Ołtarz boczny Chrystusa Ukrzyżowanego

Dzieje zabytku

Na miejscu starszego ołtarza pw. Trójcy Świętej

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednokondygnacyjna, jednoosiowa. Pośrodku prostokątna nisza zwieńczona łukiem wklęsło-wypukłym ściętym, w bogato profilowanej, rzeźbionej i złoconej ramie zdobionej motywami roślinnymi. Nisza flankowana kolumnami o kompozytowych kapitelach, umieszczonymi na wysokich postumentach i na tle par wąskich prostokątnych płycin. Kolumny podtrzymują odcinki uproszczonego belkowania i gzyms, występujące nad podporami. Ponad gzymsem, w osiach kolumn odcinki przerwanego przyczółka. Predella zdobiona płyciną o kształcie prostokąta leżącego, z krótszymi bokami zamkniętymi łukiem nadwieszonym. We fryzie ponad kolumnami rozetki. Gzyms i naczółek zdobione akantem, rama rozetami i ornamentem roślinnym, konsole akantem i główkami puttów. Nisza ołtarza wtórnie wyłożona czerwonym aksamitem. W niej rzeźba Chrystus Ukrzyżowany. Mensa prostopadłościenna, z antepedium ujętym profilowaną ramą i zdobionym ukośną kratką, z motywami Arma Christi pośrodku oraz ażurowymi, złoconymi motywami liści w narożach. Ściany boczne ozdobione prostokątnymi płycinami. Na mensie tabernakulum drewniane, prostopadłościenne, jednoosiowe, jednokondygnacyjne. Ściana frontowa flankowana kanelowanymi pilastrami, wspierającymi uproszczone belkowanie. Pomiędzy nimi prostokątne, jednoskrzydłowe drzwiczki, ozdobione motywem złotego kielicha ze srebrną hostią, kłosami zbóż i winoroślą. Po bokach tabernakulum rzeźby asystencyjne Matka Boska Bolesna i Św. Jan Ewangelista, ustawione na wysokich stojakach

Zarys problematyki artystycznej

Monumentalna nastawa ołtarzowa ze starszą rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego z biegiem czasu została zubożona o szereg elementów pierwotnego programu ideowego, który można zrekonstruować na podstawie przekazów źródłowych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry; odnowiony w 1877, konserwowany w l. 1953-1954 – Józef Dutkiewicz, Maciej Makarewicz, odnawiany w latach 1962-1963 oraz za proboszcza Józefa Marchlika (1984-1998).

Streszczenie

Retabulum architektoniczne, jednokondygnacyjne, jednoosiowe, ujęte kolumnami o kompozytowych kapitelach wspierającymi odcinki belkowania i gzyms. W polu ołtarza prostokątna nisza zwieńczona łukiem wklęsło-wypukłym ściętym, w bogatej złoconej ramie zdobionej motywami roślinnymi. W niej okazała rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego. Kompozycja ołtarza wtórnie uzupełniona rzeźbami Matka Boska Bolesna i Św. Jan Ewangelista, ustawionymi na mensie.

Bibliografia