Chrystus Zmartychwstały

Opis

Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego wolnostojąca, ustawiona na niskim, czarnym cokole o ściętych narożach. Jezus ukazany w całej postaci ustawiony frontalnie na obłoku, w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, prawą ręką uniesioną na wysokość piersi czyni gest błogosławieństwa, w lewej trzyma chorągiew o długim drzewcu, zakończonym złoconym krzyżem oraz z zawieszoną czerwoną tkaniną ze złoconym krzyżem w polu. Chrystus ma podłużną twarz z długim i wąskim nosem, wzrokiem skierowanym w dal, okoloną krótką i ciemną brodą i długimi oraz falowanymi włosami, które opadają na plecy i ramiona. Jest ubrany w złocone perizonium, czerwony płaszcz, spięty pod szyją złotą klamrą, odsłaniający nagi tors, otaczający figurę, silnie drapowany. Na dłoniach, bosych stopach i boku zaznaczone są ślady męki. Polichromia ciała jest naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego przedstawia triumfującego Zbawiciela, który powstał z grobu. Reprezentuje klasyczne ujęcie ikonograficzne Zmartwychwstałego, wykształcone jeszcze w średniowieczu: Chrystus jest półnagi, ma założony czerwony płaszcz, jedną ręką błogosławi, a w drugiej trzyma chorągiew – symbol triumfu nad grzechem i śmiercią. Chorągiew w liturgii chrześcijańskiej używana była od X wieku. Składa się z poziomych oraz pionowych drzewców z przymocowanym płatem opadającej tkaniny, na której zwykle umieszczony jest znak krzyża. U dołu może być zakończona prosto lub z wcięciem, tak jak w przypadku omawianej rzeźby. Pierwszą, znaną chrześcijańską chorągwią było labarum Konstantyna Wielkiego, na którym pierwotnie osadzony był orzeł (symbol Jowisza), a dopiero później symbole Chrystusa. Według przekazu Euzebiusza z Cezarei zmiana ta nastąpiła w 312 roku, kiedy przed bitwą przy moście Mulwijskim cesarz Konsantyn zobaczył na niebie świetlisty krzyż, a pod nim napis w języku greckim: „Pod tym znakiem zwyciężysz”. Kontynuacją tego typu chorągwi były chorągwie kościelne używane w średniowieczu jako sztandary wojenne, przyozdobione postacią świętego i noszone na czele wojska oraz chorągwie papieskie, a także chorągiew, którą trzyma w ręku Chrystus Zmartwychwstały w ikonografii sztuki sakralnej. Drugim ważnym elementem tego przedstawienia jest purpurowy płaszcz. Płaszcz oprócz dzieł ukazujących Chrystusa Zmartwychwstałego jest również obecny na innych przedstawieniach: Chrystusa Umęczonego, Ecce Homo, Tłoczni mistycznej, w scenach Sądu Ostatecznego czy Naigrywania w sztuce bizantyńskiej. Purpura jest znakiem godności królewskiej, ale oznacza również krew, przez co symbolizuje męczeństwo i śmierć Zbawiciela. Figura Chrystusa Zmartwychwstałego używana jest w procesji podczas rezurekcji, po której stawiano ją na ołtarzu, gdzie znajduje się aż do święta Wniebowstąpienia.

Streszczenie

Rzeźba przedstawia Chrystusa Zmartwychwstałego, który powstał z grobu. Używana jest w procesji podczas rezurekcji, po której stawia się ją na ołtarzu, gdzie znajduje się aż do święta Wniebowstąpienia. Figurę charakteryzuje została wykonana na przełomie XVIII i XIX wieku. Reprezentuje klasyczne ujęcie ikonograficzne Zmartwychwstałego, wykształcone jeszcze w średniowieczu.

Bibliografia