Dwa anioły w zwieńczeniu

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Krempachy
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Parafia Św. Marcina Apostoła
Tagi
aniołek rzeźba XVIII wieku Spisz
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny północny
Identyfikator
DZIELO/02981
Kategoria
rzeźba
Ilość
2
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Spisz
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Ołtarz wraz z dekoracją rzeźbiarską (oprócz rzeźby Matki Boskiej z Lourdes) powstał w drugiej połowie XVIII wieku.

Opis

Figury dwóch aniołów adorujące monogram Marii umieszczony na tle promienistej glorii w zwieńczeniu ołtarza. Aniołki o silnie wygiętych sylwetkach z rękami wzniesionymi ku górze w stronę glorii. Sylwetki pulchne z jednym złoconym skrzydłem, umieszczonym od strony zewnętrznej ołtarza. Twarze owalne, z małymi i delikatnie rozchylonymi ustami, krótkimi i szerokimi noskami, oczami skierowanymi na wprost. Włosy ciemnobrązowe, średniej długości, zasłaniające uszy, falowane. Anioły przewiązane wąską tkaniną, odsłaniającą z jednej strony nagie biodro, anioł po lewej z tkaniną przewieszoną na srebrnym pasku. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Figury ukazują aniołów w zwieńczeniu ołtarza głównego, adorujących i wychwalających Boga. Warto zwrócić uwagę, iż rzeźby posiadają subtelny modelunek ciała oraz ukazują ekspresję ujęcia w okazałych gestach i mimice twarzy. Anioły zgodnie z tradycją ikonograficzną ubrane są w tkaniny podwiązane pasem. Według Molanusa, kontrreformacyjnego katolickiego teologa, z którego poglądów na temat chrześcijańskiej ikonografii często czerpali nowożytni artyści, pas ten oznacza duchową gotowość do posług, powściągliwość i czystość. W sztuce nowożytnej jeden pas przechodzi często przez piersi anioła, a drugi opasuje jego biodra. Misję posłańców najlepiej odzwierciedla również polskie tłumaczenie greckiego słowa „aggelos”, czyli „poseł”. Bose stopy symbolizują gotowość spełnienia boskich poleceń, a skrzydła oznaczające szybkość przenoszenia się z miejsca na miejsce. Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Figury z drugiej połowy XVIII wieku ukazują aniołów adorujących i wychwalających Boga. Anioły zgodnie z tradycją ikonograficzną ubrane są w tkaniny podwiązane pasem. W sztuce nowożytnej jeden pas przechodzi często przez piersi anioła, a drugi opasuje jego biodra. Misję posłańców najlepiej odzwierciedla również polskie tłumaczenie greckiego słowa „aggelos”, czyli „poseł”. Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju.

Bibliografia

Skorupa Andrzej, "Krempachy. Kościoły św. Marcina i św. Walentego", Kraków 2015
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Apostoł Stanisław, "Szlak Gotycki. Nowy Targ-Kieżmark-Nowy Targ", Nowy Targ 2003
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987
Moisan-Jabłońska Krystyna, "Obrazowanie walki dobra ze złem", Kraków 2002
Zieliński Chwalisław, "Sztuka sakralna. Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Podręcznik opracowany na podstawie przepisów kościelnych", Poznań 1959

Jak cytować?

Maria Działo, "Dwa anioły w zwieńczeniu", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/dwa-anioly-w-zwienczeniu-3

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności