Portret księdza Marcina Matyszowicza
Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Jordanów
Miejscowość
Łętownia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Apostołów Szymona i Judy
Miejsce przechowywania
zakrystia
Identyfikator
DZIELO/11182
Kategoria
obraz
Dookreślenie zabytku
portret
Ilość
1
Czas powstania
około 1716 roku
Technika i materiał
olej na desce
Wymiary podstawowe
szerokość –
53 cm
wysokość –
76 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Dzieje zabytku
Portret księdza Marcina Matyszowicza powstał około 1716 roku.
Opis
Obraz w formie stojącego prostokąta z namalowanym medalionem z popiersiem księdza oraz napisem u dołu. Ksiądz zwrócony w trzech czwartych w LEwo, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarz o cechach portretowych, kwadratowa, z trójkątną brodą, o małych, migdałowatych oczach, ściągniętych brwiach, dużym, garbatym nosie i wąskich ustach. Włosy, bródkę i wąsy ma krótkie i siwe. Na głowie ma czarną piuskę. Ubrany jest w czarną sutannę z białym kołnierzykiem, białą komżę i jasnoczerwoną stułę. Tło jednolite, jasnobrązowe. W dolnej partii obrazu, na czarnym tle, malowany, złocony napis „Anno D(omi)ni 1.7.1.6. die 26 February / XIADZ MARCIN MATISZOWIC POGRZEBION IEST W GROBIE / KTÓRŸ NA CHWAŁĘ W NIEBIE CHCĄC ZAROBIĆ SOBIE / PROBOSTWO IORDONOWSKIE SAM PIERWSZI FVNDOWAŁ / ZA CO KOŚCIÓŁ PROBOSCEM GO VTYTVŁOWAŁ / BYŁ ORAS I PLEBANEM ŁĘTOWSKIM NAZYWANYM / VMARŁ POBOŻNIE W ROKV WŸŻEI NAPISANYM / ZA DVSZE IEGO BOGA SVCCESOR MA PROSIĆ / KTÓREMV SPRAWIOŁ IMIE PROBOSCOWSKIE NOCIĆ”.
Stan zachowania / Prace konserwatorskie
Ubytki warstwy malarskiej, zabrudzenia i ściemnienie powierzchni.
Streszczenie
Portret księdza Marcina Matyszowicza powstał około 1716 roku.
Bibliografia
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Janicka-Krzywda Urszula, "Łętownia. Kościół pw. św Apostołów Szymona i Judy Tadeusza", Kraków 2011
Inne dzieła z tego miejsca
Podobne dzieła
Po tytule
Po kategorii
Po tagach
Po technice i materiale
![Zdjęcie nr 1: Wmurowana w ścianę kościoła tablica epitafijna w formie leżącego prostokąta z uszakami, na środku których umieszczono metalowe rozetki maskujące miejsca mocowania. Na środku tablicy widnieje złocona inskrypcja „Ś(WIĘTEJ) P(AMIĘCI) / KS(IĄDZ) FRANCISZEK / KARPIŃSKI / PROBOSZCZ W ŚWIĄTNIKACH GÓRNYCH / OD R(OKU) 1885 DO R(OKU) 1906. / UR[ODZONY] W ANDRYCHOWIE 7. X 1851 / UMARŁ W PODGÓRZU 2. VII 1908 / CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI”.](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/576164ff94eef3d32613d936/WorkImage/5bbb5fc17e4d32a568de0d87/5bbb5fc17e4d32a568de0d87_home.jpg?rand=1714009000)
Epitafium księdza Franciszka Karpińskiego
Epitafium księdza Edmunda Brzostka
Epitafium księdza Bronisława Niklewicza
Epitafium księdza Andrzeja Krupeckiego
Epitafium księdza Bartłomieja Wiesiewicza
Epitafium księdza Franciszka Ciesielskiego
![Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem od zakrystii. Kosz na rzucie prostokąta z wypukłą ścianką frontową, z dodatkowym podestem od strony prezbiterium, ustawiony na niewielkiej podstawie dekorowanej muszlą, z podwieszeniem w formie zwężającego się cokołu ozdobionego ornamentem roślinnym, zakończonym szyszką. Ścianki kosza dekorowane płycinami w kształcie kwadratu o wklęsłych narożach wypełnionymi dekoracją złożoną z akantu, rozet i kratki regencyjnej. Naroża ścianki przedniej zdobione zwisami utworzonymi z wstęgi i kratki regencyjnej oraz ornamentu roślinnego. Parapet w formie gzymsu. Zaplecek w kształcie pionowego prostokąta, dekorowany w polu profilowaną płyciną z ornamentem roślinnym i płaskorzeźbioną figurą św. Stanisława. Baldachim powtarzający plan kosza, ujęty niepełnym belkowaniem, dekorowanym z trzech stron szczytami, z fragmentami zwróconego na zewnątrz przerwanego, wolutowego przyczółka, stanowiący podstawę dla figury anioła. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym ze złoconymi i srebrzonymi profilami oraz ornamentyką.
Figura anioła pełnoplastyczna, zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, w silnym kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce, z głową skierowaną w górę. Obiema rękami obejmuje trąbę, na której gra. Twarz ma pociągłą, o dużych oczach skierowanych w górę, zadartym nosie i pełnych ustach, okoloną silnie kręconymi włosami. Anioł ubrany jest w zapinaną z przodu na guziki, obcisłą kamizelkę z bufiastymi, krótkimi rękawami i wysokim kołnierzem, w pludry i pończochy, wokół bioder ma zawieszony płaszcz, podwiązany po bokach. Skrzydła duże, złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna, strój złocony, ze srebrzonymi detalami.
Po wewnętrznej stronie fragmentu lewego przerwanego przyczółka napis: „odnowiono 1841. / ołtarze 3. tęcę i ambonę / przez Malarza z Tar/nawy Andrzeja / Wierzch[…]”.](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/576164e794eef3d32613d7de/WorkImage/5bf55640dffc2885c0a6024b/5bf55640dffc2885c0a6024b_home.jpg?rand=1714009000)
![Zdjęcie nr 1: Balustrada ganku obiegająca ścianę zachodnią, północną i południową z malowanymi scenami Litanii Loretańskiej umieszczonymi w płycinach o różnorodnych kształtach, przeważnie stojącego prostokąta z modyfikacjami: o ściętych narożach, zamkniętych półkoliście, zamkniętych uszakami lub innych. Poszczególne osie wydzielone są pilastrami hermowymi, wspartymi na bazach i niskich cokołach. Podpory podtrzymują imposty zdobione rombami oraz niepełne belkowanie w postaci profilowanego gzymsu, wyłamanego na ich osi. Pod oraz ponad obrazami umieszczone są złocone napisy. Balustrada ujęta jest od dołu fantazyjnie wykrojonymi kartuszami, ozdobionymi kaboszonami i rautami. Struktura jest polichromowana na czarno, pilastry i detale na czerwono, ornamentyka i profilowania złocone oraz srebrzone. Poszczególne sceny opatrzone są napisami:
Na ścianie południowej, od lewej:
1. „S. VIRGO VIRGINVM, OR(A PRO NOBIS)”, „PANNO NAD PANNAMI, MODL(SIĘ ZA NAMI)”
2. „MATTER VIVENTIVM, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO ŻYJĄCYCH, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
3. „MATER PVLCHRAE DILECTIONIS, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO JEZVSOWEJ MIŁOSCI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
4. „MATER SANCTAE SPEI, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO S. NADZIEJI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
5. „MATER HONORIFICATA, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO PRZESŁAWNA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
6. „LIGNVUM VITAE, OR(A PRO NOBIS)”, „DRZEWO ŻYWOTA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
7. „VENA VITAE, OR(A PRO NOBIS)”, „STRVMIENIV ŻYWOTA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
8. „NAVIS INSTITORIS ETC, OR(A PRO NOBIS)”, „OKĘCIE CHLEB ŻŸWŸ NIOSACŸ, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
9. „FAVVS DISTILANS, OR(A PRO NOBIS)”, „SŁODKOŚCI PŁŸNACA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
10. „FONS SIGNATVS, OR(A PRO NOBIS)”, „ZDROJV ZAPIECZĘTOWANY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
11. „PVTEVS AQVARVM VIVENTIVM, OR(A PRO NOBIS)”, „STVDNICO WOD ŻŸWŸCH, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
12. „TORRENS MELLIS ET BVTYRI, OR(A PRO NOBIS)”, „POTOKV Z MIŁOSCIA CIEKACY: M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
13. „DOMVS SAPIENTIAE, OR(A PRO NOBIS)”, „DOMIE MADROSCI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
14. „SPECVLM SINE MACVLA, OR(A PRO NOBIS)”, „ZWIERCIADŁO BEZ ZMAZY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
Na ścianie zachodniej, od lewej:
1. „THRONVS SALAMONIC, OR(A PRO NOBIS)”, „TRON SALOMONA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
2. „MVLIER AMICTA SOLE, OR(A PRO NOBIS)”, „NIEWIASTA W SŁONCE ODZIANA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
3. „PVLCHRA VT LVNA, OR(A PRO NOBIS)”, „PIEKNA JAK KSIEŻYC, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
4. „ELECTA VT SOL, OR(A PRO NOBIS)”, „WYBRANA JAK SŁOŃCE, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
5. „HONORIFICENTIA POPVLI NOSTRI, OR(A PRO NOBIS)”, „PRZEDMIOT CZCI NARODU NASZEGO”
6. „VIRGA MOYSIS, OR(A PRO NOBIS)”, „LASKA MOJŻESZOWA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
7. „CIVITAS REFVGII, OR(A PRO NOBIS)”, „MIASTO UCIECZKI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
8. „CLYPEVS OMNIB, IN TE SPERATIB, OR(A PRO NOBIS)”, „TARCZA WSZYSTKICH TOBIE UFAJ[ĄCY]M”
9. „TVRRIS EBVRNEA, OR(A PRO NOBIS)”, „WIEŻO Z KOSCI SŁONIOWEJ M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
Na ścianie północnej, od lewej:
1. „TVRRIS DAVIDICA, OR(A PRO NOBIS)”, „WIEŻO DAWIDOWA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
2. „PARADISVS VOLVPTATIS, OR(A PRO NOBIS)”, „RAJU ROZKOSZY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
3. „DESIDERIVM COLLIVEM ETERNORV, OR(A PRO NOBIS)”, „PRAGNIENIE PAGÓRKÓW WIECZny do, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
4. „LILIVM INTER SPINAS, OR(A PRO NOBIS)”, „LILIA MIĘDZY CIERNIAMI”
5. „RVBVS ARDENS INCONBVSTVS, OR(A PRO NOBIS)”, „KRZAK OGNISTY CIERNIowy, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
6. „THALAMVS SPONSI, OR(A PRO NOBIS)”, „KOMNATA OBLUBIEŃCÓW, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
7. „TABERNACVLVM FOEDERIS, OR(A PRO NOBIS)”, „NAMIOT PRZYMIERZA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
8. „AVRORA CONSVRGENS, OR(A PRO NOBIS)”, „JUTRZENKA WSCHODZĄCA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
9. „SANCTVARIVM DEI, OR(A PRO NOBIS)”, „SANKTUARIUM BOGA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
10. „ARCA TESTAMENTI, OR(A PRO NOBIS)”, „ARKA PRZYMIERZA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
11. „PROPITIATORIVM ALTISSIMI, OR(A PRO NOBIS)”, „PRZEBŁAGANIE PRZEDWIECZNEGO, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
12. „GLORIA IERVSALEM, OR(A PRO NOBIS)”, „CHWAŁA JERUSALEM, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
13. „SOLVM GLORIA DEI, OR(A PRO NOBIS)”, „TRON CHWAŁY BOŻEJ, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
14. „REGINA CAELI, OR(A PRO NOBIS)”, „KRÓLOWA NIEBA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”](https://sdm.upjp2.edu.pl/synchronized/Work/59a3f97fed050f099cb97de9/WorkImage/5b44798b70d08872201b7e0c/5b44798b70d08872201b7e0c_home.jpg?rand=1714009000)
Jak cytować?
Paulina Kluz, "Portret księdza Marcina Matyszowicza", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/portret-ksiedza-marcina-matyszowicza