Św. Klara

Dzieje zabytku

Obraz namalował w 1809 roku krakowski malarz Michał Stachowicz, a umieszczono go w zwieńczeniu ołtarza bocznego św. Franciszka z Asyżu, który został ufundowany przez rodzinę Cholewów z Wieliczki po 1718 roku. Ołtarz konsekrował biskup Jan Tarło 28 sierpnia 1721. Konserwację obrazu wykonał w czasie drugiej wojny światowej artysta-malarz Stefan Chmiel z Wieliczki, a kolejną w 1987 roku – Hanna Pieprzyk.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta o wklęsło-wypukłych bokach. Przedstawia św. Klarę, ukazaną w centrum kompozycji, frontalnie, w półpostaci. Święta w prawej dłoni trzyma monstrancję, a lewą ma odsuniętą w bok; głowa jest delikatnie zwrócona w prawo i uniesiona do góry. Twarz owalna, z dużymi i migdałowymi oczami, skierowanymi w lewe górne naroże obrazu, wydatne usta, prosty i szeroki nos. Ubrana jest w habit klaryski. Tło jednolite w odcieniach zieleni i brązu, z otokiem światła wokół głowy św. Klary.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz św. Klary został wykonany jako element kompletu nowego wystroju malarskiego barokowego ołtarza wraz z obrazem przedstawiającym stygmatyzację św. Franciszka (1807) oraz antepedium z godłem franciszkanów (1809) przez Michała Stachowicza. Obraz powstał w 1809 roku, o czym świadczą zapisy w kronice wielickiego klasztoru. Autorem dzieła jest krakowski malarz Michał Stachowicz (1768-1825), który wykonał również szereg innych prac do klasztoru, m.in. antepedia, obrazy „Św. Kinga”, „Św. Piotr z Alcantary”, „Św. Jan Kanty” i inne. Stachowicz choć podejmował się różnych tematów w swojej twórczości (malował sceny współczesne i historyczne, portrety, widoki miast, zabytki architektoniczne, sceny religijne, osobliwości przyrody, stroje ludowe i mundury wojskowe, ilustrował różne utwory i rysował mapy geograficzne i strategiczne) to jednak największą część jego prac stanowią obrazy religijne. Ich przykłady możemy odnaleźć w wielu kościołach na terenie Krakowa i Małopolski: w Rudawie, Krośnie, Rybnej, Chrzanowie, Porębie Żegoty, Czernichowie, czy Suchej. Pomimo tak ogromnej liczby prac malarstwo religijne artysty jest uważane za najsłabsze spośród jego całego dorobku. W dziełach Stachowicza widoczny jest wpływ manieryzmu włoskiego i rodzimych twórców: Tadeusza Kuntzego i Szymona Czechowicza. Święty Klara (1194-1253) ukazana na obrazie jest założycielką pierwszego klasztoru żeńskiego św. Franciszka, z którego rąk przyjęła habit zakonny w 1212 roku. Nowo powstały zakon przyjął nazwę klarysek, od imienia założycielki. Monstrancja, którą trzyma w ręku św. Klara nawiązuje do legendy, według której podczas napadu Saracenów na Asyż w 1233 roku święta miała wyjść im naprzeciw i odeprzeć najazd, trzymając w rękach Najświętszy Sakrament.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, delikatne zabrudzenia powierzchni, zagięcie płótna w dolnej części obrazu.

Streszczenie

Obraz św. Klary został wykonany jako element kompletu nowego wystroju malarskiego barokowego ołtarza wraz z obrazem przedstawiającym stygmatyzację św. Franciszka (1807) oraz antepedium z godłem franciszkanów (1809) przez Michała Stachowicza. Obraz powstał w 1809 roku, o czym świadczą zapisy w kronice wielickiego klasztoru. Święty Klara (1194-1253) ukazana w centrum kompozycji była założycielką pierwszego klasztoru żeńskiego św. Franciszka, z którego rąk przyjęła habit zakonny w 1212 roku. Nowo powstały zakon przyjął nazwę klarysek, od imienia założycielki. Monstrancja, którą trzyma w ręku św. Klara nawiązuje do legendy, według której podczas napadu Saracenów na Asyż w 1233 roku święta miała wyjść im naprzeciw i odeprzeć najazd, trzymając w rękach Najświętszy Sakrament.

Bibliografia