Matka Boska Szkaplerzna ze św. Szymonem Stockiem i św. Marią Magdaleną de Pazzi

Dzieje zabytku

Płaskorzeźba z przedstawieniem Matki Boskiej Szkaplerznej ze św. Szymonem Stockiem i św. Marią Magdaleną de Pazzi powstała w XVIII wieku.

Opis

Na tle srebrzonych obłoków przedstawienie tronującej Matki Boskiej z Dzieciątkiem, flankowanej przez klęczące postacie świętych. Maria ukazana jako siedząca, frontalnie, przechylona w prawo, z prawą ręką wyciągniętą w dół oraz lewą podtrzymującą Dzieciątko. Ubrana jest w różową suknię, przepasaną w talii oraz złocony welon i złocony płaszcz, opadający na kolana. Dzieciątko w pozycji siedzącej, zwrócone w lewo, pochylone, obie ręce ma ugięte. Przewiązane jest srebrzoną pieluszką. Po prawej stronie Marii klęczy św. Szymon Stock, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z uniesioną głową, odchylony w tył, prawą rękę kładzie na piersi, lewą wyciąga w górę. Twarz ma pełną, na głowie ma tonsurę. Ubrany jest w brązowy habit, ze złoconym szkaplerzem i srebrzonym płaszczem z kapturem. Po lewej stronie klęczy św. Maria Magdalena de Pazzi, zwrócona w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową, lewą rękę ma opuszczoną wzdłuż boku, prawą wyciąga w górę. Ubrana jest w brązowy habit, ze złoconym szkaplerzem oraz w srebrzony welon i płaszcz, na głowie ma zieloną koronę cierniową. U stóp Matki Boskiej, na tle obłoków banderola z napisem „WITAJ KRÓLOWA”, pod nim zaś dwie uskrzydlone główki anielskie. Poniżej całej sceny srebrzona banderola z napisem „POD TWOJA OBRONE UCIEKAMY SIE”. Całość w złoconej glorii promienistej. Polichromia ciał postaci naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Przedstawienie Matki Boskiej przekazującej szkaplerz św. Szymonowi Stockowi łączy się z legendą, według której w nocy z 15 na 16 lipca 1251 świętemu objawiła się Matka Boska, która trzymała w ręku tę część stroju zakonnego i objaśniła mu przywileje z nim związane. W sztukach plastycznych objawienie to zaczęto przedstawiać jako wizję podarowania świętemu szkaplerza przez Marię. Jako osobny temat ofiarowanie szkaplerza pojawiało się od XVI wieku. Z czasem przedstawienia te zaczęto rozbudowywać o współuczestniczące w tym akcie postacie innych karmelitańskich świętych. Na omawianej płaskorzeźbie św. Szymonowi w wizji przekazania szkaplerza towarzyszy św. Maria Magdalena de Pazzi, karmelitańska mistyczka, której atrybutem jest korona cierniowa. Kompozycja symetrycznej sceny z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, w której Maria przekazuje szkaplerz św. Szymonowi, a Dzieciątko innej świętej tego samego zakonu nawiązuje do popularnych w XVII i XVIII wieku wizerunków Matki Boskiej Różańcowej ze św. Dominikiem i św. Katarzyną Sieneńską.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ubytki i przetarcia złoceń i srebrzeń; silne zabrudzenia.

Streszczenie

Płaskorzeźba z przedstawieniem Matki Boskiej Szkaplerznej ze św. Szymonem Stockiem i św. Marią Magdaleną de Pazzi powstała w XVIII wieku. Przedstawienie Matki Boskiej przekazującej szkaplerz św. Szymonowi Stockowi łączy się z legendą, według której w nocy z 15 na 16 lipca 1251 świętemu objawiła się Matka Boska, która trzymała w ręku tę część stroju zakonnego i objaśniła mu przywileje z nim związane. Na omawianej płaskorzeźbie św. Szymonowi towarzyszy św. Maria Magdalena de Pazzi, karmelitańska mistyczka, której atrybutem jest korona cierniowa.

Bibliografia