Trójca Święta

Dzieje zabytku

Obraz zamówiono w 1895 roku u malarza Jana Stankiewicza z Oświęcimia za kwotę 40 zł, którą ofiarował Józef Głowacz z Jachówki. Pierwotnie obraz znajdował się na zasuwie ołtarza, obecnie wisi na północnej ścianie prezbiterium.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Trójcy Świętej na tle obłoków. Po prawej stronie Bóg Ojciec ukazany w pozycji siedzącej, ze skrzyżowanymi nogami; z berłem w lewej ręce, wspartej na kolanie; z prawą ręką wyciągniętą w geście błogosławieństwa. Po lewej stronie Chrystus ukazany w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w prawo, podtrzymuje prawą ręką wysoki krzyż. Pomiędzy nimi duży, błękitno-zielony glob ziemski dźwigany przez dwa aniołki. W zwieńczeniu gołębica Ducha Świętego z rozpostartymi szeroko skrzydłami otoczona otokiem światła. Bóg Ojciec ubrany w pomarańczową suknię z długimi rękawami oraz fioletowy płaszcz z jedną połą zwiewnie unoszącą się za jego plecami. Chrystus w czerwonym płaszczu, odsłaniającym nagi tors. Twarz Boga Ojca owalna, z długim i wąskim nosem, okolona długą i siwą brodą. Chrystus o twarzy podłużnej; z długim i wąskim nosem; okolonej krótką, ciemnobrązową brodą i długimi włosami spływającymi na plecy. Na ciele Chrystusa widoczne ślady męki. Wokół głowy Chrystusa nimb krzyżowy, natomiast wokół głowy Boga Ojca nimb trójkątny. W dolnej części kompozycji dwa klęczące anioły, ustawione tyłem, z trybularzami w dłoniach. U góry cztery uskrzydlone główki aniołków. Kolorystyka obrazu intensywna, nasycona. W prawym dolnym narożu sygnatura: „MALOWAŁ: / JAN STANKIEWICZ 1895 R(ok) / OŚWIĘCIM”, w lewym informacja o konserwacji: „KONSERWACJA / ART(ysta) MALARZ / E. A. Karaś / KRAKÓW 2011 r(ok)”. Rama drewniana, profilowana i złocona.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz zamówiono w 1895 roku u malarza Jana Stankiewicza z Oświęcimia za kwotę 40 zł, którą ofiarował Józef Głowacz z Jachówki. Malarz ten dwa lata później zrealizował kolejne zlecenie dla kościoła w Bieńkówce w postaci wymalowania czterech sztandarów i pięciu chorągwi kosztem 180 zł. Obraz z przedstawieniem Trójcy Świętej w kościele w Bieńkówce został bardzo przemalowany w trakcie konserwacji, którą wykonał artysta-malarz E. A. Karaś w Krakowie w 2011 roku.

Ikonografia Trójcy Świętej sięga XII wieku, gdzie Bóg Ojciec był ukazywany w postaci siedzącego starca, Chrystus ukrzyżowany oparty o kolana Boga Ojca, a Duch Święty w postaci gołębicy, unoszącej się nad nimi (Tron Łaski). Trynitarne wezwanie kościoła w Bieńkówce znalazło swoje odzwierciedlenie w wystroju ołtarza głównego świątyni. Jego ikonografia nawiązywała ideowo do wezwania kościoła, stąd w zwieńczeniu ołtarza głównego wyobrażono rzeźbę Trójcy Świętej, zaś w polu środkowym umieszczono pierwotnie obraz Jana Stankiewicza z Oświęcimia, który obecnie zdobi północną ścianę prezbiterium.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Konserwację obrazu wykonał malarz E. A. Karaś w Krakowie w 2011 roku.

Streszczenie

Obraz z przedstawieniem Trójcy Świętej, pędzla Jana Stankiewicza z Oświęcimia z 1895 roku bezpośrednio nawiązuje do wezwania bieńkowskiej świątyni. Ikonograficznie zachowuje popularny temat w sztuce chrześcijańskiej przedstawiającej Boga Ojca jako starca, Chrystusa z krzyżem, ubranego w czerwony płaszcz oraz unoszącej się nad nimi gołębicy Ducha Świętego.Obraz pierwotnie znajdował się na zasuwie ołtarza głównego, obecnie wisi na północnej ścianie prezbiterium.

Bibliografia