Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od strony prezbiterium. Kosz na planie ośmioliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami oraz dodatkowym podestem od strony prezbiterium na planie połowy z sześcioboku, do którego prowadzą schody z pełną balustradą. Spód kosza puklowany, zakończony szyszką. Wypukłe ścianki kosza dekorowane płaskorzeźbionymi, owocowymi girlandami podwieszonymi na wstędze; w górnej partii pas wydzielony dwiema listewkami z kwiatowymi girlandami, opasujący kosz i podest. Parapet w formie profilowanego gzymsu. Zaplecek wąski, ujęty pilastrami na kanelowanych cokołach. Baldachim na planie czworoliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami; w formie niepełnego belkowania; fryz dekorowany kwiatowymi girlandami. Na baldachimie dwa akroteriony. U spodu czworolistna płycina z rzeźbioną gołębicą Ducha Świętego. Struktura polichromowana w odcieniu bladozielonym, ornamentyka i profile złocone, gołębica srebrzona.
Zdjęcie nr 2: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od strony prezbiterium. Kosz na planie ośmioliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami oraz dodatkowym podestem od strony prezbiterium na planie połowy z sześcioboku, do którego prowadzą schody z pełną balustradą. Spód kosza puklowany, zakończony szyszką. Wypukłe ścianki kosza dekorowane płaskorzeźbionymi, owocowymi girlandami podwieszonymi na wstędze; w górnej partii pas wydzielony dwiema listewkami z kwiatowymi girlandami, opasujący kosz i podest. Parapet w formie profilowanego gzymsu. Zaplecek wąski, ujęty pilastrami na kanelowanych cokołach. Baldachim na planie czworoliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami; w formie niepełnego belkowania; fryz dekorowany kwiatowymi girlandami. Na baldachimie dwa akroteriony. U spodu czworolistna płycina z rzeźbioną gołębicą Ducha Świętego. Struktura polichromowana w odcieniu bladozielonym, ornamentyka i profile złocone, gołębica srebrzona.

Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Łapsze Niżne
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Kwiryna
Tagi
ambona
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/03407
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
około drugiej dekady XVIII wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Spisz
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie, rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ambona powstała zapewne wraz z całym wyposażeniem kościelnym z ołtarzem głównym i ołtarzami bocznymi w drugiej dekadzie XVIII wieku. Przypuszczalnie pierwotnie zaplecek ambony stanowił obraz przedstawiający Chrystusa Dobrego Pasterza z 1720 roku. Dzieło to po raz ostatni zostało odnotowane w „Katalogu zabytków sztuki w Polsce” z 1953 roku. Późniejsze losy obrazu nie są znane.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od strony prezbiterium. Kosz na planie ośmioliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami oraz dodatkowym podestem od strony prezbiterium na planie połowy z sześcioboku, do którego prowadzą schody z pełną balustradą. Spód kosza puklowany, zakończony szyszką. Wypukłe ścianki kosza dekorowane płaskorzeźbionymi, owocowymi girlandami podwieszonymi na wstędze; w górnej partii pas wydzielony dwiema listewkami z kwiatowymi girlandami, opasujący kosz i podest. Parapet w formie profilowanego gzymsu. Zaplecek wąski, ujęty pilastrami na kanelowanych cokołach. Baldachim na planie czworoliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami; w formie niepełnego belkowania; fryz dekorowany kwiatowymi girlandami. Na baldachimie dwa akroteriony. U spodu czworolistna płycina z rzeźbioną gołębicą Ducha Świętego. Struktura polichromowana w odcieniu bladozielonym, ornamentyka i profile złocone, gołębica srebrzona.

Streszczenie

Ambona powstała zapewne wraz z całym wyposażeniem kościelnym z ołtarzem głównym i ołtarzami bocznymi w drugiej dekadzie XVIII wieku. Przypuszczalnie pierwotnie zaplecek ambony stanowił obraz przedstawiający Chrystusa Dobrego Pasterza z 1720 roku. Dzieło to po raz ostatni zostało odnotowane w „Katalogu zabytków sztuki w Polsce” z 1953 roku. Późniejsze losy obrazu nie są znane.

Bibliografia

Wójtowicz Aleksandra, "Kościół parafialny w Łapszach Niżnych" , [w:] "Z dziejów Łapsz. 700-lecie przybycia Zakonu Bożogrobców na Zamagurze Spiskie" , red.Kowalczyk Julian , Łapsze Niżne 2013 , s. 139-160
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Rzeźba św. Mikołaja ustawiona na prostopadłościennej podstawie feretronu, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia. Święty ukazany jest w postawie stojącej na niskim cokole, frontalnie, w statycznej pozie z rękami wyciągniętymi do przodu, ściśle przylegającymi do sylwetki: prawą wykonuje gest błogosławieństwa, a w lewej trzyma księgę i trzy srebrzone kule. Ma szeroką twarz z długim i prostym nosem, wzrokiem skierowanym na wprost oraz bujną brodę skręconą w bujne, niewielkie loki. Włosy krótkie, kędzierzawe, jasnobrązowe, ułożone w drobne loki. Święty ubrany jest w fioletową albę, czerwony ornat z fioletową podszewką i złotym obrzeżem, na głowie ma czerwoną infułę, a na szyi biały humerał i krótką, fioletową stułę, na stopach czarne buty. Draperia szat jest silnie łamana w dolnej partii o ostrych krawędziach. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, podstawa feretronu marmoryzowana na kolor jasnozielony, detale złocone i srebrzone.
feretron
Feretron z rzeźbą św. Mikołaja
Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego wolnostojąca, ustawiona na niskim, czarnym cokole o ściętych narożach. Jezus ukazany w całej postaci ustawiony frontalnie na obłoku, w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, prawą ręką uniesioną na wysokość piersi czyni gest błogosławieństwa, w lewej trzyma chorągiew o długim drzewcu, zakończonym złoconym krzyżem oraz z zawieszoną czerwoną tkaniną ze złoconym krzyżem w polu. Chrystus ma podłużną twarz z długim i wąskim nosem, wzrokiem skierowanym w dal, okoloną krótką i ciemną brodą i długimi oraz falowanymi włosami, które opadają na plecy i ramiona. Jest ubrany w złocone perizonium, czerwony płaszcz, spięty pod szyją złotą klamrą, odsłaniający nagi tors, otaczający figurę, silnie drapowany. Na dłoniach, bosych stopach i boku zaznaczone są ślady męki. Polichromia ciała jest naturalistyczna.
rzeźba
Chrystus Zmartychwstały
Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny ustawiony na prostopadłościennej podstawie zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia. Podstawa zwężająca się ku górze w formę niskiego cokołu, po bokach dekorowanego szeroką, karbowaną wstęgą. Na cokole osadzona jest owalna rama, dekorowana rocaille’owym fartuchem, w której umieszczony jest wizerunek św. Michała Archanioła, a na odwrociu św. Józefa Kalasantego. Zwieńczenie w formie esowato wygiętej i delikatnie karbowanej wstęgi, zakończonej po bokach dwoma spływami kwiatowymi. Od zewnątrz wstęga ozdobiona jest rocaille’m, a od wewnątrz połączona ze strukturą feretronu srebrzoną kratką. Na awersie obraz św. Michała Archanioła, ukazanego w dynamicznej pozie, strącającego szatana do piekła. Archanioł przedstawiony w postawie stojącej w półpostaci z podniesioną prawą ręką do góry, w której trzyma płomienisty miecz skierowany ostrzem ku górze, a w lewej owalną tarczę ozdobioną znakiem krzyża. Twarz trójkątna, z długim i prostym nosem, wzrokiem skierowanym w dół. Włosy średniej długości, jasne, rozwiane po bokach. Archanioł ubrany jest w zbroję legionisty rzymskiego: ma niebieską tunikę obszytą złotą lamówką na brzegu, hełm i czerwony płaszcz na prawym ramieniu; natomiast na plecach ma złote skrzydła. Na dole kompozycji ukazany jest szatan w pozycji leżącej z głową z prawej strony obrazu, lewą rękę wznoszący ku górze. Twarz podłużna z rogami na czole, karnacja ciemna. Ubrany jest w białą szatę, odsłaniającą nagi tors. Tło obrazu jest jednolite, ciemne, rozjaśnione w górnej części. Wokół głowy św. Michała znajduje się okrągły i złoty nimb. Po drugiej stronie feretronu umieszczony jest obraz św. Józefa Kalasantego. Święty ukazany jest delikatnie z prawej strony kompozycji, zwrócony w prawo w stronę gromadki dzieci. Święty na lewym ramieniu trzyma kilkuletnie dziecko, a prawą głaszcze po głowie nadbiegającego ku niemu chłopca w niebieskiej koszuli i żółtych spodniach. Święty Józef ubrany jest w czarny habit zakonu pijarów. Ma podłużne rysy twarzy z widoczną łysiną i siwymi włosami. Obraz malowany jest w zielono-żółtej tonacji. Tło jasnozielone, rozświetlone w górnej części. Podstawa feretronu malowana farbą olejną w kolorze jasnobrązowym, rama bordowa, detale i ornamentyka złocone i srebrzone.
feretron
Feretron św. Michał Archanioł oraz św. Józef Kalasancjusz
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, pełnopostaciowa przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem. Maria ukazana frontalnie w postawie stojącej z Dzieciątkiem na lewym ręku, prawą trzymająca połę płaszcza, głowa delikatnie opuszczona w dół. Twarz owalna o delikatnych rysach, długim nosie i wąskich ustach. Ubrana jest w długą, czerwoną suknię ze złoconym ornamentem geometryczno-roślinnym, przewiązaną w pasie oraz spięty pod szyją, niebieski płaszcz ze złoconym ornamentem roślinnym, na głowie ma biały welon i koronę zamkniętą, a wokół głowy nimb z 12 gwiazd na metalowej obręczy. Na stopach ma buty o spiczastych noskach. Dzieciątko ukazane frontalnie trzymające w dłoniach szkaplerze. Twarz o rysach dziecięcych, włosy jasne i krótkie. Wokół głowy okrągły nimb z metalowej obręczy. Dzieciątko ubrane jest w białą sukienkę ze złoconymi obrzeżami. Karnacje bardzo jasne, blade. Na podstawie, z boku dwie sygnatury z nazwą warsztatu i miejscem wykonania: „Mayer’sche K. Hof-Kunstanstalt”, „Mayer’sche K. Hof-Kunstanstalt [?] / München”. Po lewej nieczytelny znak firmowy.
rzeźba
Matka Boska Szkaplerzna
Zdjęcie nr 1: Kościół św. Kwiryna w Łapszach Niżnych usytuowany jest w centrum wsi w pobliżu rzeki Łapszanki. Teren przykościelny jest otoczony wysokim kamiennym, murem nakrytym cementowym daszkiem, jednospadowym, nachylonym na zewnątrz. W części wschodniej muru zlokalizowana jest brama, dostępna schodami, flankowana dwoma filarami, zwieńczonymi czterospadowym płaskim daszkiem i kulami. Analogiczne wejścia od strony zachodniej, północnej i południowej. W obrębie placu przykościelnego znajdują się resztki cmentarza w postaci nagrobków. Kościół jest orientowany, murowany, otynkowany, jednonawowy z czworoboczną wieżą w fasadzie z prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Prezbiterium nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym, oddzielone od nawy ścianą arkady tęczowej o ostrołukowym zakończeniu. Nawa jest szersza, nakryta stropem. Do prezbiterium przylega od północny niewielka zakrystia na planie prostokąta, a także przylegająca do niej i do ściany nawy druga nowsza zakrystia. Z kolei przy południowej ścianie nawy znajduje się kruchta, zwana babińcem z wejściem do świątyni. Portal prowadzący z kruchty do kościoła ostrołukowy, kamienny, skromnie profilowany – dwa wałki i dwa żłobki. Portal zamknięty drzwiami ze starymi ćwiekowymi okuciami, malowany z wypisaną datą 1652. Na drzwiach napis: „Laudetur Santissimum Sacramentum 1652”. Z kolei na północnej ścianie prezbiterium portal malowany, iluzjonistyczny z wejściem do zakrystii. U góry napis: „PIETAS ET LITTERAE”. Na zachodniej ścianie nawy chór muzyczny wsparty na dwóch filarach z dostępem kręconymi, drewnianymi schodami od północy. Wnętrze oświetlają umieszczone w południowych ścianach nawy prostokątne, zamknięte półkoliście cztery okna oraz jedno od strony południowej w prezbiterium; w cztery podobne, małe okna umieszczone po jednym z każdej strony w najwyższej kondygnacji. Do kościoła prowadzi główne wejście od strony zachodniej oraz jedno przez kruchtę od południa i jedno od strony północnej przez zakrystię. W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki, kamienny cokół, powyżej kościół otynkowany. Prezbiterium, niższe od nawy. Nawa nakryta dachem dwuspadowym z wieżą na sygnaturkę na wschodnim zakończeniu nawy. Do zachodniej fasady kościoła dostawiona jest wysoka założona na planie kwadratu wieża-dzwonnica. W dolnej kondygnacji na osi kościoła prostokątne wejście do kruchty, nakryte daszkiem. Hełm wieży baniasty z latarnią. Na zewnątrz przy apsydzie prezbiterium dwie skarpy złączone daszkiem tworzą wnękę, w której umieszczony jest stół ołtarzowy i grupa Ukrzyżowania tzw. kalwaryjka. Na południowej ścianie nawy znajdował się zegar słoneczny, obecnie pozostała tylko wskazówka po zamalowaniu podczas remontu ścian zewnętrznych.
kościół
Kościół św. Kwiryna
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamknięty łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa. W centrum kompozycji ukazany Jezus na tle odległego pejzażu z Jerozolimą. Ciało przybite do krzyża trzema gwoździami, głowa delikatnie uniesiona. Twarz podłużna z długim i prostym nosem, dużymi oczami, okolona krótką brodą, usta rozchylone. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na plecy. Na głowie korona cierniowa. Chrystus ma założone wokół bioder białe perizonium, silnie drapowane z jednym końcem rozwianym z prawej strony. Krzyż prosty, jasnobrązowy, nad głową Zbawiciela wisi tabliczka z napisem „INRI”. Kolorystyka obrazu ciemna, stonowana. Rama drewniana, profilowana, polichromowana na czarno i złocona na wewnętrznych oraz zewnętrznych profilach.
obraz
Chrystus Ukrzyżowany

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z pełną balustradą, dostawionych od północy. Kosz na planie ośmioboku, ustawiony na niskim, profilowanym cokole, z podwieszeniem w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, zakończonego szyszką. Ścianki ambony wydzielone zwielokrotnionymi pilastrami toskańskimi, z płycinami w partii trzonów, podtrzymującymi przełamujący się nad nimi gzyms tworzący parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym z figurami czterech ewangelistów ustawionych na wspornikach w postaci uskrzydlonych główek anielskich. Baldachim na planie ośmioboku, w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, o krawędzi obwiedzionej lambrekinem, zakończonego postumentem z figurą Chrystusa w typie Salvator Mundi. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w odcieniach beżu, z bladoróżowymi detalami i złoconymi profilami. Figury ewangelistów i Chrystusa ścięte z tyłu, ukazane frontalnie, w kontrapostach. Twarze mają pociągłe, o migdałowatych oczach, garbatych nosach i pełnych ustach, okolone są gęstymi, krótkimi brodami i falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Postacie ubrane są w złocone tuniki przepasane w talii oraz płaszcze. Ewangeliści trzymają w rękach pióra i otwarte księgi, przy nogach znajdują się ich atrybuty. Chrystus w lewej ręce trzyma jabłko królewskie, prawą błogosławi.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Wisząca, przyścienna ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Dojście do kosza prowadzi przez dwuskrzydłowe drzwi usytuowane w zaplecku. Kształt kosza oparto na planie siedmiu boków z dziesięcioboku, ustawionych na wałku, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, zakończonego szyszką oraz dekorowanym rozetami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Ścianki kosza artykułowano prostokątnymi, obramienionymi płycinami z pięcioma płaskorzeźbionymi przedstawieniam czterech ewangelistów i siewcy. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. Siewca, umieszczony na trzeciej płycinie, został ukazany jako młody mężczyzna, który idąc przez zaorane pole rzuca w nie ziarno. U jego stóp widać pług oraz worek ze zbożem na zasiew. Parapet kosza uzyskał formę gzymsu. Zaplecek został ujęty profilowaną ramą. W jego pole wpisano prostokątne, dwuskrzydłowe drzwi w profilowanym obramieniu. Baldachim uzyskał rzut analogiczny do kosza ambony. Płaskie podniebie z wyobrażeniem gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni ujmuje profilowany, łamany gzyms, ponad którym poprowadzono kopulasty dach. Na jego szczycie ustawiono rzeźbę Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu. Struktura ambony została polichromowana w kolorze beżowym, z białymi i czerwonymi profilami, oraz pozłacanymi detalami, profilami i ornamentyką. Płaskorzeźby na koszu oraz figura Mojżesza otrzymały naturalistyczną polichromię.
ambona

ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od zakrystii. Podwieszenie w formie odwróconego ostrosłupa o ściętym wierzchołku, na krawędziach flankowane pilastrami zakończonymi u góry wolutowo, a na ściankach zdobione płycinami. Kosz na planie kwadratu umieszczony na wybrzuszonej podstawie, dekorowanej rocaille'owymi kartuszami, o ściętych górnych narożach; ścianki wklęsłe, zwężające się ku górze, ujęte w narożach pilastrami z trzonami dekorowanymi rocaille'em i zwisami z różanych gałązek. Podpory dźwigają gzyms wyłamany na ich osi, tworzący parapet. W polu ścianek płyciny z rocaille'ami w narożach z malowanymi olejem na desce obrazami przedstawiającymi ewangelistów. Od strony lewej: św. Mateusz z aniołem, pośrodku św. Marek z lwem i św. Łukasz z wołem, a po prawej św. Jan z orłem. Ewangeliści ukazani w pozycji siedzącej z księgami w dłoniach, ubrani w różnokolorowe, powłóczyste szaty na złotym tle. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujęty pilastrami dekorowanymi rocaille'ami. W polu płycina w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym z płaskorzeźbionymi tablicami dekalogu, ujętymi od dołu skrzyżowanymi gałązkami oliwnymi, związanymi wstęgą. Belkowanie nad zapleckiem o wypukłej linii, z przerwanym pośrodku gzymsem, od góry wypełnionym rocaille'em, od dołu ozdobionym podwieszonym lambrekinem z chwostami. Zwieńczenie ma formę zbliżoną do trapezu, ujęte jest wolutami spływającymi na belkowanie, na których ustawione są rokokowe wazony. W polu zwieńczenia znajduje się medalion z glorią pośród obłoków, a powyżej gołębica Ducha Świętego. Zwieńczenie flankują umocowane na ścianie, uskrzydlone główki aniołków dobrej i złej rady: po lewej o jasnej karnacji, a po prawej o czarnej karnacji. Szczyt zwieńczenia ma formę gzymsu z podwieszonym lambrekinem. Całość wieńczy zawieszona na ścianie promienista gloria z wieńcem utworzonym z obłoków. Struktura polichromowana jest w kolorze czerwonym, z czarnymi profilami oraz złoconą i srebrzoną ornamentyką.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z jednobiegowymi schodami dostępnymi od prawej strony. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach i wklęsło-wypukłym profilu. U spodu ośmioboczne podwieszenie zwężające się ku dołowi, ujęte parą spływów wolutowych utworzonych z liści akantu, u dołu zakończone szyszką. Cokół kosza zdobiony puklowaniem, dekorowany trzema kartuszami utworzonymi z karbowanej wstęgi, zwieńczonymi płaskimi, symetrycznymi palmetami, z główkami aniołków skierowanymi na wprost i umieszczonymi u dołu. Naroża kosza ozdobione spływami wolutowymi o karbowanych trzonach, ozdobionych kampanulami, podtrzymującymi belkowanie, stanowiące parapet z silnie wysuniętym gzymsem. Na fryzie parapetu uskrzydlone główki anielskie. Ściany dekorowane są płycinami w formie stojących prostokątów, naprzemiennie wybrzuszonych lub wklęsłych z przedstawieniami czterech ewangelistów, ujętymi w złocone ramy. Od lewej: św. Mateusz, św. Marek, św. Łukasz i św. Jan. Święty Mateusz siedzi zwrócony trzy czwarte w lewo i pisze piórem w księdze. Obok stoi uskrzydlony człowiek, który obejmuje go za szyję, ubrany w niebieską suknię odsłaniającą klatkę piersiową i złoty płaszcz z końcem rozwianym ku górze. Święty ma rysy twarzy starszego człowieka z długą i siwą brodą oraz siwymi włosami. Ubrany jest w obszerny czerwony płaszcz i sandały. Scena ukazana jest we wnętrzu architektonicznym. Święty Marek również został ukazany w swojej pracowni. Siedzi, zwrócony trzy czwarte w lewo przy stoliku i pisząc w księdze, odwraca się w prawo, gdzie spoczywa lew – jego atrybut. Ma siwą brodę. Ubrany jest w niebieską suknię, zapinaną z przodu na guziki oraz czerwony płaszcz przewieszony przez prawe ramię. Stolik zasłany jest jasnozielonym obrusem, na którym leży otwarta księga i czerwony kałamarz. Na ścianie, ponad stolikiem wisi półka z książkami. Po lewej stronie obrazu widać otwartą przestrzeń z widokiem na góry, w pozostałej brązowe ściany pokoju, w którym znajduje się święty. Na kolejnym obrazie św. Łukasz siedzi zwrócony trzy czwarte w prawo, przy stoliku z pulpitem i o wolutowych nóżkach. W prawej dłoni trzyma pióro, którym pisze na karcie papieru. Ubrany jest z jasnobrązową suknię, niebieski płaszcz owijający nogi i niebieskie sandały; na głowie ma założoną czapkę. Po prawej stronie obrazu stoi jego atrybut – wół. Całość ukazana jest we wnętrzu architektonicznym z półkolistą arkadą po prawej stronie. Święty Jan został ukazany na tle krajobrazu, zwrócony jest trzy czwarte w prawo, pisze na karcie papieru. Ubrany jest w jasnozieloną suknię i czerwony płaszcz. Ma długie włosy, spływające na plecy, został ukazany bez zarostu. Po prawej stronie wysokie drzewo, w oddali pejzaż górski. Wszyscy ewangeliści mają okrągłe nimby z wpisaną w polu gwiazdą. Zaplecek w formie stojącego prostopadłościanu z niepełnym belkowaniem, wspartym na podwieszonych impostach, podtrzymującym odwrócony, przerywany przyczółek. Na ściance frontowej płycina w kształcie stojącego prostokąta o wklęsłych górnych narożach z obrazem Dobrego Pasterza w polu. Po bokach flankowana dwiema wąskimi płycinami, zdobionymi zwisem z kampanul. Na ściankach bocznych analogiczne płyciny z kampanulami. Chrystus ukazany frontalnie z barankiem na barkach, którego przytrzymuje rękami za nóżki. Zbawiciel ma owalną twarz z krótkim zarostem i jasnobrązowymi włosami, spływającymi na lewe ramię. Ubrany jest w biało-niebieską suknię oraz czerwony płaszcz. W oddali pejzaż z miastem po lewej, u góry szaro-złote niebo. Po lewej u dołu sygnatura „A D L”. Całość zwieńczona promienistą glorią z gołębicą Ducha Świętego w otoku utworzonym z chmur i główek anielskich. Struktura marmoryzowana w kolorze niebieskim, a płyciny w kolorze jasnoróżowym; ornamentyka, gloria i profile złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, przyścienna, wsparta na żelaznym pręcie. Kosz na planie ośmioboku; na ściankach płyciny w kształcie wąskich, stojących prostokątów, zamknięte trójbocznie z namalowanymi przedstawieniami symboli ewangelistów z podpisami: „S(ANCTUS) IOANNES”, „S(ANCTUS) MARCUS”, „S(ANCTUS) LVCAS”, „S(ANCTUS) MATHE[US]”. Ścianki wydzielone kolumnami na cokole o gładkich trzonach ze stylizowanymi kompozytowymi kapitelami, dźwigającymi pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Na belkowaniu ornamenty małżowinowe. Parapet w formie silnie wystającego, profilowanego gzymsu. Z prawej strony dostawione, jednobiegowe schody z barierką zwieńczoną profilowanym gzymsem. Bariera z dwoma romboidalnymi płycinami, z przedstawieniami modlącego się świętego z modelem kościoła w dłoniach przed Marią i Chrystusem na obłokach oraz Chrystusa błogosławiącego z inskrypcją: „QUINIMO BEATI QVI AVDIVNT VERBVM DEI”. Baldachim na planie ośmioboku o profilowanym gzymsie wsparty na profilowanych listwach. Ambona marmoryzowana w tonacjach bieli, zieleni, błękit; detale złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Jak cytować?

Maria Działo, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-26

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności