Zwiastowanie
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego owalu z przedstawieniem archanioła Gabriela zwiastującego Marii. Po lewej stronie kompozycji ukazana klęcząca Matka Boska, zwrócona w trzech czwartych w prawo, z rekami złożonymi na piersi oraz głową skierowaną w lewo. Twarz ma owalną o schematycznie zaznaczonych rysach, okoloną brązowymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię, przepasaną w talii oraz niebieski płaszcz zarzucony na prawe ramę i lewy bok, na głowie ma biały welon. Przed Marią leży na klęczniku otwarta księga. W prawej części obrazu archanioł ukazany frontalnie, przechylony w prawo, klęczący na lewe kolano na obłoku, z prawą nogą wyciągniętą w przód. W prawej, opuszczonej wzdłuż ciała ręce trzyma gałązkę lilii, lewą unosi w górę, z dłonią w geście wskazującym. Twarz ma owalną, młodzieńczą, o schematycznie zaznaczonych rysach, okoloną krótkimi, brązowymi włosami. Ubrany jest w białą tunikę o wzorze kwiatowym, przepasaną w talii, odsłaniającą prawą nogę oraz czerwony płaszcz przerzucony przez prawe ramię. Skrzydła ma białe, złożone. Nad postaciami unosi się biała gołębica Ducha Świętego. Scena ukazana jest na tle pejzażu z żółto-szarym niebem. W lewej części obrazu podwieszona zielona kurtyna.

Zwiastowanie

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Mogilany
Miejscowość
Gaj
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
Anioł malarstwo XVIII wieku Zwiastowanie
Miejsce przechowywania
zwieńczenie ołtarza bocznego
Identyfikator
DZIELO/01289
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Obraz przedstawiający Zwiastowanie powstał zapewne w drugiej połowie XVIII wieku. W późniejszym czasie został wtórnie zamontowany do zwieńczenia ołtarza wykonanego w 1899 roku.

Opis

Obraz w formie stojącego owalu z przedstawieniem archanioła Gabriela zwiastującego Marii. Po lewej stronie kompozycji ukazana klęcząca Matka Boska, zwrócona w trzech czwartych w prawo, z rekami złożonymi na piersi oraz głową skierowaną w lewo. Twarz ma owalną o schematycznie zaznaczonych rysach, okoloną brązowymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię, przepasaną w talii oraz niebieski płaszcz zarzucony na prawe ramę i lewy bok, na głowie ma biały welon. Przed Marią leży na klęczniku otwarta księga. W prawej części obrazu archanioł ukazany frontalnie, przechylony w prawo, klęczący na lewe kolano na obłoku, z prawą nogą wyciągniętą w przód. W prawej, opuszczonej wzdłuż ciała ręce trzyma gałązkę lilii, lewą unosi w górę, z dłonią w geście wskazującym. Twarz ma owalną, młodzieńczą, o schematycznie zaznaczonych rysach, okoloną krótkimi, brązowymi włosami. Ubrany jest w białą tunikę o wzorze kwiatowym, przepasaną w talii, odsłaniającą prawą nogę oraz czerwony płaszcz przerzucony przez prawe ramię. Skrzydła ma białe, złożone. Nad postaciami unosi się biała gołębica Ducha Świętego. Scena ukazana jest na tle pejzażu z żółto-szarym niebem. W lewej części obrazu podwieszona zielona kurtyna.

Zarys problematyki artystycznej

Przedstawienia Zwiastowania oparte są na Ewangelii św. Łukasza: „W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: «Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą». Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus” (Łk 1. 26-31). Postać gołębicy Ducha Świętego odnosi się do dalszej części zdarzenia: „Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?» Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię” (Łk 1, 34-35). Scena Zwiastowania z Gaju została ukazana w tradycyjnej dla nowożytnego malarstwa europejskiego ikonografii – Maria modli się na klęczniku przed otwartą księgą w momencie, gdy na obłoku nadlatuje Gabriel, zwiastując jej nowinę, nad nimi zaś unosi się gołębica Ducha Świętego. Układ ciała Marii oraz archanioła, a także kompozycja sceny zbliżona jest do obrazów zwiastowania Luca Giordana z 1672 roku (Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku) lub Paola Veronese z 1583 roku (National Gallery of Art w Waszyngtonie).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia i zabrudzenia warstwy malarskiej.

Streszczenie

Obraz przedstawiający Zwiastowanie powstał zapewne w drugiej połowie XVIII wieku. W późniejszym czasie został wtórnie zamontowany do zwieńczenia ołtarza wykonanego w 1899 roku. Przedstawienia Zwiastowania oparte są na Ewangelii św. Łukasza (Łk 1, 26-31), zaś na obrazie w Gaju scena została ukazana w tradycyjnej dla nowożytnego malarstwa europejskiego ikonografii.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem przez drzwi od strony zakrystii. Kosz wieloboczny, na cokole, z podwieszeniem w postaci ośmiu kabłąków, zakończonych szyszką. Ścianki kosza wydzielone kolumienkami podtrzymującymi wyłamane na ich osi belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem tworzącym parapet. W polach nisze z płaskorzeźbionymi przedstawieniami ewangelistów. Po prawej stronie do kosza dobudowany ćwierćkolisty podest z pełną balustradą. Zaplecek wąski, ujęty dwiema kolumienkami stojącymi na wspornikach, podtrzymującymi imposty, na których stoją wazoniki. W dolnej części płycina. W polu obraz w formie stojącego prostokąta, ujęty ramą zakończoną muszlą, z przedstawieniem Chrystusa w typie Salvator Mundi. Baldachim na planie ośmioboku, w formie belkowania, na którym ustawione są kabłąki, podtrzymujące figurę anioła grającego na trąbie. Na podniebiu baldachimu figura gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze niebiesko-zielonym; kolumienki, profile i ornamentyka złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Figura anioła ukazana jest frontalnie, w kontrapoście, z uniesioną wysoko lewą ręką i dłonią w geście wskazującym oraz prawą ręką wysuniętą w bok. Twarz ma pociągłą, o wysokim czole, małych, migdałowatych oczach, nosie i otwartych ustach, okoloną krótkimi, falowanymi włosami. Anioł ubrany jest w białą tunikę ze złoconą lamówką, odsłaniającą połowę klatki piersiowej i prawe ramię oraz złocony, obfity płaszcz otaczający postać, ekspresyjnie drapowany, opadający na ziemię. Skrzydła ma złocone, złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Podstawa na rzucie koła, trzon w typie gruszkowatym. Czara w kształcie mocno spłaszczonej kuli pokrytej puklami z profilowanym brzegiem. Pokrywa dwustrefowa, strefy oddzielone gładką wklęską, dolna strefa puklowana, górna puklowna, ujęta od dołu fryzem z liści, zwężająca się ku górze, zwieńczona złoconą kulą z krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Tablica z czarnego marmuru w formie leżącego prostokąta, ujęta profilowaną ramą z piaskowca, zwieńczoną wolutowym szczytem z krzyżem. W polu inskrypcja „Pamięci / X(IĘDZA) TOMASZA LEŚNIAKA / PROBOSZCZA TEJ PARAFII / + 1871 / X(IĘDZA) FRANCISZEK LEŚNIAK / KANONIK KATEDR(Y) TARNOWSKIEJ”.
płyta nagrobna
Epitafium księdza Tomasza Leśniaka
Zdjęcie nr 1: Marmurowa tablica w kształcie leżącego prostokąta, ujęta kamienną, architektoniczną obudową w formie aediculi. Tablica u dołu zamknięta profilowanym gzymsem, z wspornikiem pośrodku, na którym znajduje się tarcza z godłem herbowym Ślepowron. Pole tarczy szrafowane poziomo i pomalowane na błękitny kolor, zaś elementy godła złocone (krzyże i pierścień). Tarcza nakryta hełmem prętowym z utrąconym klejnotem. Tablica flankowana korynckimi kolumienkami dźwigającymi belkowanie z gzymsem wyłamanym pośrodku półkoliście, zwieńczonym krzyżem. W podłuczu dwa medaliony z płaskorzeźbionymi wizerunkami zmarłych, dekorowane ornamentem roślinnym. W polu płyty inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / PAMIĘCI / SZYMONA I ADAMA / SKORUPKA / PADLEWSKICH / PATRONÓW TEGO KOŚCIOŁA / + 1841 – +1879 / wdzięczny wnuk zarazem syn / Józef”.
płyta nagrobna
Epitafium Szymona i Adama Skorupka Padlewskich
Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, tynkowany, orientowany, jednonawowy. Prezbiterium prostokątne, zamknięte trójbocznie, od północy przylega zakrystia na planie prostokąta. Nawa szersza od prezbiterium, na rzucie prostokąta, od południa dostawiona kaplica Matki Boskiej na planie prostokąta, od zachodu wieża na planie kwadratu z dwoma aneksami po bokach. Prezbiterium dwuprzęsłowe, nawa trójprzęsłowa, nakryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi o gurtach spływających na profilowane wsporniki. Otwór tęczowy w formie półkolistej arkady. Parapet chóru muzycznego drewniany, wsparty na dwóch filarach. Posadzka z płyt ceramicznych. Fasada wieżowa, jednoosiowa, trójkondygnacyjna, zwężająca się ku górze; dwie dolne kondygnacje na planie kwadratu, trzecia ośmioboku. Trzy ściany pierwszej kondygnacji wieży ujęte lizenami, zakończone profilowanym gzymsem z krenelażem oraz daszkiem pulpitowym. Na osi portal w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, w opasce tynkowej z dwuskrzydłowymi drzwiami. Portal zamknięty od góry i po bokach uskokowym gzymsem z daszkiem pulpitowym. Nad portalem biforium. Trzy ściany drugiej kondygnacji wieży ujęte lizenami, zakończone profilowanym gzymsem z krenelażem oraz daszkiem pulpitowym. Na ścianach ślepe biforia we wnękach w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Trzecia kondygnacja zakończona profilowanym gzymsem z kostkowaniem, na ściankach otwory dzwonne w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, naprzemiennie ślepe i otwarte. Wieża nakryta dachem ostrosłupowym. Po bokach wieży dwukondygnacyjne aneksy na planie wieloboku, przekryte daszkami wielospadowymi. Nawa i prezbiterium oszkarpowane w narożach jedno i dwuuskokowymi szkarpami nakrytymi daszkami. Na elewacji południowej pięć otworów okiennych w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, z szerokim rozglifieniem. Na elewacji wschodniej dwa analogiczne okna, na północnej trzy. Nawa, kaplica i zakrystia nakryte dachami blaszanymi, dwuspadowymi, prezbiterium pięciospadowym.
kościół
Kościół Najświętszej Marii Panny

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty profilowaną, złoconą ramą zdobioną w narożach motywami ornamentalnymi, przedstawia scenę Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie. Po prawej stronie kompozycji znajduje się postać klęczącej na klęczniku Marii skierowanej w prawo i odwracającej się ku znajdującemu się za nią archaniołowi Gabrielowi. Głowa Marii jest lekko opuszczona i przechylona na prawe ramię, owalną twarz charakteryzują delikatne, młodzieńcze rysy z długim, nosem, drobnymi ustami i półprzymkniętymi oczami. Ciemne blond włosy widoczne są spod osłaniającej głowę i opadającej na plecy białej chusty. Strój Marii stanowi czerwona, przewiązana w pasie suknia oraz przerzucony przez lewe ramię i osłaniający nogi niebieski płaszcz. Na stopach są sandały. Maria prawą rękę wspiera na piersiach, lewą na otwartej księdze leżącej na pulpicie klęcznika. Po lewej stronie kompozycji ukazana jest przyklękająca na obłokach postać archanioła Gabriela zwróconego w trzech czwartych w lewo. Ukazaną w profilu twarz charakteryzują wyraziste rysy, długie, blond, skręcone włosy opadają na plecy. Archanioł ubrany jest w jasnoróżową suknię o podpiętych dekoracyjnymi zaponami rękawach i dolnym brzegu. Przez lewe ramię przerzucony jest niebieski płaszcz. Na plecach widoczne są skrzydła, na nogach wysoko wiązane sandały. Lewą rękę wznosi ku górze, w prawej zgiętej w łokciu i wyciągniętej przed siebie trzyma kwiat białej lilii. W górnej partii kompozycji, pośród obłoków widoczne są sylwetki aniołków, z których jeden trzyma gałązki różane. Pośrodku, na tle promienistej glorii ukazana jest gołębica Ducha Świętego. Po prawej stronie, tuż przy krawędzi, widoczne jest fragmentarycznie okno ze stojącym na parapecie wysokim wazonem z białymi i różowymi różami oraz lilią. W lewym, dolnym rogu, obok klęcznika znajduje się kosz z motkiem i robótką oraz zamknięta księga. Sygnatura: „A(nno) D(omini) 1848 / Jan Stankiewicz pinx[it] / osw[?] / Fondator / [...] Kod[?]ski”.
obraz

Zwiastowanie

Zdjęcie nr 1: Obraz ze sceną Zwiastowania w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem wklęsło-wypukłym z uskokiem. W dolnej części kompozycji, przy przykrytym obrusem klęczniku, na którym leży otwarta księga, klęczy Maria. Spogląda na karty księgi, prawą rękę wyciąga do przodu, lewą do boku. Ma owalną twarz, duże, półprzymknięte oczy, spiczasty nos i odznaczający się podbródek. Jest ubrana w czerwoną suknię z długimi rękawami i niebieski płaszcz przechodzący przez prawą rękę i opadający przez plecy na ziemię; płaszcz gnie się grubymi, łamanymi fałdami. Maria ma na głowie welon, który rozwiewa się w tył i do boku. Ponad nią, z lewej strony, z nieba zlatuje archanioł Gabriel o kolorowych skrzydłach, który patrzy na Marię. W prawej ręce trzyma kwiat lilii, lewą wskazuje na znajdującą się powyżej gołębicę Ducha Świętego wśród promieni. Archanioł ma owalną twarz z dużymi, głęboko osadzonymi oczami, prosty nos i usta rozciągnięte w nieznacznym uśmiechu. Jest ubrany w białą, odsłaniającą część torsu tunikę przewiązaną w pasie i spiętą na lewym udzie klejnotem. Wokół bioder i przez lewe ramię przechodzi mu jasna szarfa. W lewym dolnym rogu kompozycji, na posadzce z dwukolorowych, ułożonych w szachownicę płytek, znajduje się koszyk z przyborami do szycia – fragmentem białej tkaniny oraz tego samego koloru kłębkiem nici z zatkniętą igłą. W tle niebieskie niebo ograniczone z każdej strony zacienionymi obłokami.
obraz

Zwiastowanie

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie leżącego prostokąta. Dzieło przedstawia scenę Zwiastowania umieszczoną na tle komnaty otwierającej się z lewej strony na rozległy, górzysty pejzaż. W centrum kompozycji ukazano z prawego profilu archanioła Gabriela stojącego na obłoku. Posłaniec zwrócony jest w kierunku Marii. Jasnowłosy młodzieniec ukazany jest w dynamicznej pozie. W lewej ręce trzyma kwiat lilii, prawą, unosi do góry. Postać ubrana jest w złotą suknię oraz czerwoną tunikę; stopy bose. Z prawej strony obrazu przedstawiono klęczącą przy pulpicie Marię. Postać ukazana jest frontalnie, z głową w trzech czwartych zwróconą w kierunku centrum kompozycji i pochyloną do dołu. Marię przedstawiono jako młodą, długowłosą kobietę o owalnej twarzy składającą prawą rękę na piersi. Jest ona ubrana w jasnoróżową tunikę, na którą ma narzucony niebieski płaszcz z żółtym podbiciem. W górnej części kompozycji, ponad Marią i Gabrielem ukazana jest gołębica Ducha Świętego w obłoku z promieniami skierowanymi w stronę Marii. Na drugim planie, po lewej stronie kompozycji ukazano krajobraz widoczny przez prześwit w murze, zaś po prawej łoże z kolumną i udrapowaną, czerwoną kotarą. Kolorystyka obrazu jest pastelowa, stonowana. Światłocień uwypukla fałdy szat i kształtuje głębię przestrzeni.
obraz

Zwiastowanie

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ze sceną Zwiastowania. Po lewej stronie przedstawienia przed pulpitem z otwartą księgą klęczy Maria. Obie ręce kieruje w stronę ukazującego się jej archanioła, głowę odwraca w przeciwnym kierunku. Ma okrągłą twarz, przymknięte oczy, długi nos i szerokie usta. Ciemne, związane włosy opadają jej na plecy. Jest ubrana w różową suknię i niebieski płaszcz. Przed nią, na ziemi leżą rozsypane róże. Z prawej strony kompozycji na chmurze klęczy archanioł, który prawą ręką wskazuje niebo, a w lewej trzyma kwiat lilii. Ma podłużną twarz, z dużymi oczami, szpiczastym nosem i małymi ustami, jasne włosy opadają mu na kark. Jest ubrany w białą suknię z czerwonym podbiciem widocznym przy rękawach i rozcięciu ponad lewym kolanem. Skrzydła ma rozłożone. Ponad jego prawą ręką widoczna jest gołębica Ducha Świętego. Tło ciemnożółte, przechodzące w ciemne po lewej stronie kompozycji. W tle ukazane aniołki i putta: dwa putta powyżej archanioła, powyżej Marii jedno, a nad nim trzy aniołki zrzucające na ziemię kwiaty róż. Obraz oprawiony w profilowaną, złoconą ramę, dekorowaną na górnej i dolnej krawędzi plakietami z kwiatu róży z liśćmi.
obraz

Zwiastowanie

Zdjęcie nr 1: Witraż w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum kompozycji, na tle czerwonej kotary ukazana scena Zwiastowania. Z prawej strony znajduje się przedstawiona z profilu, w pozycji stojącej Maria ubrana w niebiesko-białe szaty. Ukazana jest jako młoda kobieta z pochyloną głową. Ręce schowane pod połami szat, złożone na piersi. Na głowie Marii jasnoniebieska chusta, wokół niej świetlisty nimb. Z prawej strony kompozycji przedstawiono archanioła Gabriela ukazanego frontalnie, w pozycji stojącej. Głowa pochylona w trzech czwartych w prawo. Archanioł ma pozbawioną zarostu twarz młodego mężczyzny i brązowe, sięgające uszu włosy. Ubrany jest w biało-zielone szaty i żółte sandały. Obie ręce, ugięte w łokciach, uniesione w geście pozdrowienia. Szeroko rozpostarte skrzydła archanioła mają pióra w odcieniach zieleni i niebieskiego. Wokół głowy postaci znajduje się niebiesko-zielony nimb. W górnej części kompozycji ukazana gołębica Ducha Świętego na tle promienia skierowanego na głowię Marii. Na drugim planie granatowe niebo. W dolnej części kompozycji, na pierwszym planie ukazane są białe lilie.
witraż

Zwiastowanie

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, w złoconej, akantowej ramie. Kompozycja dwupostaciowa umieszczona w architektonicznym wnętrzu. Z lewej ukazana Maria siedząca na rozbudowanym, drewnianym tronie; zwrócona w lewo. Prawa ręka spoczywa na otwartej, umieszczonej na pulpicie księdze, lewa złożona na piersi. Głowa ukazana z prawego profilu, uniesiona lekko ku górze w kierunku anioła. Twarz o spiczasto zakończonym podbródku z dużymi oczami, krótkim nosem, włosy długie i ciemne spływające na plecy. Maria ubrana w czerwoną suknię oraz zarzucony na ramiona ciemnogranatowy płaszcz. Z prawej przedstawiony ukazujący się na obłokach archanioł Gabriel. W lewym ręku trzyma kwiat lilii, prawą wskazuje na widoczną w prawym, górnym rogu kompozycji gołębicę Ducha Świętego. Ubrany w długą, białą tunikę oraz krótszą, złotą szatę wierzchnią. W lewym, górnym narożu obrazu podwieszona i udrapowana, czerwona kotara. Tło jednolite, ciemne. Kolorystyka ciemna, ciepła.
obraz

Zwiastowanie

Jak cytować?

Paulina Kluz , "Zwiastowanie", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/zwiastowanie-7

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności