Matka Boska
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na niskim cokole. Matka Boska stojąca w nieznacznym kontrapoście z dłońmi splecionymi na wysokości pasa oraz głową uniesioną ku górze. Twarz pociągła, nos długi i prosty, małe usta, wzrok skierowany ku górze. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, ze złotą lamówką u szyi oraz swobodnie narzucony na ramiona błękitny płaszcz ozdobiony na brzegach analogicznym wykończeniem jak w sukni. Na głowie ma założony biały welon, którego jeden koniec spływa z przodu postaci. Spod szat wystają bose stopy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, delikatnie jasna.
Zdjęcie nr 2: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na niskim cokole. Matka Boska stojąca w nieznacznym kontrapoście z dłońmi splecionymi na wysokości pasa oraz głową uniesioną ku górze. Twarz pociągła, nos długi i prosty, małe usta, wzrok skierowany ku górze. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, ze złotą lamówką u szyi oraz swobodnie narzucony na ramiona błękitny płaszcz ozdobiony na brzegach analogicznym wykończeniem jak w sukni. Na głowie ma założony biały welon, którego jeden koniec spływa z przodu postaci. Spod szat wystają bose stopy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, delikatnie jasna.
Zdjęcie nr 3: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na niskim cokole. Matka Boska stojąca w nieznacznym kontrapoście z dłońmi splecionymi na wysokości pasa oraz głową uniesioną ku górze. Twarz pociągła, nos długi i prosty, małe usta, wzrok skierowany ku górze. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, ze złotą lamówką u szyi oraz swobodnie narzucony na ramiona błękitny płaszcz ozdobiony na brzegach analogicznym wykończeniem jak w sukni. Na głowie ma założony biały welon, którego jeden koniec spływa z przodu postaci. Spod szat wystają bose stopy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, delikatnie jasna.
Zdjęcie nr 4: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na niskim cokole. Matka Boska stojąca w nieznacznym kontrapoście z dłońmi splecionymi na wysokości pasa oraz głową uniesioną ku górze. Twarz pociągła, nos długi i prosty, małe usta, wzrok skierowany ku górze. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, ze złotą lamówką u szyi oraz swobodnie narzucony na ramiona błękitny płaszcz ozdobiony na brzegach analogicznym wykończeniem jak w sukni. Na głowie ma założony biały welon, którego jeden koniec spływa z przodu postaci. Spod szat wystają bose stopy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, delikatnie jasna.

Matka Boska

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Wieliczka
Miejscowość
Wieliczka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Św. Franciszka z Asyżu
Tagi
Matka Boska rzeźba
Miejsce przechowywania
ołtarz w kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego
Identyfikator
DZIELO/09140
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XIX/XX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 130 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Rzeźby Matki Boskiej oraz św. Jana Ewangelisty umieszczono w XX wieku po bokach krucyfiksu z XVII wieku. Rzeźba Matki Boskiej miała trzy warstwy przemalowań wykonane farbami olejnymi. Ostatnie zostało wykonane przez malarza Wymiatałka. Przemalówki usunięto podczas ostatniej konserwacji w 1990 roku kierowanej przez Hannę Pieprzyk.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na niskim cokole. Matka Boska stojąca w nieznacznym kontrapoście z dłońmi splecionymi na wysokości pasa oraz głową uniesioną ku górze. Twarz pociągła, nos długi i prosty, małe usta, wzrok skierowany ku górze. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, ze złotą lamówką u szyi oraz swobodnie narzucony na ramiona błękitny płaszcz ozdobiony na brzegach analogicznym wykończeniem jak w sukni. Na głowie ma założony biały welon, którego jeden koniec spływa z przodu postaci. Spod szat wystają bose stopy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, delikatnie jasna.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba należy do grupy Ukrzyżowania znajdującej się w kaplicy Jezusa Miłosiernego. Nie stanowi jednak spójnej chronologicznie grupy rzeźbiarskiej. Figury Matki Boskiej oraz św. Jana Ewangelisty zostały wykonane znacznie później niż wiszący pośrodku siedemnastowieczny krucyfiks. Rzeźbę charakteryzuje wyraźnie statyczna sylwetka Matki Boskiej. Wobec braku przekazów historycznych można ją datować na XIX lub początek XX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, nowa polichromia.

Streszczenie

Rzeźby Matki Boskiej oraz św. Jana Ewangelisty umieszczono w XX wieku po bokach krucyfiksu datowanego na XVII wiek. Obecnie wszystkie rzeźby stanowią tzw. grupę Ukrzyżowania.

Bibliografia

Sroka Albin, "Sanktuarium Matki Boskiej Wielickiej", Jarosław 1989

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego owalu. W centrum kompozycji Dzieciątko Jezus stojące na monogramie IHS, które lewą ręką przytrzymuje krzyż, a prawą, uniesioną do góry błogosławi. Ma okrągłą twarz i krótkie, jasne włosy, skośnie przez pierś i między nogami biegnie biało-czerwona szarfa, która rozwiewa się za jego plecami. Poniżej monogramu serce Jezusa otoczone koroną cierniową, z płomieniami. Przedstawienie adorowane przez dwa, symetrycznie klęczące anioły z kadzielnicami w rękach. Anioł z prawej strony spogląda w dół, anioł z lewej unosi wzrok w kierunku serca. Oba ubrane są w białe suknie z dużym dekoltem, o szerokich rękawach spiętych złotymi klamrami na wysokości łokci oraz ramion. Każdy ma narzucony niebieski płaszcz i rozpostarte, tonące w mroku skrzydła. Tło wypełniają skłębione chmury w złotobrunatnym odcieniu, które rozjaśniają się za postacią Dzieciątka.
obraz
Adoracja Imienia Jezus
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem od wschodu w postaci jednobiegowych schodów z balustradą. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach, na podstawie w formie wałka, z podwieszeniem o wklęsłych bokach, zakończonym gzymsem. Zachodnia i południowa ścianka kosza ujęte pilastrami, parapet w formie profilowanego gzymsu. Ścianka frontowa ambony dekorowana płyciną w kształcie stojącego prostokąta o wciętych górnych narożach z rozetą w polu, zachodnia zaś liściem palmy. Balustrada schodów dekorowana dwoma płycinami z liśćmi palmowymi, poręcz w formie profilowanego gzymsu. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta ujętego spływami wolutowymi. W profilowanej płycinie o fantazyjnym wykroju malowane przedstawienie Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Baldachim na planie kwadratu o ściętych narożach, zwieńczony wielobocznym postumentem, o wklęsłych ściankach, na którym znajduje się krzyż z czworoliściem w środku. Na skrzyżowaniu ramion krzyża wiązki promieni. Na podniebiu baldachimu, w ośmiobocznej płycinie gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura ambony polichromowana w kolorze białym, z czerwonymi cokołami, obramieniami i profilami, pola płycin niebieskie. Pilastry kosza, pas balustrady, zaplecek i podniebie baldachimu dekorowane pozłoconym ornamentem geometrycznym.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od prawej strony w postaci jednobiegowych schodów przylegających do filara, z balustradą. Kosz na planie ośmioboku, z parapetem, od dołu zamknięty uskokowym, zwężającym się w dół profilowaniem z podwieszonym kwiatonem. Ściany kosza i balustrady schodów podzielone na segmenty smukłymi pilastrami hermowymi zdobionymi cekinami, z wolutami. W każdym polu płycina w kształcie pionowego prostokąta, wypełniona ażurowym ornamentem roślinnym z cekinem, zamknięta od góry łukiem półkolistym wypełnionym muszlą. Wokół płycin dodatkowe profilowane obramienia powtarzające ich kształt. Płyciny na balustradzie mają dolną krawędź ustawioną pod skosem tak, by dopasować się do krzywizny wznoszenia (podobnie jest w przypadku innych elementów dekorujących powierzchnię balustrady). Pilastry dzielące balustradę na pola wspierają się na cokole i dźwigają belkowanie, którego fryz wypełniają prostokątne rauty, a gzyms zdobi ząbkowanie. Zaplecek w kształcie pionowego prostokąta dekorowanego dwiema ustawionymi obok siebie płycinami w kształcie wydłużonych prostokątów zamkniętych łukami półkolistymi wypełnionymi muszlami. Wzdłuż bocznych krawędzi zaplecka rodzaj pilastrów wspierających belkowanie dekorowane ząbkowaniem. Po bokach zaplecka dodatkowo uszaki utworzone z ornamentu akantowego i pąków kwiatów. W zwieńczeniu kartusz z monogramem „IHS”w okrągłym polu, z krzyżem zatkniętym na szczycie, flankowany fragmentami przerwanego przyczółka. Struktura malowana na kolor niebieski; profile, ornamenty i detale złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona zawieszona na południowej ścianie pomiędzy ołtarzem św. Franciszka z Asyżu, a ołtarzem św. Kingi, dostępna schodami z grubości muru. Kosz na planie ośmioboku, z wypukłą dolną częścią podstawy zdobionej owalnymi, pustymi medalionami ujętymi uproszczonym puklowaniem. Ścianki kosza zdobione prostokątnymi płycinami, flankowanymi pilastrami o trzonach wypełnionych rzędem kampanul. Parapet kosza w formie prostego, profilowanego gzymsu. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, dwudzielny, w każdej części dekorowany prostokątną płyciną, ujęty po bokach spływami wolutowymi. Baldachim na planie ośmioboku, z trzech stron z trójkątnymi przyczółkami, zaś belkowanie zdobione wicią liści akantu. W podniebiu baldachimu, w ośmiobocznej płycinie umieszczona gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Zwieńczenie w kształcie sześciu wolut spiętych w kabłąk, przechodzących w prostopadłościenny szczyt z krzyżem łacińskim zatkniętym na obłokach. Każda z wolut zdobiona małym wazonikiem z listkami akantu. Struktura polichromowana na kolor ciemnozielony, detale i ornamentyka złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba przedstawiająca anioła w pozycji siedzącej, z głową odchyloną nieco do tyłu, z rozłożonymi rękami i ugiętymi nogami. Anioł ma prostokątną twarz o wąskich brwiach, szeroko otwartych, jasnobrązowych oczach, prostym nosie i zamkniętych ustach. Brązowe, zwinięte w pukle włosy zakrywają uszy i opadają na kark. Jest osłonięty w partii bioder, do kolan, złotą tkaniną rzeźbioną w płytkie, drobne fałdy; jej górna część jest wywinięta na zewnątrz. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Płaskorzeźba przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem w bogatym obramieniu w formie aediculi. Maria została przedstawiona całopostaciowo, zwrócona w trzech czwartych w lewo, z lewą nogą wysuniętą do przodu. Ma młodą twarz, którą okalają długie, opadające na plecy włosy. Jest ubrana w długą suknię i płaszcz, który tworzy obszerny zawój wokół jej prawego biodra. Lewą ręką podtrzymuje Dzieciątko, do którego wyciąga prawą rękę. Dzieciątko jest nagie, patrzy na Marię, wyciąga dłoń do jej ręki. Postacie stoją na obłokach, w których unoszą się główki anielskie. Intymne wyobrażenie jest ujęte bordiurą ze scenami z życia Marii. Płaskorzeźba ma kształt stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem półkolistym. Ujmują ją pilastry o dekorowanych trzonach oparte na szerokim cokole z płyciną z napisem „ŚWIĘTA BOŻA RODZICIELKO / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Na dole cokołu podwieszenie z kartuszem z inskrypcją „DZIEŁO DŁUTA / TEOFILA LENARTOWICZA / DAR HRABIANKI / HELENY MAŁACHOWSKIEJ”. Od góry kompozycję zamyka trójkątny, przerwany przyczółek z kartuszem herbowym. Obramienie polichromowane na kolor czarny, profile, ornamenty i detale złocone.
płaskorzeźba
Ave Maria

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.
obraz

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.
obraz

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w rozbudowanej, profilowanej ramie dekorowanej nakładanymi motywami geometrycznymi oraz kwiatowymi, zwieńczonej na osi monogramem maryjnym. W centrum kompozycji, nieco z lewej strony obrazu przedstawienie Marii trzymającej na kolanach martwe ciało Chrystusa. Twarz Marii szeroka, z delikatnie otwartymi ustami, szerokim nosem i wzrokiem skierowanym ku niebu. Matka Boska jest ubrana w czerwoną suknię, ciemnobłękitny płaszcz nałożony na głowę oraz biały welon. Chrystus ukazany w pozycji półleżącej na białym płótnie, z lewą ręką podtrzymywaną przez Marię, prawą opadłą bezwładnie w dół. Twarz szczupła, oczy zamknięte, okolona krótką brodą i długimi, ciemnobrązowymi włosami, spływającymi na ramiona i plecy. Odziany jest w białe perizonium na biodrach, delikatnie drapowane. Wokół głów są zaznaczone nimby. W lewym, dolnym rogu przedstawienia titulus oraz misa, w prawym widoczny fragment krzyża. W tle otwiera się rozległy pejzaż z widokiem na Jerozolimę. Kolorystyka ciemna, ciepła z dominacją brązów.
obraz

Pieta

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Jak cytować?

Maria Działo, "Matka Boska ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-7

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności