramkami, ustawiona na dwustrefowym cokole z wyłamanymi czterema prostopadłościanami. Oś środkowa ujęta dwiema parami pilastrów oraz parą kolumn, na cokołach zwróconych pod kątem do wewnątrz ołtarza. Osie zewnętrzne ujęte parą pilastrów i stojących na ich tle kolumn. Wszystkie podpory dźwigają imposty, na osiach środkowy podpór zwrócone pod kątem do wewnątrz. Na parze skrajnych impostów fragmenty przerwanego, falistego przyczółka. W polu środkowym nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, z uskokiem, ujęta profilowaną ramą, z obrazem Nauczania Marii. Na osiach bocznych figury św. Piotra i św. Pawła ustawione na wspornikach Zwieńczenie niearchitektoniczne, o formie zbliżonej do trapezu, o wklęsłych bokach z uszakami, zamknięte fragmentem falistego gzymsu. W polu obraz o fantazyjnej formie zbliżonej do trapezu z przedstawieniem św. Barbary, ujęty ornamentalną ramą. Zwieńczenie flankują dwie figury klęczących aniołów na cokołach. Nastawa dekorowana rocaille'm w przestrzeni nad polem głównym oraz w partii zwieńczenia, ujęta uszami utworzonymi z rocaille'u, kampanuli i ornamentu roślinnego. Na osiach bocznych zwisy kwiatowe. Bramki w formie przejść o wykroju stojącego prostokąta o wklęsłych górnych narożach, zamkniętego dwiema woltami i cokołami z imitacją puklowania, na których stoją figury niezidentyfikowanych monarchów. Struktura polichromowana w kolorze niebieskim, kolumny, profile i ornamentyka złocone.






Zarys problematyki artystycznej

Prawdopodobnie nastawa wtórnie poszerzona o bramki, dodane zapewne po przeniesieniu ołtarza do nowego kościoła po połowie XIX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz został wyrzeźbiony przez Pachomia w drugiej połowie XVIII wieku. Główne przedstawienie w ołtarzu stanowi osiemnastowieczny obraz św. Anny, patronki kościoła. W 1888 roku na zasuwie umieszczono obraz św. Józefa, a w zwieńczeniu wizerunek św. Barbary.

Bibliografia

Zawiski Mieczysław, "Dzieje parafii pod wezwaniem świętej Anny w Krzyszkowicach w latach 1896-1984", Kraków 1996

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ołtarz główny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-130

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności