chrzcielnica

Dzieje zabytku

Podczas wizytacji biskupiej w 1665 roku odnotowano w kościele starą, kamienną chrzcielnicę, zapewne z okresu budowy kościoła. Już w roku następnym sprawiono obecną chrzcielnicę. Jej fundatorem mógł być ówczesny proboszcz Andrzej Majeranowski, doktor filozofii, którego inicjały widnieją na cokole.

Opis

Chrzcielnica została osadzona na trójstopniowej, schodkowo zmniejszającej się, kwadratowej w rzucie podstawie. Jest utworzona z trzonu w typie gruszkowatym, który podtrzymuje płytką czarę, silnie wybrzuszoną w dolnej części, z puklami i lekko wklęsłą w górnej z profilowanym, zaoblonym brzegiem. Pokrywa drewniana, sześcioboczna, zwieńczona czterema liściastymi, wolutowymi kabłąkami z kulą i krzyżem na szczycie. Na podstawie ryta inskrypcja: "A[NDREAS] M[AJERANOWSKI] / PH[ILOSOPHIAE] D[OCTOR] / P[AROCHUS] G[IEBULTOVIENSIS] / D[EO] S[ACRUM] / A[NNO] D[OMINI] / 1666".

Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica jest typowym przykładem dzieła produkowanego przez kamieniarzy w Dębniku koło Krzeszowic, gdzie od początku XVII wieku wydobywano marmur w kolorze czarnym – materiał niezwykle popularny w sztuce polskiej w XVII i XVIII wieku. Tamtejsze łomy drogocennego kruszcu i zlokalizowane wokół nich warsztaty znajdowały się na terenach należących do zakonu karmelitów bosych w Czernej. Zakonnicy zarządzali tymi dobrami od lat dwudziestych XVII wieku do 1953 roku. Cechą charakterystyczną chrzcielnicy jest jej czara ozdobiona motywem puklowań, obłych półkulistych lub łezkowatych wybrzuszeń tworzących całe grona, motyw zaczerpnięty w kamieniarstwie z technik złotniczych.

Streszczenie

Chrzcielnica powstała ok. 1666 w ośrodku kamieniarskim w Dębniku koło Krzeszowic. Na podstawie inicjałów można domniemywać, iż jej fundatorem był proboszcz A. Majerowski, doktor teologii. Identyczne chrzcielnice produkowano w Dębniku przez cały siedemnasty i osiemnasty wiek.

Bibliografia