Krucyfiks

Dzieje zabytku

Figura Chrystusa Ukrzyżowanego powstała w pierwszej połowie XVII wieku. Została wymieniona „in medio Ecclesiae” w aktach wizytacji z 1665 i 1747 roku. W inwentarzu z 1891 roku znajduje się informacja, że na belce umiejscowiona była figura Ukrzyżowanego razem z rzeźbami Matki Boskiej i św. Jana, które w późniejszym czasie zostały usunięte, gdyż już w 1916 roku na belce znajdował się wyłącznie krucyfiks.

Opis

Pełnoplastyczna figura Chrystusa umarłego przybita trzema gwoździami do krzyża o prostym zakończeniu ramion. Ciało w delikatnym zwisie o horyzontalnie rozłożonych ramionach, głowa opadająca na praw bark, nogi lekko ugięte w kolanach, stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Chrystus ma pociągłą twarz, o głęboko osadzonych, zamkniętych oczach, długim, wąskim nosie i ustach o opadających kącikach, okoloną falowaną, trójkątną brodą oraz skręconymi w rurkowate pukle włosami. Na głowie ma złoconą koronę cierniową. Ciało szczupłe, wydłużone, o guzowato rzeźbionych mięśniach i żebrach klatki piersiowej oraz wygiętych stopach z podkreślonymi ścięgnami. Perizonium złocone, krótkie, ściśle przylegające do ciała, zawiązane na prawym boku, z lekko rozwianym zwisem tkaniny. Polichromia ciała naturalistyczna.
U szczytu pionowej belki krzyża tabliczka z malowanym napisem „I.N.R.I.”, pod stopami Chrystusa przybite do krzyża wota.

Zarys problematyki artystycznej

W figurze Chrystusa Ukrzyżowanego z Łapanowa widoczne są jeszcze silne tradycje gotyckie. Sposób rzeźbienia ciała, zwłaszcza guzowatej klatki piersiowej oraz włosów układanych w regularne fale i skręconych w rurkowate pukle jest charakterystyczny dla szesnastowiecznych krucyfiksów. Podobnie układ ciała o lekkim zwisie i szeroko rozłożonych ramionach odpowiada figurom z tego okresu. Jakkolwiek forma krótkiego perizonium oraz niektóre cechy fizjonomiczne wskazują na późniejszy czas powstania figury – pierwszą połowę XVII wieku.
Krucyfiks przedstawia Zbawiciela po tym, jak skonał na krzyżu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Silne zabrudzenia całej figury, przetarcia i ubytki polichromii, złuszczenia złoceń.

Streszczenie

Figura Chrystusa Ukrzyżowanego powstała w pierwszej połowie XVII wieku. Widoczne są w niej jeszcze silne tradycje gotyckie. Krucyfiks przedstawia Zbawiciela po tym, jak skonał na krzyżu.

Bibliografia