Ecce Homo

Dzieje zabytku

Obrazy zamieszczone na zapleckach stalli w prezbiterium zostały wykonane w pierwszej połowie XIX wieku.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta o ściętych narożach z przedstawieniem Chrystusa w półpostaci. Jezus zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z pochyloną głową, skrzyżowanymi rękami złożonymi na piersi, o związanych sznurem przegubach, w prawej dłoni trzyma trzcinę. Twarz ma szczupłą, o półprzymkniętych, migdałowatych oczach, lekko garbatym nosie i rozchylonych ustach, okoloną długimi, falowanymi, brązowymi włosami opadającymi na ramiona. Na głowie ma koronę cierniową, spod której spływają strużki krwi, wokół niej nimb. Chrystus na ramiona ma narzucony czerwony płaszcz, odsłaniający fragment poranionego torsu. Postać ukazana na ciemnobrązowym tle.

Zarys problematyki artystycznej

Wszystkie obrazy umieszczone na zapleckach stalli są jednorodne pod względem formalnym i zostały wykonane zapewne przez tego samego malarza. Dzieła nawiązują do tradycji późnobarokowego malarstwa sakralnego. Omawiany obraz z Raciborowic przypomina słynący cudami wizerunek Ecce Homo z kościoła Bernardynów z Alwerni. Chrystus na obu obrazach ukazany jest w taki sam sposób, ze związanymi i skrzyżowanymi rękami na piersi oraz trzymaną w prawej dłoni grubą trzciną, nakryty czerwonym płaszczem. Postać na wizerunku z Raciborowic przedstawiona jest z głową w profilu oraz do pasa, a nie w trzech czwartych i w popiersiu, jak na obrazie z Alwerni.
Wizerunki Ecce Homo (Oto Człowiek) stanowią zredukowaną wersję tematu Ostentatio Christi, a więc sceny, gdy Piłat po ubiczowaniu Chrystusa pokazuje go ludowi – „A Piłat ponownie wyszedł na zewnątrz i przemówił do nich: «Oto wyprowadzam Go do was na zewnątrz, abyście poznali, że ja nie znajduję w Nim żadnej winy». Jezus więc wyszedł na zewnątrz, w koronie cierniowej i płaszczu purpurowym. Piłat rzekł do nich: «Oto Człowiek»” (J 19, 4-5). Przedstawienia Ecce Homo ukazują samego już Jezusa, z pominięciem postaci Piłata i żołnierzy, kładąc szczególny nacisk na jego samotność na tym etapie męki.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia i zabrudzenia powierzchni płótna.

Streszczenie

Obrazy zamieszczone na zapleckach stalli w prezbiterium zostały wykonane w pierwszej połowie XIX wieku. Omawiany obraz z Raciborowic przypomina słynący cudami wizerunek Ecce Homo z kościoła Bernardynów z Alwerni. Wizerunki Ecce Homo (Oto Człowiek) stanowią zredukowaną wersję tematu Ostentatio Christi.

Bibliografia