Św. Antoni Padewski

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Antoniego została wykonana w XIX wieku lub pierwszej ćwierci XX wieku.

Opis

Rzeźba wolnostojąca z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem Jezus, ustawiona na cokole. Święty został ukazany w pozycji stojącej, w delikatnym kontrapoście z prawą nogą ugiętą w kolanie. Na lewej ręce trzyma Dzieciątko, a w prawej opuszczonej w dół gałązkę białej lilii (kwiaty sztuczne). Ma wąską twarz z długim nosem, drobne usta i małe oczy; na głowie tonsurę z silnie skręconych, krótkich włosów. Ubrany jest w brązowy habit franciszkański, przewiązany cingulum, a na lewym boku ma zawieszony długi, czarny różaniec; na stopach sandały. Cokół niski, prostopadłościenny o ściętych narożach, malowany w kolorze oliwkowozielonym.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba św. Antoniego została wykonana w sposób typowy dla wyrobów rzeźbiarskich pochodzących z Austrii i Tyrolu lub wykonywanych na ich wzór dzieł przez polskich rzeźbiarzy. Rzeźby te realizowane były w XIX wieku i w pierwszej ćwierci XX wieku. Niestety ze względu na brak źródeł archiwalnych nie można ustalić dokładnego miejsca pochodzenia omawianej rzeźby i jej autora. Święty Antoni Padewski jest ukazany w tradycyjnym typie ikonograficznym z Dzieciątkiem Jezus na ręku oraz z białą lilią w dłoni — symbolem czystości. Święty urodził się w Lizbonie w 1195 roku, a zmarł w 1231 roku. W piętnastym roku życia wstąpił do zakonu kanoników regularnych św. Augustyna. Po dwóch latach przeniósł się do portugalskiego Santa Cruz, by tam uczyć się teologii. W 1220 roku wstąpił do klasztoru franciszkanów św. Antoniego Pustelnika i przyjął imię patrona. Zgodnie ze swoją wolą został wysłany na misję do Maroka, na jego decyzję wpłynęła wiadomość o męczeńskiej śmierci pięciu działających tam franciszkańskich zakonników. Niestety musiał wrócić z powodu choroby i został wysłany do Monte Paolo koło Forli, gdzie zaczął wieść życie pustelnika i 18 listopada 1221 przyjął święcenia kapłańskie. W następnych latach wykładał teologię i głosił kazania we Włoszech i Francji. Po 1224 roku został wysłany na południe Francji, aby przeciwdziałać albigensom (katarom). Był autorem pism, kaznodzieją, teologiem i mistykiem. Jego kult rozwinął się zaraz po jego śmierci, zwłaszcza w Padwie, ale także w Rzymie, Sienie, Lizbonie i Tuluzie, gdzie znajdują się cudami słynące obrazy z przedstawieniem świętego. W ikonografii przedstawiany jest w habicie franciszkańskim oraz z atrybutami: lilią, książkę, chlebem, a także z Dzieciątkiem Jezus na ręku. Według legendy Dzieciątko miało mu się ukazać, by zapewnić go o miłości Boga.

Streszczenie

Rzeźba św. Antoniego została wykonana w XIX wieku lub pierwszej ćwierci XX wieku. Niestety ze względu na brak źródeł archiwalnych nie można ustalić dokładnego miejsca pochodzenia omawianej rzeźby i jej autora.

Bibliografia