Ołtarz boczny lewy św. Bartłomieja

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Mogilany
Miejscowość
Mogilany
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Tagi
ołtarz boczny sztuka XVIII wieku
Identyfikator
DZIELO/04104
Kategoria
ołtarz
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Do 1976 roku zwieńczenie stanowił jedynie krzyż, bez obramionego obrazu, figury aniołów były ustawione po zewnętrznej stronie pilastrów, a struktura była polichromowana na kolory biały i niebieski. Obraz „Męczeństwo św. Bartłomieja” znajduje się w polu głównym od 2012 roku.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa prostopadłościenna na profilowanym cokole, antepedium dekorowane trzema płycinami z plakietami z ornamentu roślinnego. Tabernakulum architektoniczne, w formie prostopadłościanu na profilowanym cokole, o ujętym wolutami wklęsło-wypukłym zwieńczeniu. Na ścianie frontowej drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym z uskokiem. Nastawa ołtarzowa ujęta pilastrami z płycinami ustawionymi na wysokich cokołach, na których wspierają się konsole podtrzymujące rzeźby aniołów. Podpory dźwigają pełne, wyłamane na ich osiach belkowanie, na którym posadowiono figury aniołków. W centrum kondygnacji prostokątna nisza mieszcząca obraz „Męczeństwo św. Bartłomieja”, ujęta prostokątną ramą dekorowaną w czterech miejscach kwitnącymi różami z liśćmi. Między polem obrazowym a belkowaniem kondygnacji unoszony przez dwa anioły kartusz z inskrypcją „ŚWIĘTY / BARTŁOMIEJU / MÓDL SIĘ / ZA NAMI”. Zwieńczenie o kształcie wklęsło-wypukłym, ujęte ulistnionymi wolutami, wypełnione obrazem powtarzającym jego kształt, przedstawiającym Jezusa Chrystusa. Na szczycie krzyż równoramienny o ramionach zakończonych trójlistnie, na tle glorii. Struktura ołtarza w kolorze kremowym; profile, detale i ornamenty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz boczny lewy jest przykładem sztuki okresu rokoka, która rozpowszechniła się w drugiej połowie XVIII wieku. Struktura nastawy jest stosunkowo prosta i płaska, lecz bogato złocona i dekorowana – głównie licznymi postaciami aniołów, które ukazane w tanecznych pozach wskazują obrazy wypełniające pola i trzymają kartusz. Z uwagi na liczne przemiany trudno orzec, jak dokładnie wyglądała struktura w momencie budowy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 1979 roku ołtarz został odnowiony.

Streszczenie

Ołtarz św. Bartłomieja powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Jest przykładem sztuki okresu rokoka, jednak z uwagi na liczne przemiany trudno orzec, jak dokładnie wyglądała struktura w momencie budowy.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Ołtarz boczny lewy św. Bartłomieja", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-lewy-sw-bartlomieja

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności