Krucyfiks

Dzieje zabytku

Figura Chrystusa Ukrzyżowanego powstała zapewne w drugiej połowie XVII wieku. Została wymieniona w aktach wizytacji z 1783 roku: „Nad arkadą małego chóru zamiast Tęczy Passya wisząca z aniołem unoszącym wysrebrzanym i pozłacanym”. Zatem w XVIII wieku krucyfiks ukazany był w ikonografii „Znaku Syna Człowieczego”. Prawdopodobnie w XIX wieku usunięto rzeźbę anioła, a na łuku umieszczono późnogotyckie figury Matki Boskiej i św. Jana, które razem z krucyfiksem utworzyły grupę Ukrzyżowania.

Opis

Do prostego krzyża przybita trzema gwoździami figura umarłego Chrystusa. Ciało w lekkim zwisie, o horyzontalnie rozłożonych ramionach, głowie opadającej na prawy bark, lekko ugiętych nogach, stopach skrzyżowanych w układzie prawa na lewą. Twarz ma szczupłą, o zamkniętych oczach, dużym nosie, pełnych ustach, okoloną krótką brodą oraz długimi, kręconymi, ciemnobrązowymi włosami. Na głowie ma koronę cierniową. Ciało wychudzone, o silnie podkreślonym kośćcu, ścięgnach i mięśniach, zwłaszcza w partii klatki piersiowej, z zaznaczonymi śladami męki. Krótkie, złocone perizonium zawinięte wokół podwójnego sznura, ze zwisem tkaniny na lewym boku. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała. Pionowa belka krzyża zakończona banderolą z napisem „INRI”.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźbę charakteryzuje silnie wychudzona sylwetka, z wyraźnie podkreślonymi kośćmi klatki piersiowej oraz wklęsło-wypukłymi mięśniami ramion i nóg. Układ ciała Chrystusa o horyzontalnie rozłożonych ramionach, a także forma perizonium zawieszonego na sznurze, odsłaniającego biodra, pozwala określić czas wykonania figury na drugą połowę XVII wieku. Forma silnie wychudzonego ciała oraz wyraźnie zaznaczone ślady męki miały podkreślić fizyczny aspekt cierpienia Chrystusa, wzmagający emocje u wiernych.
Jezus został ukazany w typie Cristo morte, a więc jako umarły, po tym jak skonał na krzyżu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Silne zabrudzenia całej figury.

Streszczenie

Figura Chrystusa Ukrzyżowanego powstała zapewne w drugiej połowie XVII wieku. Jezus został ukazany w typie Cristo morte, a więc jako umarły, po tym jak skonał na krzyżu.

Bibliografia