Narodzenie Marii

Dzieje zabytku

Obrazy do stalli wykonanych w 1730 roku przez stolarza Jana Olbrosowicza namalował Szymon Czechowicz w 1741 roku. Płótna były konserwowane w 1929 roku przez Marcina Pochwalskiego.

Opis

Kompozycja owalna w drewnianej, czarnej, profilowanej ramie. Na pierwszym planie ukazane trzy kobiety, z których jedna trzyma urodzoną właśnie Marię. Kobieta ukazana frontalnie, w pozycji siedzącej, ubrana w czerwoną suknię, niebieski płaszcz i brązową chustę na głowie, zwrócona w kierunku dwóch pozostałych piastunek. Na rękach trzyma dziecko, opatulone w białą pieluchę, z odsłoniętą klatką piersiową oraz nóżkami, z aureolą z gwiazd. Druga z kobiet ukazana z boku, z głową o czarnych włosach odwróconą od widza, z bandażem i dzbanem na wodę w rękach, ubrana w różową suknię i zieloną spódnicę. Trzecia z kobiet stojąca nieco z tyłu pochyla się nad nimi, ukazana z profilu, ubrana w zieloną suknię z włosami przewiązanymi chustą. W tle zarysowane szkicowo postacie: Joachima w brązowej sukni i białym płaszczu, z lewą ręką złożoną na piersi, prawą opuszczoną w dół, postać wyglądająca zza zielonej kotary oraz Anna leżąca na łożu, w zielonej sukni i białym welonie, przy której siedzi kobieta w brązowej sukni i białej chuście na głowie. Przed kobietami głęboka miedziana misa z wodą oraz fragment kołyski z poduszką. Pomieszczenie, w którym rozgrywa się scena, jest podzielone pośrodku kolumną, w lewej części widoczna półkolista arkada z kotarą, a po prawej pomieszczenie z łożem i podwieszoną pod sufitem, zieloną kotarą. Obok łoża Anny znajduje się stolik z okrągłym blatem, na którym leży miska z łyżką.

Zarys problematyki artystycznej

Cykl obrazów z zaplecek stall kościoła św. Anny wykonał Szymon Czechowicz około 1741 roku. Jego tematem są dzieje Joachima i Anny, rodziców Matki Boskiej. Obraz z przedstawieniem Narodzenia Marii jest ostatnim z cyklu. Pierwowzorem dzieła była rycina rzymskiego malarza Carla Maratty, nauczyciela w Akademii św. Łukasza w Rzymie, w której uczył się Czechowicz. Autor krakowskiego obrazu dostosował prostokątną rycinę do owalnego kształtu obrazu poprzez nieznaczne zmiany w tle oraz redukcję dwóch kobiecych postaci do jednej – Joachima. Charakterystycznymi cechami dzieła są dynamiczna kompozycja, bogata kolorystyka, szkicowy, szybki dukt pędzla, wystudiowane, niemal teatralne gesty oraz miękki modelunek światłocieniowy. Obraz z krakowskiego kościoła niewątpliwie należy do najświetniejszych dzieł tego wybitnego polskiego twórcy, który w latach czterdziestych większość dzieł wykonywał samodzielnie, nie będąc przytłoczony nadmiarem zleceń jak w latach późniejszych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz „Narodzenie Marii” powstał w 1741 roku. Jest częścią cyklu malowideł ukazujących życie rodziców Matki Boskiej – Anny i Joachima w zapleckach stalli w prezbiterium kościoła. Jego autorem był Szymon Czechowicz. Obraz oparty o rzymskie pierwowzory graficzne wyróżnia się dynamiczną kompozycją, bogatą kolorystyką oraz lekkim i szkicowym duktem pędzla. Należy niewątpliwie do najlepszych dzieł Czechowicza, jednego z najwybitniejszych malarzy polskiego baroku.

Bibliografia