Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa na prostym krzyżu umieszczona na zewnątrz kościoła. Rzeźba Chrystusa przybita do krzyża trzema gwoździami, ukazana w typie Cristo morto. Ciało w głębokim zwisie, sylwetka wydłużona o delikatnie podkreślonej anatomii, nogi lekko ugięte w kolanach, stopy założone prawa na lewą. Chrystus ma głowę przechyloną na prawe ramię. Twarz szczupła z wąskim i długim nosem, zamkniętymi oczami, rozchylonymi ustami, okolona krótką brodą. Włosy długie, spływające na prawe ramię i plecy skręconymi lokami, na głowie założona korona cierniowa. Perizonium zawiązane na węzeł na prawym boku, z jednym końcem opadającym wzdłuż prawej nogi. Z boku, dłoni, stóp i spod korony cierniowej spływają strużki krwi. Rzeźba prawie w całości polichromowana na biało, włosy i broda na brązowo. Krzyż i titulus nowe, proste, titulus z napisem „INRI.”.

Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Tomice
Miejscowość
Radocza
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Północ
Parafia
Przemienienia Pańskiego
Tagi
krucyfiks rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
na zewnętrznej ścianie prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/13643
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek (?)
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie
Wymiary podstawowe
wysokość – 145 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Krucyfiks prawdopodobnie powstał w XVIII wieku. Do dzieła doprawiono nowy krzyż oraz titulus. Rzeźba została przemalowana przez miejscowego malarza w 1974 roku.

Opis

Figura Chrystusa na prostym krzyżu umieszczona na zewnątrz kościoła. Rzeźba Chrystusa przybita do krzyża trzema gwoździami, ukazana w typie Cristo morto. Ciało w głębokim zwisie, sylwetka wydłużona o delikatnie podkreślonej anatomii, nogi lekko ugięte w kolanach, stopy założone prawa na lewą. Chrystus ma głowę przechyloną na prawe ramię. Twarz szczupła z wąskim i długim nosem, zamkniętymi oczami, rozchylonymi ustami, okolona krótką brodą. Włosy długie, spływające na prawe ramię i plecy skręconymi lokami, na głowie założona korona cierniowa. Perizonium zawiązane na węzeł na prawym boku, z jednym końcem opadającym wzdłuż prawej nogi. Z boku, dłoni, stóp i spod korony cierniowej spływają strużki krwi. Rzeźba prawie w całości polichromowana na biało, włosy i broda na brązowo. Krzyż i titulus nowe, proste, titulus z napisem „INRI.”.

Zarys problematyki artystycznej

Trudno jest jednoznacznie ocenić wiek omawianej rzeźby. Rzeźba została wykonana w prowincjonalnym warsztacie rzeźbiarskim. Nazywa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Przedstawienie Ukrzyżowania zredukowane wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu, martwego Chrystusa ma uzmysłowić oglądającym Jego osamotnienie w czasie męki. Chrystus został ukazany w typie Cristo morto – tzn. jako umarły z zamkniętymi oczami i rozchylonymi ustami. Postać Chrystusa pozbawiona jest ekspresji charakterystycznej dla XVIII wieku – jego sylwetka jest wyraźnie statyczna.

