Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Klasztor Sióstr Bernardynek
Tagi
mała architektura sztuka pierwszej połowy XX wieku
Miejsce przechowywania
prawa strona ściany tęczowej
Identyfikator
DZIELO/24834
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
1934 rok
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Ołtarze na ścianie tęczowej postawiono podczas renowacji kościoła przeprowadzonej w 1934 roku, na co wskazuje tabliczka na odwrocie nastawy – „W 1934 r. w warsztacie P. Musiała w Krakowie przez rzemieślników Grabowskiego, Kusia, Bednarczyka”. W latach siedemdziesiątych XX wieku (po 1972) odnowiono w kościele wszystkie ołtarze. Retabulum zostało poddane konserwacji w 2010 roku.

Opis

Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, dwukondygnacyjna, ustawiona na cokole z wyodrębnionymi dwoma prostopadłościanami. Ołtarz prostopadłościenny, z drewnianą mensą. Antepedium ujęte profilowaną ramą, w polu medalion z monogramem IHS w glorii. Cokół dekorowany płycinami w partii wyodrębnionych prostopadłościanów wypełnionymi akantem. Pierwsza kondygnacja flankowana parą pilastrów i stojących przed nimi kolumn o kapitelach kompozytowych, dźwigających pełne belkowanie, wyłamane na ich osi, o fryzie dekorowanym rozetami. W polu centralnym nisza w formie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, ujęta ramą zdobioną ornamentem roślinnym, z figurą Najświętszego Serca Jezusa. Druga kondygnacja ustawiona na cokole z wyodrębnionymi prostopadłościanami, flankowana parą pilastrów i stojących przed nimi kolumn o kapitelach kompozytowych, dźwigających imposty i fragmenty przerwanego, półkolistego przyczółka. Całość zamknięta fragmentem falistego gzymsu. W polu obraz św. Szymona z Lipnicy w formie stojącego prostokąta o ściętych narożach, ujętego ramą zdobioną ornamentem roślinnym. Obie kondygnacje z uszami utworzonymi ze stylizowanego akantu. Struktura polichromowana w kolorze zielonym, ze złoconymi kolumnami, profilami i ornamentyką.

Zarys problematyki artystycznej

Neostylowe ołtarze przytęczowe z XX wieku nawiązują poprzez swoją architekturę i dekorację do pozostałych nastaw w kościele św. Józefa z początku XVIII wieku. Są od nich jednak znacznie smuklejsze przez wzgląd na wąskie części ściany tęczowej. Architektura pierwszej kondygnacji ołtarzy przytęczowych naśladuje retabulum św. Franciszka i ma charakter aediculowy. Natomiast druga kondygnacja powtarza strukturę zwieńczenia ołtarza głównego. Charakter dekoracji ornamentalnej również nawiązuje do tej z początku XVIII wieku i do ołtarzy Jerzego Hankisa. Obie kondygnacje mają uszy utworzone ze stylizowanego akantu, zaś takie elementy architektury, jak gzymsy, fryzy i cokoły dekorowane są analogicznie jak w pozostałych ołtarzach w tym kościele.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, po konserwacji w 2010 roku.

Streszczenie

Ołtarze na ścianie tęczowej postawiono podczas renowacji kościoła przeprowadzonej w 1934 roku, na co wskazuje tabliczka na odwrocie nastawy – „W 1934 r. w warsztacie P. Musiała w Krakowie przez rzemieślników Grabowskiego, Kusia, Bednarczyka”. Neostylowe ołtarze przytęczowe z XX wieku nawiązują poprzez swoją architekturę i dekorację do pozostałych nastaw w kościele św. Józefa z początku XVIII wieku.

Bibliografia

Gustaw Romuald, "Klasztor i kościół św. Józefa ss. Bernardynek w Krakowie 1646-1946", Kraków 1947
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4: Miasto Kraków, cz. 2: Kościoły i klasztory śródmieścia, z. 1", Warszawa 1971

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ołtarz boczny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-56

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności