Św. Alojzy Gonzaga

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Krempachy
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Parafia Św. Marcina Apostoła
Tagi
rzeźba XVIII wieku Spisz św. Alojzy Gonzaga
Miejsce przechowywania
zwieńczenie ołtarza bocznego
Identyfikator
DZIELO/02985
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Spisz
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Rzeźba figuralna ołtarza (oprócz rzeźby Najświętszego Serca Pana Jezusa) powstała w drugiej połowie XVIII wieku.

Opis

Rzeźba przedstawiająca św. Alojzego Gonzagę, pełnoplastyczna. Święty ustawiony w delikatnym kontrapoście z głową zwróconą w swoją lewą stroną, z prawą ręką zgiętą w łokciu i wysuniętą do przodu, w lewej dłoni trzyma czaszkę. Twarz szeroka z małymi i delikatnie otwartymi ustami, z prostym nosem, z podłużnymi oczami okolonymi wąskimi łukami brwiowymi, policzki silnie zarumienione. Włosy średniej długości, ciemnobrązowe, zaczesane do tyłu w bujne loki. Święty jest ubrany w długą, zieloną szatę z długimi rękawami oraz złoconą komżę, na stopach ma czarne buty. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, jasna.

Zarys problematyki artystycznej

Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju. Pewne cechy stylistyczne rzeźby św. Alojzego Gonzagi oraz pozostałych rzeźb ze zwieńczenia ołtarza Najświętszego Serca Pana Jezusa wskazują na twórcę dekoracji rzeźbiarskiej ołtarza głównego w kościele św. Kwiryna w Łapszach Niżnych. Rzeźby tego artysty posiadają bardzo małe usta, podłużne oczy okolone wąską linią brwi, małe i proste nosy, średniej długości włosy, zaczesane do tyłu bujnymi lokami i zasłaniające uszy oraz małe dłonie wyrzeźbione bez większej dokładności anatomicznej. Ponadto rzeźby stoją zwykle w statecznych pozach, których niewielką ekspresję podkreślają delikatny kontrapost i miękka draperia szat. Święty Alojzy Gonzaga urodził się w Lombardii, był paziem na dworach w Mantui, Florencji i w Hiszpanii u Filipa II. Wbrew woli rodziny wstąpił do zakonu jezuitów i zmarł, opiekując się chorymi w czasie zarazy w Rzymie. Jest patronem młodzieży, zwłaszcza części młodzieży katolickiej i studenckiej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba powstała w drugiej połowie XVIII wieku i przedstawia św. Alojzego Gonzagę, patrona młodzieży. Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła św. Marcina, wobec braku dokumentów archiwalnych dotyczących wykonawców, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów nastawy ołtarzowej i jej rzeźbiarskiego wystroju. Pewne cechy stylistyczne rzeźby św. Alojzego oraz pozostałych rzeźb ze zwieńczenia ołtarza Najświętszego Serca Pana Jezusa wskazują na twórcę dekoracji rzeźbiarskiej ołtarza głównego w kościele św. Kwiryna w Łapszach Niżnych.

Bibliografia

Skorupa Andrzej, "Krempachy. Kościoły św. Marcina i św. Walentego", Kraków 2015
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Apostoł Stanisław, "Szlak Gotycki. Nowy Targ-Kieżmark-Nowy Targ", Nowy Targ 2003
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Skorupa Andrzej, "Sztuki plastyczne doby baroku na Polskim Spiszu, cz. 1: Rzeźba" , „Almanach Nowotarski” , s. 107-124
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Alojzy Gonzaga", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-alojzy-gonzaga

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności