Łukasz św.

Zawód
lekarz , malarz
Miejsce urodzenia
Antiochia Syryjska
Miejsce śmierci
Bitynia
Autor opracowania
Agata Felczyńska

Biogram

Święty Łukasz pochodził z Antiochii Syryjskiej. Jest opisywany jako współpracownik i wierny towarzysz apostoła Pawła, z którym odbywał podróże apostolskie i wraz z nim został uwięziony w Rzymie. Z zawodu był lekarzem, a według tradycji również malarzem – autorem wizerunków Matki Boskiej. Był autorem trzeciej Ewangelii. Zginął śmiercią męczeńską w Bitynii w wieku 84 lat. Stał się patronem artystów, malarzy, lekarzy i rzeźników. W sztukach plastycznych jest przedstawiany w nawiązaniu do różnych profesji. Księga lub zwój, pióro, kałamarz czy pulpit wskazują na Łukasza jako autora Ewangelii. Obraz lub figura Matki Boskiej, paleta, pędzle, sztalugi pozwalają ujrzeć w nim malarza (lub rzeźbiarza). Szklana kolba, miseczki, zioła lub narzędzia lekarskie odnoszą się do wyuczonego zawodu świętego. Jednak najczęściej bywa przedstawiany jako jeden z czterech ewangelistów, z wołem (czasem uskrzydlonym) u stóp. Zwierzę nawiązuje do pierwszego rozdziału Ewangelii, w którym ojcu Jana Chrzciciela, Zachariaszowi – starotestamentowemu kapłanowi – w czasie składania ofiar w świątyni ukazał się anioł, który przepowiedział narodziny dziecka. Wół symbolizuje ofiarę i kapłaństwo, nawiązuje również do wyobrażeń z wizji proroka Ezechiela (Ez 1, 4-12) i św. Jana (Ap 4, 6-8) interpretowanych jako symbole czterech ewangelistów.

Bibliografia

Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Dzieła związane z osobą

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Łukasz św. ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/ludzie/lukasz-sw

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności