Najświętsza Maryja Panna Niepokalanie Poczęta

Dzieje zabytku

Obraz Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej namalował Leonard Wintorowski we Lwowie w 1911 roku. Dzieło do kościoła w Łętowni ofiarowała Jadwiga z Kempnerów Żelechowska. Rodzina Kempnerów była dziedzicami Łętowni i miała przywilej patronatu nad kościołem w XIX i w pierwszej połowie XX wieku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym z przedstawieniem Najświętszej Mari Panny Niepokalanie Poczętej unoszącej się pośród obłoków. Maria ukazana w całej postaci, frontalnie, z uniesioną głową skierowaną w lewo, z rękami skrzyżowanymi na piersi, stoi w kontrapoście, na sierpie księżyca. Twarz ma owalną, o dużych, migdałowatych oczach skierowanych w górę, uniesionych brwiach, wąskim nosie i pełnych ustach. Włosy ma jasnobrązowe, falowane, opadające wzdłuż ramion. Ubrana jest w obszerną, białą tunikę oraz jasnoniebieski płaszcz zarzucony na lewy bok postaci z rozwianymi w prawo fragmentami tkaniny z przodu i z tyłu postaci. Wokół jej głowy nimb promienisty oraz wieniec z dwunastu gwiazd. Maria unosi się na obłoku, ukazana jest na tle nieba wypełnionego szaro-różowo-błękitnymi obłokami, rozjaśnionymi wokół jej głowy. Postać Marii w dolnej partii obrazu flankują postacie puttów i uskrzydlonych główek anielskich skrytych wśród obłoków. W prawym dolnym rogu obrazu sygnatura „Leonard Wintorowski / pinx(it) 1911 Lwów”. Na odwrocie obrazu napis „ofiara / Jadwigi z Kempnerów / Żelechowskiej / Łętownia / 9. IX. 1911”.

Zarys problematyki artystycznej

Ikonografia Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej w sztukach plastycznych wykształciła się w związku z jej kultem długo przed ogłoszeniem dogmatu o Niepokalanym Poczęciu, co miało miejsce dopiero w 1854 roku. Wizerunek Niepokalanej kształtował się na średniowiecznych przedstawieniach Niewiasty Apokaliptycznej, dlatego symbole tej ostatniej, takie jak wieniec z 12 gwiazd, sierp księżyca, słońce i smok (który przybrał później postać węża) zostały stałymi elementami ikonografii Immaculaty. Omawiany obraz przedstawia Matkę Boską Niepokalanie Poczętą w typie samodzielnego wizerunku Marii, zwanym „Immaculata idealna”, który wykształcił się w XVII wieku. Maria została przedstawiona bez towarzyszących jej innych postaci, ani biblijnych symboli i Dzieciątka Jezus. Ukazana jest jako stojąca w chwale (na tle nieba), adorowana przez anioły. Przedstawienie to akcentuje czystość i wolność od grzechu pierworodnego Marii.
Na kształt ikonografii Niepokalanej w malarstwie europejskim wpłynęły dzieła malarzy sewilskich z XVII wieku rozpowszechniane w grafice reprodukcyjnej. Szczególnie znaczenie miały liczne obrazy Immaculaty wykonane przez Bartolomé Estebana Murillo, które malował w latach 1650-1680, a które były kopiowane aż po wiek XX. Omawiany obraz z Łętowni wzorowany jest na dziele tego malarza „Niepokalana z Aranjuez” (La Inmaculada Concepción de Aranjuez) z około 1675 roku, który obecnie znajduje się w Museo del Prado. Malarz powtórzył za pierwowzorem całą postać Marii, jakkolwiek inaczej przedstawił towarzyszące jej anioły w dolnej partii obrazu. Na dziele Murilla putta ukazane są u dołu obrazu, gdzie podtrzymują obłoki na których stoi Niepokalana i trzymają jej atrybuty, zaś na obrazie z Łętowni aniołki skryte pośród obłoków flankują postać Marii.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej namalował Leonard Wintorowski we Lwowie w 1911 roku. Dzieło do kościoła w Łętowni ofiarowała Jadwiga z Kempnerów Żelechowska. Omawiany obraz przedstawia Matkę Boską Niepokalanie Poczętą w typie samodzielnego wizerunku Marii, zwanym „Immaculata idealna”, który wykształcił się w XVII wieku. Wzorowany jest na dziele „Niepokalana z Aranjuez” (La Inmaculada Concepción de Aranjuez) z około 1675 roku namalowanym przez Bartolomé Estebana Murillo, które obecnie znajduje się w Museo del Prado.

Bibliografia