Ambona

Dzieje zabytku

Ambona powstała w 1807 roku. Być może na przełomie XIX i XX wieku, podczas remontu świątyni, została odnowiona.

Opis

Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od zakrystii przez zaplecek. Kosz na planie czworoboku o ściętych narożach, o wypukłej ściance przedniej i wklęsłych bocznych, na profilowanym cokole oraz spłaszczonym wałku dekorowanym płycinami. U spodu kosza podwieszenie w formie stożka o wklęsłych bokach, ujętego w narożach karbowanymi wolutami, zakończonego szyszką ozdobioną rozetami. Kosz ujęty w narożach pilastrami, o trzonach w formie wolut dekorowanych rocaille'em. Na ściankach rocaille'owe płyciny z płaskorzeźbionymi przedstawieniami ewangelistów, na ściance bocznej lewej św. Łukasz z wołem, na przedniej – po prawej św. Jan z orłem, po lewej św. Mateusz z aniołem, na ściance bocznej prawej św. Marek z lwem. Parapet kosza w formie gzymsu. Zaplecek w kształcie prostokątnej ramy, opasującej drzwi. Baldachim na planie analogicznym względem kosza w formie podstawy ujętej fryzem zdobionym rozetami i gzymsem dekorowanym kimationem, z podwieszonym lambrekinem z chwostami. Na baldachimie cztery woluty podtrzymujące cokół, na którym stoi figura Chrystusa Dobrego Pasterza. Na podniebieniu baldachimu płaskorzeźbiona gołębica Ducha Świętego w promienistej glorii. Struktura ambony polichromowana w kolorze jasnoniebieskim, z niebieskimi, fioletowymi i czerwonymi detalami. Ornamentyka i profile złocone, detale srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Architektura omawianej ambony odpowiada strukturom tworzonym przez cały XVIII wiek, o czym świadczy kosz o wklęsło-wypukłym zarysie ścianek, z pilastrami w narożach, ustawiony na wałku, z podwieszeniem oraz z baldachimem ujętym elementami belkowania, na którym stoi figura. Zastosowana do dekoracji rokokowa i klasycystyczna ornamentyka jest zapóźniona w stosunku do czasu powstania ambony, jakkolwiek była ona wciąż z powodzeniem stosowana na prowincji przez okres całej pierwszej połowy XIX wieku. Ambona tym samym stanowi przykład długiego trwania form późnobarokowych na początku XIX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Liczne ubytki i przetarcia polichromii.

Streszczenie

Ambona powstała w 1807 roku. Jej architektura odpowiada strukturom tworzonym przez cały XVIII wiek. Zastosowano do dekoracji rokokową i klasycystyczną ornamentykę. Ambona stanowi przykład długiego trwania form późnobarokowych na początku XIX wieku.

Bibliografia