Zdjęcie z krzyża

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Mogilany
Miejscowość
Gaj
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
Arma Christi malarstwo XIX wieku Scena Ukrzyżowania Zdjęcie z krzyża
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/01278
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
połowa XIX wieku
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Obraz został namalowany w połowie XIX wieku. Jest sygnowany monogramem „SV”. Pierwotnie znajdował się w ołtarzu Ukrzyżowania, zastąpionym w 1899 roku nastawą z krucyfiksem. Został odnowiony w 1999 roku i zawieszony na ścianie kościoła.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum kompozycji znajduje się krzyż, na którego belce poprzecznej opiera się dwóch mężczyzn, zdejmujących bezwładne ciało Chrystusa zsuwające się na białej tkaninie w ramiona postaci św. Jana stojącego tyłem, z lewą nogą opartą na szczeblu drabiny. Obok, w prawej części obrazu, na drabinie stoi dojrzały mężczyzna zwrócony frontalnie, z głową skierowaną w górę. W lewej części kompozycji dwie klęczące kobiety, z których jedna – Maria Magdalena, odwrócona jest tyłem, obiema rękami trzyma stopę Jezusa. Nad nimi Maria ukazana z profilu, z wyciągniętymi do przodu rękami, lewą trzyma Chrystusa za ramię. Ponad nią stoi starzec skierowany w trzech czwartych w lewo, prawą ręką trzyma tkaninę, lewą ramię Jezusa. Chrystus ukazany jest jako nagi, w partii bioder przewiązany perizonium. Oprócz św. Jana, pozostali mężczyźni ukazani są jako dojrzali, z brodami i krótkimi włosami, większość ubrana w tuniki sięgające kolan, przepasane w talii. Kobiety ubrane są w suknie przepasane w talii oraz płaszcze, część z nich z welonami na głowie. W prawym dolnym rogu obrazu leżą narzędzia męki – korona cierniona, metalowa miska z gwoździami, gąbka, obcęgi i rozwinięty zwój z sygnaturą „SV”. Scena ukazana na tle pejzażu z ciemnym, granatowym niebem.

Zarys problematyki artystycznej

Kompozycja obrazu z Gaju wzorowana jest na dziele Petera Paula Rubensa – środkowej kwaterze tryptyku w kaplicy Arkebuzerów w katedrze Najświętszej Marii Panny w Antwerpii (1611-1614). Układ ciała większości postaci jest oparty na pierwowzorze. Na omawianym obrazie w nieco inny sposób upozowane zostały kobiety. Sposób malowania postaci ze sceny Zdjęcia z krzyża w Gaju jest zupełnie indywidualny. Mężczyźni i kobiety mają charakterystyczne typy kwadratowych twarzy o okrągłych oczach, długich nosach i wąskich ustach, włosy i brody są gęste, silnie kręcone. Postacie mają korpulentne sylwetki, o krótkich szyjach i sztywnych pozach. Tkanina modelowana jest stosunkowo miękko, z wykorzystaniem silnego światłocienia.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz został namalowany w połowie XIX wieku. Jest sygnowany monogramem „SV”. Pierwotnie znajdował się w ołtarzu Ukrzyżowania, zastąpionym w 1899 roku nastawą z krucyfiksem. Kompozycja obrazu z Gaju wzorowana jest na dziele Petera Paula Rubensa – środkowej kwaterze tryptyku w kaplicy Arkebuzerów w katedrze Najświętszej Marii Panny w Antwerpii (1611-1614). Sposób malowania postaci ze sceny Zdjęcia z krzyża w Gaju jest zupełnie indywidualny.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Wiecheć Władysław, "Parafia Matki Bożej w Gaju", Kraków 2001

Jak cytować?

Paulina Kluz , "Zdjęcie z krzyża", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/zdjecie-z-krzyza-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności