Św. Piotr

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Niepołomice
Miejscowość
Niepołomice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niepołomice
Parafia
Najświętszej Panny Marii i Dziesięciu Tysięcy Męczenników
Tagi
rzeźba XVIII wieku sztuka drugiej połowy XVIII wieku
Miejsce przechowywania
prawy ołtarz boczny
Identyfikator
DZIELO/04701
Kategoria
rzeźba
Czas powstania
trzecia ćwierć XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz razem z figurami św. Piotra i św. Pawła został wykonany przez warsztat Korneckich w trzeciej ćwierci XVIII wieku. Przeniesiono go do kościoła w Niepołomicach w 1786 roku z innej świątyni.

Opis

Rzeźba drążona z tyłu, ustawiona na niskiej podstawie. Figura ukazana frontalnie, z uniesioną głową, skierowaną w lewo, w kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce. Prawą dłoń z kluczami wyciąga w bok, lewą kładzie na piersi. Twarz pociągła o migdałowatych, blisko siebie umieszczonych oczach, lekko garbatym nosie i wąskich, rozchylonych ustach. Okolona jest krótką brodą oraz brązowymi, kręconymi włosami. Piotr ubrany jest w srebrzoną tunikę, przepasaną w talii, z kołnierzykiem oraz płaszcz przepasany w partii nóg, zawiązany na lewym biodrze, złocony o czerwonej podszewce. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Cechy formalne figury św. Piotra odpowiadają dziełom rzeźbiarskim tworzonym w warsztacie Korneckich. Typ twarzy świętego jest bliski postaciom mężczyzn z krótką brodą wykonywanych przez ten warsztat, chociażby w farze w Bochni (św. Jan Chrzciciel) czy w kościele św. Idziego w Zakliczynie (św. Marek). Podobnie charakterystyczny jest sposób kształtowania szat z przylegającą do ciała, silnie drapowaną i marszczoną tuniką oraz ekspresyjnie fałdowanym, obfitym płaszczem. Układ ciała figury jest analogiczny do figury niezidentyfikowanego biskupa z ołtarza św. Wojciecha z fary bocheńskiej czy św. Jana Kantego z kościoła św. Sebastiana w Wieliczce. Wszystkie te cechy pozwalają na przypisanie wykonania rzeźby św. Piotra warsztatowi Korneckich.
Piotr Kornecki razem ze swoim przyrodnim bratem Stanisławem, założyli w Gdowie warsztat stolarsko-rzeźbiarski i malarski. Z czasem pracowali w nim również synowie tego pierwszego oraz krewniacy mieszkający w tej wsi. Rodzinny warsztat Korneckich był szczególnie prężny w trzeciej ćwierci XVIII wieku, wykonując prace w wielu kościołach na terenie południowej Małopolski.
Piotr był bratem św. Andrzeja, rybakiem, przyłączył się do Chrystusa i został jego apostołem. Jezus zmienił jego imię (Szymon) na Piotr, co później wyjaśnił: „Ty jesteś Piotr (czyli Skała), i Ja na tej Skale zbuduje Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze do królestwa niebieskiego [...]” (Mt 16, 18-19), dlatego w ikonografii jednym z atrybutów świętego są właśnie klucze. Święci Piotr i Paweł często przedstawiani są razem. W Kościele uroczystość obu apostołów obchodzona jest wspólnie, gdyż w tradycji uznaje się, że zginęli w tym samym dniu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Delikatne zabrudzenia figury.

Streszczenie

Ołtarz razem z figurami św. Piotra i św. Pawła został wykonany przez warsztat Korneckich w trzeciej ćwierci XVIII wieku. Przeniesiono go do kościoła w Niepołomicach w 1786 roku z innej świątyni. Piotr był bratem św. Andrzeja, rybakiem, przyłączył się do Chrystusa i został jego apostołem. W ikonografii jednym z atrybutów świętego są klucze.

Bibliografia

Sinko-Popielowa Krystyna, "Kościół w Niepołomicach" , „Rocznik Krakowski” , s. 49-111
Róg Rafał, "Kościół w Niepołomicach pod wezwaniem Dziesięciu Tysięcy Męczenników – Królewska Fundacja Pokutna", Kraków-Niepołomice 1998
Zaleski Wincenty, "Święci na każdy dzień", Warszawa 1989

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz , "Św. Piotr", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-piotr-19

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności