Św. Florian

Dzieje zabytku

Obrazy zamieszczone na zapleckach stalli w prezbiterium zostały wykonane w pierwszej połowie XIX wieku.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Floriana na tle obłoków. W centrum święty ukazany w całej postaci, frontalnie, w wykroku, z głową skierowaną w prawo. W prawej ręce trzyma sztandar z wizerunkiem Orła Białego, w lewej, wyciągniętej cebrzyk, z którego wylewa wodę na stojący poniżej płonący budynek. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach, prostym nosie i pełnych ustach, okoloną brązową brodą. Ubrany jest w tunikę sięgającą kolan, zbroję torsową z piórami oraz czerwony płaszcz zawiązany na lewym ramieniu. Na głowie ma hełm z pióropuszem. W lewym, górnym rogu dwie uskrzydlone główki anielskie.

Zarys problematyki artystycznej

Wszystkie obrazy umieszczone na zapleckach stalli są jednorodne pod względem formalnym i zostały wykonane zapewne przez tego samego malarza. Dzieła nawiązują do tradycji późnobarokowego malarstwa sakralnego. Sposób zakomponowania sceny pośród obłoków z uskrzydlonymi główkami anielskimi, ekspresyjna poza postaci (choć ukazana w nieco nieumiejętny sposób), a także wykorzystane środki malarskie odwołują się do malarstwa XVIII wieku.
Święty Florian był rzymskim żołnierzem. W czasie prześladowań chrześcijan, za rządów cesarza Dioklecjana, został aresztowany, a gdy odmówił złożenia ofiary bóstwom pogańskim poddano go torturom, po czym przywiązano kamień młyński do szyi i utopiono. W 1184 roku dzięki staraniom Kazimierza Sprawiedliwego sprowadzono relikwie św. Floriana. We wsi Kleparz, nieopodal Krakowa (dziś jego dzielnicy) wybudowano świątynię, w której złożono szczątki świętego. W 1528 roku pożar strawił cały Kleparz oprócz kościoła św. Floriana. To cudowne wydarzenie rozpowszechniło w Polsce jego kult jako patrona chroniącego przed ogniem. Dlatego w ikonografii św. Florian przedstawiany jest w stroju rzymskiego żołnierza, najczęściej z naczyniem z wodą (cebrzyk) w momencie, gdy gasi pożar. W 1436 roku święty został ustanowiony przez biskupa Zbigniewa Oleśnickiego jednym z czterech patronów Królestwa Polskiego, dlatego na obrazie przedstawiony jest z chorągwią z wizerunkiem Orła Białego.

Streszczenie

Obrazy zamieszczone na zapleckach stalli w prezbiterium zostały wykonane w pierwszej połowie XIX wieku. W 1528 roku pożar strawił cały Kleparz (obecnie dzielnica Krakowa) oprócz kościoła św. Floriana. To cudowne wydarzenie rozpowszechniło w Polsce kult tego świętego jako patrona chroniącego przed ogniem. Dlatego w ikonografii przedstawiany jest on w stroju rzymskiego żołnierza, najczęściej z naczyniem z wodą (cebrzyk) w momencie, gdy gasi pożar.

Bibliografia