Ecce Homo

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Tomice
Miejscowość
Radocza
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Północ
Parafia
Przemienienia Pańskiego
Tagi
Ecce Homo malarstwo XIX wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny północny
Identyfikator
DZIELO/13662
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XIX wieku
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Obraz został namalowany w drugiej połowie XIX wieku i wstawiony do zwieńczenia ołtarza bocznego, który wykonano w latach około 1865-1870. Obraz nie jest dopasowany do ramy w zwieńczeniu ołtarza bocznego, co nasuwa przypuszczenie, że mógł zostać w tym miejscu umieszczony później niż data wykonania samego ołtarza.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta umieszczony w ramie o wklęsłych bokach, potrójnie wklęsłej podstawie, zwieńczonej łukiem nadwieszonym. Chrystus w typie Ecce Homo, ukazany w popiersiu, frontalnie z głową przechyloną na lewą stronę i delikatnie uniesioną do góry. Zbawiciel ma ręce skrzyżowane na piersi i związane sznurem, w prawej dłoni trzyma trzcinę. Twarz o idealizowanych rysach z długim nosem, dużymi oczami ze wzrokiem skierowanym ku górze, okolona krótką brodą oraz długimi, bujnymi i brązowymi włosami. Chrystus ubrany jest w czerwony płaszcz, założony na ramiona i odsłaniający nagi tors; na głowie ma założoną obszerną, zieloną koronę cierniową. Tło jednolite, ugrowe.

Zarys problematyki artystycznej

Podobnie jak inne obrazy w zwieńczeniach ołtarzy w kościele w Radoczy obraz Ecce Homo ma formę stojącego prostokąta i jest niedopasowany do ramy zwieńczenia ołtarza. Obrazy nie zostały zatem zamówione specjalnie do wspomnianych nastaw ołtarzowych, lecz być może zostały zakupione niewiele później lub wybrane u malarza spośród gotowych dzieł. Omawiane przedstawienie nawiązuje do sceny, w której Piłat ukazał ubiczowanego i cierniem ukoronowanego Chrystusa ludowi żydowskiemu, wypowiadając słowa: „Oto Człowiek!” (J 19, 1-5). Scenę na obrazie oddano w popularnym ujęciu ikonograficznym. Wizerunek ten odnosi się do nowożytnej polskiej ikonografii Ecce Homo, cechującej się redukcją tematu, czyli ograniczeniem do przedstawienia najważniejszych postaci, bez zbędnego sztafażu. Redukcja taka występowała w nowożytnej sztuce zachodniej, ale tylko jako jeden z wariantów przedstawienia. W sztuce XIX i XX wieku ten sposób ukazania tematu Ecce Homo był bardzo popularny, ostatecznie artyści ukazywali wyłącznie popiersie lub twarz Zbawiciela w koronie cierniowej z widocznym fragmentem purpurowego płaszcza. Niestety nie jest znany autor tego dzieła, który wykonał obraz w typowej dla końca XIX i początku XX wieku konwencji o charakterystycznym sposobie malunku i idealizujących rysach twarzy.

Streszczenie

Obraz został namalowany w drugiej połowie XIX wieku i wstawiony do zwieńczenia ołtarza bocznego, który wykonano w latach około 1865-1870. Dzieło ilustruje scenę, w której Piłat ukazał ubiczowanego i cierniem ukoronowanego Chrystusa ludowi żydowskiemu, wypowiadając słowa: „Oto Człowiek!” (J 19, 1-5).

Bibliografia

Dziubecki Tomasz , "Ikonografia Męki Chrystusa w nowożytnym malarstwie kościelnym w Polsce", Warszawa 1996

Jak cytować?

Maria Działo, "Ecce Homo", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ecce-homo-30

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności