Ambona

Dzieje zabytku

Ambona została odnowiona w 1970, między 1987 i 1991 rokiem oraz w 2012 roku. Podczas ostatniej konserwacji zlikwidowano schody, a wejście na ambonę poprowadzono przez ścianę i przemalowano ją w odcienie koloru zielonego; ornamenty i detale pozłocono.

Opis

Ambona przyścienna składająca się z kosza, zaplecka, baldachimu i schodów z balustradą, zawieszona na lewej ścianie prezbiterium. Kosz na planie zbliżonym do prostokąta, o ściankach prostych i wklęsłych z uskokami w narożach, dekorowanymi płycinami z plakietami ornamentalnymi. Na największej płycinie przedstawienie Boga Ojca trzymającego tablice 10 przykazań, pośród obłoków, z trąbiącym aniołem w prawym dolnym narożniku. Kosz zamyka pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem. Podstawa kosza z łączących się pośrodku wolut, z pozłacaną szyszką u dołu. Zaplecek w kształcie prostokąta z prostokątną płyciną zamknięta łukiem nadwieszonym, wewnątrz której płaskorzeźbione przedstawienie Chrystusa Dobrego Pasterza. Pole flankują pilastry z płycinami. Baldachim powtarzający plan kosza, z podwieszonym lambrekinem i zwieńczony postumentem utworzonym ze stylizowanych wolut, na którym posadowiono figurę modlącego się anioła w długiej, srebrnej sukni. W podniebiu baldachimu znajduje się rzeźba srebrnej gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Struktura w kolorze brązowym, płyciny ciemnozielone, detal architektoniczny i ornamenty pozłacane i posrebrzane.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona, dawniej miejsce czytania tekstów liturgicznych i głoszenia kazań, choć jest we współczesnej liturgii już praktycznie nieużywana, pozostaje częścią wystroju większości kościołów. Miejsce, w którym ją lokowano – przy pierwszym lub środkowym filarze nawy głównej, ustaliło się w późnym średniowieczu. Typ ambony zawieszonej na ścianie lub filarze, z wejściem po schodkach wykształcił się w XVI wieku.
Ambona kościoła w Skawinie wykazuje cechy stylowe okresu późnego baroku. Świadczy o tym m.in. wklęsło-wypukły profil kosza i baldachimu, dekorujący go ornament lambrekinowy oraz jasna kolorystyka z obfitym zastosowaniem złoceń. Informacje o czasie powstania ambony w XIX wieku, na pewno po pożarze z 1815 roku, pozwalają uznać ją za dzieło neobarokowe, czerpiące z historycznych inspiracji wspomnianym nurtem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ambona została odnowiona w 1970, między 1987 i 1991 rokiem oraz w 2012 roku. Podczas ostatniej konserwacji zlikwidowano schody, a wejście na ambonę poprowadzono przez ścianę i przemalowano ją w odcieniach koloru zielonego; ornamenty i detale pozłocono.

Streszczenie

Ambona skawińskiego kościoła została wykonana po 1815 roku w stylu neobarokowym, o czym świadczy jej wklęsło-wypukły kształt oraz zastosowana ornamentyka.

Bibliografia