Św. Roch

Dzieje zabytku

Rzeźba figuralna ołtarza (oprócz rzeźby Najświętszego Serca Pana Jezusa) powstała w drugiej połowie XVIII wieku.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca św. Rocha. Figura ustawiona w kontrapoście z lewą nogą wysuniętą do przodu. Prawa ręka ugięta w łokciu, lewa opuszczona w dół wskazuje na ranę na nodze. Twarz szeroka, z małymi ustami, długim i prostym nosem, podłużnymi oczami okolonymi wąskimi łukami brwiowymi; broda krótka i gęsta; włosy sięgające do ramion, zawinięte do tyłu w bujne loki. Święty jest ubrany w złoconą suknię ze srebrną podszewką i długimi rękawami, podwiniętą u dołu i odsłaniającą lewą nogę oraz zielony płaszcz pielgrzymi z turkusową podszewką, zdobiony u góry trzema muszlami. Na szyi zawieszony za plecami czarny kapelusz pielgrzymi z jedną muszlą. U stóp świętego pies z kawałkiem chleba w pysku. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty złocone, detale srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju. Pewne cechy stylistyczne rzeźby św. Rocha oraz pozostałych rzeźb ze zwieńczenia ołtarza Najświętszego Serca Pana Jezusa wskazują na twórcę dekoracji rzeźbiarskiej ołtarza głównego w kościele św. Kwiryna w Łapszach Niżnych. Rzeźby tego artysty posiadają bardzo małe usta, podłużne oczy okolone wąską linią brwi, małe i proste nosy, średniej długości włosy, zaczesane do tyłu bujnymi lokami i zasłaniające uszy oraz małe dłonie wyrzeźbione bez większej dokładności anatomicznej. Ponadto rzeźby stoją zwykle w statecznych pozach, których niewielką ekspresję podkreślają delikatny kontrapost i miękka draperia szat. Święty Roch urodził się w Montpellier w bogobojnej rodzinie, żył w XIII wieku. Po śmierci rodziców rozdał majątek i udał się w podróż do Włoch, gdzie w wielu miastach (m.in. w Acquapendente, Cesenie i Rzymie) posługiwał w szpitalach i opiekował się zarażonymi. Święty Roch w Polsce był czczony od XV wieku, zwłaszcza jako patron od zarazy. W ikonografii najczęściej jest przedstawiany w scenach z jego życia, obejmujących kolejno: narodziny, rozdawanie jałmużny, w stroju pielgrzyma, w czasie podróży i podczas pobytu w Acquapendent, Cesenie, Rzymie i Piacenzie, a także z psem liżącym jego rany lub przynoszącym mu chleb. Zwierzę z bochenkiem w pysku spoczywa u stóp świętego w omawianym dziele.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba powstała w drugiej połowie XVIII wieku i przedstawia św. Rocha, patrona od zarazy. Święty Roch żył w XIII wieku. Po śmierci rodziców rozdał majątek i udał się w podróż do Włoch, gdzie w wielu miastach (m.in. w Acquapendente, Cesenie i Rzymie) posługiwał w szpitalach i opiekował się zarażonymi. Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju. Pewne cechy stylistyczne rzeźby św. Rocha oraz pozostałych rzeźb ze zwieńczenia ołtarza Najświętszego Serca Pana Jezusa wskazują na twórcę dekoracji rzeźbiarskiej ołtarza głównego w kościele św. Kwiryna w Łapszach Niżnych.

Bibliografia