Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Nowy Targ
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Tagi
Matka Boska Niepokalanie Poczęta rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
wnęka w elewacji dzwonnicy
Identyfikator
DZIELO/22394
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza ćwierć XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa 4.0

Opis

Figura Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej umieszczona we wnęce na sześciobocznym cokole. Maria ukazana frontalnie, stojąca na zielonym półksiężycu, w kontrapoście, z prawą nogą ugiętą w kolanie, z rękami złożonymi w geście modlitwy. Twarz podłużna z małymi ustami, długim nosem i oczami skierowanymi na wprost, okolona bujnymi włosami, spiętymi z tyłu. Ubrana jest w ciasno przylegającą do ciała srebrzoną suknię, przewiązaną w talii, złocony płaszcz zasłaniający dekolt, lewe ramię i nogi. Na głowie ma założoną małą chustkę, a wokół niej duży nimb złożony z 12 gwiazd zawieszonych na metalowym pręcie. U dołu znajdują się dwie uskrzydlone główki aniołków w ekspresyjnych pozach. Całość flankują dwa pionowe spływy wolutowe utworzone z liści akantu, na których szczycie, na małych obłokach stoją dwa aniołki, zwrócone ku Matce Bożej. Aniołki przyklękają na jednym kolanie, ręce wyciągają przed siebie, mają szeroko rozłożone skrzydła. Twarze o rysach dziecięcych, okryte bujnymi, ciemnymi, średniej długości włosami, zasłaniającymi uszy. Ubrane są w złote przepaski, przerzucone jednym końcem przez ramię. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i detale złocone i srebrzone, półksiężyc w kolorze zielonym, pokryty laserunkiem. Pod niszą z figurą znajduje się płaskorzeźbiony monogram maryjny z napisem „A(NNO) D(OMINI) 1701”.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźbę Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej wykonał ten sam rzeźbiarz, który jest autorem figur z ołtarzy w kościele. Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła w Nowym Targu, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów rzeźb nastaw ołtarzowych. Figury te o ekspresyjnie drapowanych szatach, a zarazem wysublimowanych teatralnych gestach powstały w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Matka Boska Niepokalanie Poczęta została ukazana w tradycyjnej konwencji ikonograficznej, w nawiązaniu do słów z Apokalipsy św. Jana: „I wielki znak ukazał się na niebie: Niewiasta w słońce obleczona, I księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu” (Ap 12, 1). Symbolika księżyca pod stopami Marii jest wieloznaczna. Przeważnie tłumaczy się go jako symbol zła. Według komentatorów Apokalipsy rogi księżyca powinny być skierowane ku dołowi, gdyż oświetlało go z góry słońce, w które odziana jest Niewiasta. Zwykle jednak, ze względów kompozycyjnych artyści kierowali je ku górze, podobnie jak w omawianej rzeźbie.

Streszczenie

Rzeźbę Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej wykonał ten sam rzeźbiarz, który jest autorem figur z ołtarzy w kościele. Niestety w dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła w Nowym Targu, nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów rzeźb nastaw ołtarzowych. Figury te o ekspresyjnie drapowanych szatach, a zarazem wysublimowanych teatralnych gestach powstały w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Matka Boska Niepokalanie Poczęta została ukazana w tradycyjnej konwencji ikonograficznej.

Bibliografia

Biernacka Małgorzata, "Niepokalane Poczęcie" , [w:] "Maryja Matka Chrystusa" , Warszawa 1987 , s. 27-93
Łukaszczyk Mieczysław , "650 lat parafii św. Katarzyny w Nowym Targu", Kalwaria Zebrzydowska 1997
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938

Jak cytować?

Maria Działo, "Matka Boska Niepokalanie Poczęta ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-niepokalanie-poczeta-7

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności