Matka Boska z Dzieciątkiem

Dzieje zabytku

Zespół rzeźb ołtarza głównego w Orawce powstał w latach około 1693-1705, w czasie gdy proboszczem parafii był ksiądz Barny.

Opis

Rzeźba ścięta z tyłu, przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem stojącą na niskim, zielonym, prostopadłościennym cokole o ściętych narożach. Maria ustawiona frontalnie w delikatnym kontrapoście z prawą stopą ustawioną na półksiężycu, berłem w prawej dłoni i Dzieciątkiem na lewym ręku. Twarz szeroka z pełnymi policzkami i wyraźnie zaznaczonym podbródkiem. Włosy długie, falowane, opadające na ramiona. Ubrana jest w długą, złoconą suknię przewiązaną zielonym paskiem, z zieloną chustą pod szyją oraz złocony płaszcz z czerwoną podszewką, odsłaniający prawe ramię i przerzucony prawą połą przez kolana na lewe przedramię. Na głowie ma założoną koronę zamkniętą. Dzieciątko zwrócone trzy czwarte w prawo, siedzące na białej pieluszce, prawą rączką obejmuje matkę za szyję, w lewej trzyma jabłko królewski. Twarz o rysach dziecięcych z małymi ustami i pełnymi policzkami. Włosy krótkie, brązowe, zasłaniające uszy. Rzeźby ustawione na tle mandorli o naprzemiennie prostych i falistych promieniach.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba nosi cechy formalne bliskie dziełom z XVII wieku. Charakteryzują ją sztywny układ sylwetki i delikatnie zaznaczony kontrapost. Również drapowanie szat jest statyczne i pozbawione ekspresji, składa się z prostych fałd opadających wzdłuż ciała. Matka Boska została ukazana w tradycyjnej konwencji ikonograficznej, w nawiązaniu do słów z Apokalipsy św. Jana: „I wielki znak ukazał się na niebie: Niewiasta w słońce obleczona, I księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu” (Ap 12, 1). Symbolika księżyca pod stopami Marii jest wieloznaczna. Przeważnie tłumaczy się go jako symbol zła. Według komentatorów Apokalipsy rogi księżyca powinny być skierowane ku dołowi, gdyż oświetlało go z góry słońce, w które odziana jest Niewiasta. Zwykle jednak, ze względów kompozycyjnych artyści kierowali je ku górze, podobnie jak w rzeźbie w Orawce.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, rzeźba znacznie zabrudzona.

Streszczenie

Rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem nosi cechy formalne bliskie dziełom z XVII wieku. Niestety nieznany jest jej autor. Przedstawia Matkę Boską w tradycyjnej konwencji ikonograficznej w typie Niepokalanej z półksiężycem pod stopami.

Bibliografia