Krzyż procesyjny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
proszowicki
Gmina
Koniusza
Miejscowość
Biórków Wielki
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Tagi
krucyfiks
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/00649
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
krzyż: XVIII/XIX wiek (?); figura: po 2002 roku
Technika i materiał
drewno, cięte, rzeźbione, polichromowane
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 34 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Krzyż z przełomu XVIII i XIX wieku; pierwotna powiązana z nim od czasu powstania rzeźba nie zachowała się, bowiem została skradziona w 2002 roku. Podczas kradzieży krzyż uległ złamaniu. Po tym wydarzeniu krzyż odnowiono i pomalowano, a figurę Chrystusa zastąpiono nową.

Opis

Krzyż procesyjny na długim drzewcu zwieńczonym kulą, na której zatknięty jest krucyfiks z rzeźbą Chrystusa. Chrystus ukazany jest w lekkim zwisie, przybity do krzyża trzema gwoździami, ze stopami założonymi lewa na prawą, nogami delikatnie ugiętymi w kolanach, z głową przechyloną na prawe ramię. Chrystus ma biodra ciasno oplecione białym perizonium, przewiązanym żółtym sznurem. Twarz podłużna, okolona krótką brodą; włosy długie i ciemnobrązowe, spływające do przodu na ramiona, na głowie zielona korona cierniowa, spod której spływają strużki krwi. Na dłoniach, stopach i boku widoczne krwawe rany po męce. Polichromia ciała naturalistyczna. Krzyż o ramionach zakończonych trójlistnie, malowany na czarno, obwiedziony ciemnobrązowym konturem na brzegach; nad głową Chrystusa wisi tabliczka z napisem „I.N.R.I.”

Zarys problematyki artystycznej

Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Krzyż jest niesiony na początku każdej procesji. Ten zwyczaj, jak wyjaśnił w swoim dziele z 1739 roku Protazy Newerani, symbolizuje kilka ważnych treści religijnych. Po pierwsze oznacza, że procesja podąża i jest zgromadzona w imię Jezusa Chrystusa Ukrzyżowanego. Po drugie, że postępując według napomnień św. Pawła, nabożeństwo zaczyna się w imię Jezusa. Po trzecie krzyż na początku procesji pokazywał, że ukrzyżowany Chrystus jest jej wodzem. I po czwarte, że procesja uprasza Boga Ojca o dane łaski w imię krzyża i w imię Jezusa Chrystusa, zgodnie z jego zachętą: „O cokolwiek byście prosili Ojca, da wam w imię moje” (J 16, 23). Krzyż stanowi pamiątkę dla kościoła w Biórkowie po skradzionej z niego rzeźbie Chrystusa, którą obecnie zastąpiono nową.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Krzyż procesyjny z przełomu XVIII i XIX wieku; pierwotna powiązana z nim od czasu powstania rzeźba nie zachowała się, bowiem została skradziona w 2002 roku. Podczas kradzieży krzyż uległ złamaniu. Po tym wydarzeniu odnowiono i pomalowano zabytek, a figurę Chrystusa zastąpiono nową.



Bibliografia

Brandmair Kathrin, "Kruzifixe und Kreuzigungsgruppen aus dem Bereich der „Donauschule”", Petersberg 2015
"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011
Newerani Protazy, "Ozdoba Koscioła Katolickiego, to iest Ceremonie Ktorych Kościoł S. w wszelkich okolicznościach zwykł zażywać: Pismem S. Powagą Oycow SS. Dawnością utwierdzone, gruntownym wykładem Obiasnione Naprzod Niemieckim ięzykiem, Teraz Na Polski z przydatkiem wielu rzeczy", Lwów 1739

Jak cytować?

Maria Działo, "Krzyż procesyjny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krzyz-procesyjny

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności