Michał Stachowicz

Biogram

Michał Franciszek Stachowicz żył w latach 1768-1825, był malarzem, rysownikem i ilustratorem. Urodził się w Krakowie, jako osiemnaste dziecko Stanisława i Ludwiny z Michałkiewiczów. Początkowo uczył się malarstwa w pracowni cechowej Piotra Molitora, a następnie w pracowni Kazimierza Mołodzińskiego. Po trzech latach został wyzwolony (1786), zaś po czterech przyjęty do cechu jako mistrz. Stachowicz malował sceny współczesne i historyczne, portrety, widoki miast, zabytki architektoniczne, sceny religijne, osobliwości przyrody, stroje ludowe i mundury wojskowe. Ponadto ilustrował różne utwory i rysował mapy geograficzne i strategiczne. Jednak największą część jego prac zajmuje malarstwo religijne, zwłaszcza przedstawiające ikonografię Matki Boskiej, np. Matka Boska Loretańska u kapucynów w Krakowie, czy Matka Boska Łaskawa w kościele Mariackim w Krakowie. Jego liczne wizerunki świętych i błogosławionych znajdują się w kościołach Krakowa: u dominikanów, franciszkanów, karmelitów na Piasku, wizytek, klarysek, w kościele św. Katarzyny. Poza Krakowem obrazy Stachiewicza można znaleźć w kościołach parafialnych w Rudawie, Krośnie, Rybnej, Chrzanowie, Porębie Żegoty, Czernichowie, Suchej. Szczególnie dużo prac namalował dla kościołów i klasztorów reformackich w Krakowie oraz w Wieliczce. Wiele prac artysty znajduje się również w Muzeach Narodowych: w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, Muzeum Okręgowym w Jarosławiu, Lwowskiej Galerii Obrazów. Pomimo tak ogromnej ilości prac artysty obrazy religijne są najmniej doceniane spośród jego całego dorobku. Widoczny jest w nich wpływ manieryzmu włoskiego i rodzinnych twórców, tj. Tadeusza Kuntzego i Szymona Czechowicza. Wydarzenia insurekcji kościuszkowskiej zachęciły malarza do podjęcia tematyki narodowej. Z tego czasu pochodzi obraz „Kościuszko ratujący Polskę przed Grobem”. Ze względu na duże zainteresowanie tematyką artysta stworzył kilka wersji obrazu „Przysięga Tadeusza Kościuszki na Rynku w Krakowie”, które znajdują się obecnie m.in. w pałacu biskupów w Krakowie, Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Narodowym w Krakowie i innych. Wielokrotnie powtarzał również obraz „Pochód wojsk Tadeusza Kościuszki przez Rynek w Krakowie po zwycięstwie pod Racławicami”. Oprócz szeregu prac dotyczących tematów zarówno historycznych, jak i współczesnych wydarzeń wykonał dokumentację pomiarową, opisową i rysunkową trumien w katedrze wawelskiej (1814). Stachowicz uprawiał również malarstwo ścienne, m.in. wykonał malowidła we dworze w Niegoszowicach. W 1816 roku artysta rozpoczął dzieło swojego życia przyjmując od biskupa krakowskiego Jana Pawła Woronicza wykonał zlecenie dekoracji pałacu biskupów. Całość miała charakter historyczno-patriotyczny i religijny. Niestety większość spłonęła w pożarze w 1850 roku. Stachowicz był również cenionym ilustratorem. Jego prace można odnaleźć w dziełach Ambrożego Grabowskiego, w „Eneidzie” Wergiliusza w tłum. Jacka Przybylskiego (1811 r.) i innych. Stachowicz jest ceniony zwłaszcza za swoje prace dokumentacyjne oraz utrwalenie wzorców ikonograficznych związanych z Tadeuszem Kościuszką. Artysta zmarł w Krakowie 26 marca 1825.

Bibliografia