Streszczenie

Krucyfiks prawdopodobnie powstał w XVIII wieku. Do dzieła doprawiono nowy krzyż oraz titulus. Rzeźba została przemalowana przez miejscowego malarza w 1974 roku.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie, Karta inwentaryzacyjna Rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego z XVIII wieku (?), oprac. Krystyna Mastalska, 1974.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Dwie pełnoplastyczne figury siedzących na odcinkach przyczółka aniołów. Aniołek po prawej stronie wznosi prawą rękę ku górze, a lewą trzyma na wysokości piersi, nogi ukazane w ruchu, prawa noga wyciągniętą do przodu. Aniołek po lewej stronie ołtarza obie ręce wyciąga w swoją lewą stronę, a stopy ma skrzyżowane, kolana rozchylone na boki. Twarze pełne z dużymi ustami i krótkimi nosami, delikatnie zaznaczonymi oczami; włosy krótkie, ułożone w grube pukle. Postacie ubrane są w krótkie tuniki oraz zarzucone na plecy płaszcze, szaty obwiedzione są złotą lamówką. Na plecach anioły mają duże, rozłożone skrzydła. Rzeźby w całości polichromowane są na kolor biały, skrzydła złocone.
rzeźba
Dwa anioły w zwieńczeniu
Zdjęcie nr 1: Feretron z obrazami Matki Boskiej Różańcowej oraz Koronacji Marii, ustawiony na prostopadłościennej podstawie z małym cokolikiem i zamkniętej prostym gzymsem. Podstawa zaopatrzona jest w otwory na drążki do noszenia. Obrazy ujęte są w prostokątne ramy, po bokach flankowane wąskimi półkolumienkami. Zwieńczenie w formie wielobocznego medalionu z monogramem maryjnym (po drugiej stronie feretronu monogramem IHS), od którego odchodzą dwa spływy wolutowe, dekorowane karbowaną płyciną. Na szczycie zatknięty jest mały krzyżyk, zdobiony kółeczkami. Po jednej stronie feretronu przedstawiona jest Matka Boska Różańcowa ze świętymi dominikańskimi. Matka Boska została ukazana po lewej stronie obrazu w pozycji siedzącej, zwrócona delikatnie w lewo z Dzieciątkiem Jezus stojącym na jej prawym kolanie. Maria głowę przechyla na lewą stronę i kieruje swój wzrok na klęczących przed nią św. Dominikiem i św. Katarzyną ze Sieny. Matka Boska ma owalną twarz z drobnymi ustami, długim nosem i dużymi oczami; długie i ciemnobrązowe włosy; a także smukłe dłonie. schowane są pod niebieskim welonem. Maria ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, przewiązaną w talii oraz ciemnoniebieski płaszcz, zasłaniający plecy i nogi. Dzieciątko ukazane jest frontalnie w pozycji stojącej z głową zwróconą w lewą stronę. Prawą rękę opiera na dłoni Matki, a lewą przekazuje różaniec św. Dominikowi. Ma owalną twarz z małymi ustami, spiczastym nosem i dużymi oczami, włosy jasne, krótkie i kędzierzawe. Wokół bioder ma wąską i luźno opadającą pieluszkę. Po prawej stronie kompozycji klęczy św. Dominik, ukazany w półpostaci, zwrócony w prawo z rękami skrzyżowanymi na piersi, w prawej dłoni trzyma książeczkę w brązowej oprawie. Święty ma rysy twarzy starszego mężczyzny z siwą i krótką brodą oraz siwymi włosami. Ubrany jest w habit i płaszcz dominikański. Za nim klęczy, zwrócona trzy czwarte w prawo św. Katarzyna ze Sieny z dłońmi złożonymi w geście modlitwy i wzrokiem wpatrzonym na Matkę Boską. Święta ma owalną twarz z małymi ustami, długim nosem i dużymi oczami. Ubrana jest w habit, płaszcz i welon dominikański. Po lewej stronie obrazu tło jest brązowe ze snopem światła padającym z lewego, górnego naroża, a po prawej stronie obrazu widoczne jest pochmurne szaro-niebieskie niebo. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz przedstawiający Koronację Matki Boskiej. Pośrodku klęcząca Maria z rękami skrzyżowanymi na piersiach, z głową zwróconą w prawo. Ma podłużną twarz z małymi ustami, długim nosem, dużymi oczami ze wzrokiem skierowanym w dół. Jej długie i jasnobrązowe włosy spływają na plecy. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami oraz ciemnoniebieski płaszcz założony na prawe ramię. Po prawej stronie obrazu znajduje się siedzący Bóg Ojciec, prawą ręką trzymający koronę nad głową Marii z lewą ręką wspartą na niebieskim globie ziemskim i berłem w lewej dłoni. Twarz o rysach starszego mężczyzny, okolona długą i siwą brodą oraz krótkimi i siwymi włosami. Ubrany jest w szarą, długą suknię oraz ciemnobrązowy płaszcz z szarą podszewką. Wokół głowy ma złoty i trójkątny nimb. Po lewej stronie obrazu jest ukazany Chrystus w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo, lewą ręką podtrzymujący koronę nad głową Marii, a w prawej dzierżący wysoki krzyż. Twarz podłużna, okolona krótką i brązową brodą oraz długimi włosami, spływającymi na plecy i ramiona. Ubrany jest w czerwony płaszcz, odsłaniający nagi tors. W górnej części obrazu gołębica Ducha Świętego z rozpostartymi szeroko skrzydłami, od której odchodzą promienie światła. Korona na głową Marii czerwona, zamknięta, zwieńczona krzyżykiem. Całość ukazana na tle złotego nieba i złotych obłoków, w narożach ciemne chmury.
feretron
Feretron z obrazami Matki Boskiej Różańcowej oraz Koronacji Marii
Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Matki Boskiej Częstochowskiej oraz św. Antoniego Padewskiego. Konstrukcja feretronu osadzona na dwóch nóżkach na planie koła, wspierających dwa wieloboczne w rzucie cokoły, połączone listwami stabilizującymi konstrukcję feretronu; cokoły zaopatrzone są w otwory na drążki do noszenia. Na cokołach ustawione dwie rzeźby niezidentyfikowanych świętych lub aniołów, ujętych z profilu, nad nimi nadwieszone baldachimy zwieńczone stylizowanymi kwiatonami. W centrum tej konstrukcji obrazy ujęte w profilowaną ramę, zamkniętą łukiem oślim, zwieńczoną kwiatonem. Na zwieńczeniu feretron zdobiony jest ażurową dekoracją roślinną. Struktura feretronu jest złocona. Po jednej stronie ukazany jest wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej w tradycyjnym typie ikonograficznym. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię i zielony płaszcz, a Dzieciątko w czerwoną suknię. Szaty są bogato malowane w wici utworzone z koralików i kolorowych kamyków. Pozostałe elementy podobne jak w oryginalnym wizerunku. Tło złote, wokół głowy Matki Boskiej dwanaście gwiazd. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz św. Antoniego Padewskiego. Święty Antoni ukazany do wysokości trzech czwartych, zwrócony w swoją prawą stronę z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku. Twarz owalna z długim nosem, dużymi oczami o migdałowym kształcie i zarumienionymi policzkami. Ubrany jest w brązowy habit franciszkański, przewiązany sznurem, z różańcem u boku i z tonsurą na głowie. Dzieciątko Jezus zwrócone jest trzy czwarte w lewo, rączkami obejmujące św. Antoniego, z główką skierowaną na wprost. Twarz o rysach dziecięcych, okolona jasnymi i krótkimi włosami. Ubrane jest w białą, długą pieluszkę, spływającą obficie w dół. Wokół głów postaci rozświetlone na złoto otok. Tło szare. W prawym dolnym narożu obrazu, na obłoku leży gałązka białej lilii.
feretron
Feretron z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Antoniego Padewskiego
Zdjęcie nr 1: Feretron z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Klemensa, osadzony na podstawie w formie cokołu ujętego w narożach wolutami, dekorowanego wzdłuż dolnego brzegu liśćmi palmowymi. Cokół zaopatrzony jest w kwadratowe otwory na drążki do noszenia. Obrazy ujęte są ramą w formie stojącego prostokąta, dekorowaną w narożach rozetami; na czterech bokach srebrzone płyciny zdobione są ornamentem z liści, górny bok zwieńczony karbowaną wstęgą, od której spływają na boki feretronu festony. Z górnych krawędzi zwisają także dwie pary chwostów. Od wewnątrz rama dekorowana jest motywem skręconego sznura o geometrycznym przebiegu. Po jednej stronie feretronu znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Maria ukazana jest frontalnie, w półpostaci. Na lewej ręce trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą dłoń składa na piersi. Twarz podłużna z długim nosem i dużymi oczami, na prawym policzku dwie ukośnie biegnące rany. Maria ubrana jest w zieloną suknię z krzyżykiem na piersiach oraz ciemnozielony płaszcz założony na głowę z różową podszewką, złotą lamówką, dekorowany na brzegu białymi perełkami. Na prawym ramieniu Matka Boska ma złotą gwiazdę. Dzieciątko zwrócone jest trzy czwarte w prawo, w lewej dłoni trzyma księgę, a prawą czyni gest błogosławieństwa. Twarz ma trójkątną o wyrazistych rysach z dużymi oczami. Włosy w kolorze ciemnego blondu, kręcone i krótkie. Jezus ubrany jest w różową sukienkę z wąskimi rękawami, zdobioną białymi gwiazdkami i dekoracyjnym, złoconym wykończeniem pod szyją i na rękawach. Na głowie Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony, bogato zdobione kamieniami szlachetnymi, a wokół głowy koliste nimby, wypełnione trójkątnymi promieniami i otoczone białymi perełkami. Tło jednolite, ciemne. Po drugiej stronie feretronu ukazany jest wizerunek św. Klemensa, w półpostaci, zwróconego delikatnie w lewo. Święty trzyma w prawej dłoni ferulę opartą o prawe ramię, a lewą rękę składa na piersi, zatykając kciuk za guzik sutanny. Twarz o rysach starszego mężczyzny z długą, siwą i bujną brodą, długim nosem i dużymi oczami. Święty ubrany jest w czerwoną sutannę z czerwonym mucetem, na szyi ma założoną białą stułę zdobioną złotymi motywami: krzyżem, infułą, skrzyżowanymi kluczami, skrzyżowanymi ferulą i krzyżem; na głowie ma założoną czerwoną piuskę. Święty Klemens prawą rękę opiera na otwartej księdze. Po prawej stronie obrazu stoi wysoka niebieska tiara ze złotymi koronami, a za nią ustawiony jest krucyfiks z figurą Chrystusa zwróconą w stronę świętego. Tło obrazu jest ciemne, brązowe. Cokół feretronu polichromowany jest na kolor jasnoniebieski, ornamentyka oraz detale złocone i srebrzone.
feretron
Feretron z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Klemensa
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym. Po lewej stronie obrazu stoi Chrystus zwrócony trzy czwarte w lewo z pochyloną głową i dłońmi skrzyżowanymi na piersi. Twarz podłużna o delikatnych rysach, półprzymkniętych oczach, okolona zarostem. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na ramiona. Chrystus ubrany jest w białą suknię z długimi i szerokimi rękawami, odsłaniającą ramiona. Po prawej stronie obrazu stoi św. Jan Chrzciciel zwrócony trzy czwarte w prawo. W lewej ręce trzyma krzyż na długim drzewcu, prawą unosi nad głową Jezusa, a w dłoni trzyma białą muszlę, z której wypływa woda. Twarz szczupła, okolona ciemnym zarostem, włosy ciemne i długie. Ubrany jest w skórę z sierści wielbłąda, odsłaniającą lewe ramię i tors. Sylwetki Chrystusa i św. Jana Chrzciciela masywne. W górnej części obrazu widoczna jest nadlatująca gołębica Ducha Świętego. Scena została ukazana na tle sumarycznie oddanego krajobrazu; tło ciemne. Rama drewniana, profilowana, malowana na kolor złoty.
obraz
Chrzest Chrystusa
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta umieszczony w ramie o wklęsłych bokach, potrójnie wklęsłej podstawie, zwieńczonej łukiem nadwieszonym. Chrystus w typie Ecce Homo, ukazany w popiersiu, frontalnie z głową przechyloną na lewą stronę i delikatnie uniesioną do góry. Zbawiciel ma ręce skrzyżowane na piersi i związane sznurem, w prawej dłoni trzyma trzcinę. Twarz o idealizowanych rysach z długim nosem, dużymi oczami ze wzrokiem skierowanym ku górze, okolona krótką brodą oraz długimi, bujnymi i brązowymi włosami. Chrystus ubrany jest w czerwony płaszcz, założony na ramiona i odsłaniający nagi tors; na głowie ma założoną obszerną, zieloną koronę cierniową. Tło jednolite, ugrowe.
obraz
Ecce Homo

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca Chrystusa zawieszonego na krzyżu na wyprostowanych ramionach, figura w typie Cristo vivo. Głowa Chrystusa delikatnie przechylona na prawe ramię; nogi wyprostowane w kolanach, stopy przebite jednym gwoździem w układzie prawa na lewą. Twarz Zbawiciela szeroka o wyraźnych rysach, długim i wąskim nosie oraz krótkiej brodzie, zawiniętej na końcu w dwa krótkie i silnie skręcone pukle. Włosy długie, opadające na plecy z jednym długim puklem spływającym sztywno na prawe ramię. Na głowie Chrystus ma założoną ciasno splecioną, zieloną koronę cierniową, zawiązaną opaską z gałązek. Sylwetka wychudzona, ułożona w nienaturalnej pozie z dużymi dłońmi i stopami. Perizonium złocone, ciasno oplatające biodra, przewiązane pośrodku z jednym końcem wystającym z prawej strony. Nad głową Chrystusa znajduje się titulus w formie białej tabliczki namalowanej na wolutowo wyciętym kartuszu z napisem w polu „I(ESUS) N(AZARENUS) R(EX) I[UDAEORUM]”. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała z zaznaczonymi śladami męki. Krzyż drewniany, prosty, malowany na kolor ciemnobrązowy.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, lekko ścięta z tyłu; z widocznym koluszkiem na plecach . Chrystus rozpięty na krzyżu w lekkim zwisie ciała, z szeroko rozłożonymi rękoma i nogami lekko ugiętymi w kolanach; stopy przybite jednym gwoździem, założone prawa na lewą. Ukazany jako martwy, z głową zwieszoną na prawy bark Twarz pociągła, z krótkim zarostem i długimi włosami spływającymi na plecy i na prawy bark. Ciało z podkreśloną budową anatomiczną i muskulaturą; w lewym boku rana. Na głowie korona cierniowa spleciona z trzech cienkich gałązek. Wokół bioder sznur podtrzymujący skąpe perizonium o formie pasa draperii. U góry, na pionowej belce krzyża umieszczony poziomo titulus o postrzępionych bokach, z literami INRI. Karnacja ciała w odcieniu naturalnym ze strużkami i kroplami krwi, włosy i zarost brązowe, titulus biały, korona cierniowa i perizonium pozłocone.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do belki krzyża trzema gwoździami, w typie Christo morte. Ciało w głębokim zwisie, ramiona ułożone w kształt litery „Y”. Głowa opadająca na klatkę piersiową, przechylona na prawe ramię. Twarz szeroka, okolona krótką brodą i włosami opadającymi na prawe ramię. Oczy zamknięte, nos niewielki, prosty, usta rozchylone. Na głowie korona cierniowa. Sylwetka ciała smukła o wyraźnie zaznaczonej muskulaturze, zwłaszcza w partii klatki piersiowej i ramion. Dłonie o zaciśniętych palcach. Wokół bioder perizonium układające się w głębokie poprzeczne fałdy, z rozwianym zwisem przy lewym boku. Stopy skrzyżowane, prawa założona na lewą. Karnacja ciała w jasnoszarym odcieniu z zaznaczonymi czerwoną farbą śladami męki. Włosy i zarost ciemnobrązowe, perizonium i korona cierniowa złote. Nad głową srebrny titulus w formie banderoli.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa umarłego przybita trzema gwoździami do krzyża o prostych ramionach. Jego ciało jest w delikatnym zwisie o horyzontalnie rozłożonych ramionach. Prawa noga ugięta w kolanie, stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Twarz Chrystusa jest szczupła, o głęboko osadzonych, zamkniętych oczach, prostym, krótkim nosie i lekko rozchylonych ustach, okolona krótką brodą skręconą w dwa pukle oraz kręconymi włosami opadającymi na ramiona. Na głowie ma koronę cierniową. Ciało szczupłe, miękko modelowane, o podkreślonej muskulaturze ud i ramion oraz silnie uwypuklonych żebrach i mostku klatki piersiowej. Biodra przesłonięte są białym, krótkim, mocno drapowanym i przylegającym do ciała perizonium z ekspresyjnie rozwianym zwisem tkaniny na prawym boku. Polichromia naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki. Na zakończeniu pionowej belki krzyża namalowana tabliczka z napisem „I.N. / R.I.”.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura umarłego Chrystusa przybita jest do krzyża o prostych ramionach czterema gwoździami. Ciało w lekkim zwisie o horyzontalnie rozłożonych ramionach, głowa bezwładnie opada na prawe ramię, nogi ugięte w kolanach, skierowane w prawo. Twarz Chrystusa jest pociągła, o zamkniętych oczach, prostym, długim nosie oraz pełnych, rozchylonych ustach, okolona krótką brodą oraz delikatnie kręconymi włosami opadającymi na prawe ramię. Na głowie ma koronę cierniową. Ciało wychudzone, o silnie zaznaczonej muskulaturze rąk i nóg, wyraźnie podkreślonych żebrach klatki piersiowej i zapadłym brzuchu. Biodra przepasane są krótkim perizonium zawieszonym na sznurze, z rozwianym zwisem tkaniny przy lewym boku. Polichromia ciała naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki, korona cierniowa i perizonium pozłocone.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Krucyfiks w typie Cristo morte. Chrystus przybity do krzyża trzema gwoździami, sylwetka w delikatnym zwisie, z głową przechyloną na prawe ramię, o silnie podkreślonej anatomii ciała, z zaznaczonymi śladami męki. Perizonium w formie tkaniny przewiązanej na prawym biodrze. Twarz podłużna, okolona zarostem; włosy długie spływające na prawe ramię w kręcone pukle, na głowie korona cierniowa. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba

Krucyfiks

Jak cytować?

Maria Działo, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-146

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności