Tabernakulum z tronem wystawienia
Zdjęcie nr 1: Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki na cokole, o wypukłej ścianie frontowej, ujętej spływami wolutowymi, podtrzymującymi wyłamany gzyms. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem, ujęte profilowana ramą z przedstawieniem kielicha z hostią w polu. Na tabernakulum cokół. Szafka wkomponowana w trójosiowy tron wystawienia. Oś środkowa w formie niszy, flankowanej spływami wolutowymi, dekorowanej rocaille'm i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Po bokach niszy, na osiach bocznych pola o wklęsłych bokach dekorowanych zwisami kwiatowymi, z umieszczonymi pośrodku owalnymi pojemnikami na relikwie ujętymi rocaille'm. Wnętrze pojemników z ornamentalną dekoracją papierową i banderolami oraz relikwiami. W prawym pojemniku napisy: „Innoc(enti) Pap(ae) IX.”, „Gregor(ii) Pap(ae) VII.”, „S(anctae) AUREAE M(artyris)”, „Clement(i) Pap(ae) XI.”, „Bened(icti) Pap(ae) XI.”; w lewym: „Pii. Pap(ae) V.”, „Clem(enti) Pap(ae) XII”, „S(ancti) Benigni(s) M(artyris)”, „Innoc(enti) Pap(ae) XIII.”, „Bened(icti) Pap(ae) XIII.”; „ST[...] VM.”
Zdjęcie nr 2: Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki na cokole, o wypukłej ścianie frontowej, ujętej spływami wolutowymi, podtrzymującymi wyłamany gzyms. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem, ujęte profilowana ramą z przedstawieniem kielicha z hostią w polu. Na tabernakulum cokół. Szafka wkomponowana w trójosiowy tron wystawienia. Oś środkowa w formie niszy, flankowanej spływami wolutowymi, dekorowanej rocaille'm i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Po bokach niszy, na osiach bocznych pola o wklęsłych bokach dekorowanych zwisami kwiatowymi, z umieszczonymi pośrodku owalnymi pojemnikami na relikwie ujętymi rocaille'm. Wnętrze pojemników z ornamentalną dekoracją papierową i banderolami oraz relikwiami. W prawym pojemniku napisy: „Innoc(enti) Pap(ae) IX.”, „Gregor(ii) Pap(ae) VII.”, „S(anctae) AUREAE M(artyris)”, „Clement(i) Pap(ae) XI.”, „Bened(icti) Pap(ae) XI.”; w lewym: „Pii. Pap(ae) V.”, „Clem(enti) Pap(ae) XII”, „S(ancti) Benigni(s) M(artyris)”, „Innoc(enti) Pap(ae) XIII.”, „Bened(icti) Pap(ae) XIII.”; „ST[...] VM.”

Tabernakulum z tronem wystawienia

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Kacwin
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Parafia Wszystkich Świętych
Tagi
relikwiarz rocaille
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/01995
Kategoria
tabernakulum
Ilość
1
Czas powstania
1772 rok
Technika i materiał
drewno, złoto płatkowe, srebro, metal, wosk, aksamit, nić o oplocie metalowym, papier, bajorek
Wymiary podstawowe
szerokość – 74 cm
wysokość – 67 cm
głębokość – 45 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Tabernakulum razem z tronem wystawienia powstało w 1772 roku. Wymienione było w aktach wizytacji w 1832 roku. Zapewne było odnawiane razem z ołtarzem głównym w latach 1926 i 1944.

Opis

Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki na cokole, o wypukłej ścianie frontowej, ujętej spływami wolutowymi, podtrzymującymi wyłamany gzyms. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem, ujęte profilowana ramą z przedstawieniem kielicha z hostią w polu. Na tabernakulum cokół. Szafka wkomponowana w trójosiowy tron wystawienia. Oś środkowa w formie niszy, flankowanej spływami wolutowymi, dekorowanej rocaille'm i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Po bokach niszy, na osiach bocznych pola o wklęsłych bokach dekorowanych zwisami kwiatowymi, z umieszczonymi pośrodku owalnymi pojemnikami na relikwie ujętymi rocaille'm. Wnętrze pojemników z ornamentalną dekoracją papierową i banderolami oraz relikwiami. W prawym pojemniku napisy: „Innoc(enti) Pap(ae) IX.”, „Gregor(ii) Pap(ae) VII.”, „S(anctae) AUREAE M(artyris)”, „Clement(i) Pap(ae) XI.”, „Bened(icti) Pap(ae) XI.”; w lewym: „Pii. Pap(ae) V.”, „Clem(enti) Pap(ae) XII”, „S(ancti) Benigni(s) M(artyris)”, „Innoc(enti) Pap(ae) XIII.”, „Bened(icti) Pap(ae) XIII.”; „ST[...] VM.”

Zarys problematyki artystycznej

Rokokowe tabernakulum i tron wystawienia w Kacwinie mają nieczęsto spotykaną formę i funkcję, gdyż stanowią dodatkowo miejsce przechowywania relikwii.
Tabernakulum jest to szafka umieszczana na ołtarzu głównym, w której przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Tron wystawienia najczęściej umieszczany jest na tabernakulum i służy jako miejsce do wystawienia Najświętszego Sakramentu w monstrancji.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia białej polichromii.

Streszczenie

Tabernakulum razem z tronem wystawienia powstało w 1772 roku. Tabernakulum jest to szafka umieszczana na ołtarzu głównym, w której przechowywany jest Najświętszy Sakrament, zaś tron wystawienia służy jako miejsce do wystawienia Najświętszego Sakramentu w monstrancji. Omawiane dzieło pełni dodatkowo funkcję relikwiarza.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
Šimončič Jozef, Karabová Katarína, "Kanonické vizitácie dunajeckého dekanatu v spišskom biskupstve z roku 1832", Krakov 2015

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem od strony prezbiterium w formie podestu i jednobiegowych schodów z pełną balustradą. Kosz na rzucie ściętego koła, na spłaszczonym wałku, z podwieszeniem o formie zbliżonej do stożka o wklęsłych bokach, ujętego czterema wolutami i pierścieniem, zakończonego szyszką. Ścianki kosza wydzielone wąskimi pilastrami, o trzonach dekorowanych plecionką, dźwigającymi gzyms stanowiący parapet, wyłamany na ich osi. W ich polach płyciny z rozetami, pod gzymsem podwieszone kwiatowe girlandy. Zaplecek wąski, flankowany dwoma pilastrami, kanelowanymi w dolnej partii trzonów, z rozetami w górnej. W polu płycina w formie stojącego prostokąta z dużą rozetą w środku, nad nią klucz. Baldachim na planie analogicznym do kosza, dekorowany kimationem oraz ornamentem roślinnym. Na nim rzeźbiony fragment skały z dwiema uskrzydlonymi główkami anielskimi, na którym leży otwarta księga z napisem „POENITE / MINI ET / CREDITE / EVANGE/LIO Marci 1. v(ersum) 15.”; za nią ustawione liście palm i duży krzyż, z promieniami na skrzyżowaniu belek. Obok, na skale siedzi putto, za nim gorejące serce i kotwica. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura ambony polichromowana na sposób imitujący marmoryzację w kolorze żółto-zielonym, detale i ornamentyka złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Figura ukazana w pozycji siedzącej, frontalnie, z głową skierowaną w lewo i nogami zwróconymi w drugą stronę. Prawą rękę ma złożoną na piersi, lewą wyciągniętą w bok. Twarz ma szczupłą, o migdałowatych oczach, zadartym nosie i rozchylonych ustach, okoloną kręconymi, ciemnobrązowymi włosami, opadającymi na ramiona. Anioł ubrany jest w złoconą szatę opasującą ciało, przepasaną w talii, zawiniętą na lewym ramieniu, odsłaniającą część torsu, lewą nogę. Skrzydła ma złocone, duże i złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Figura ukazana frontalnie, z głową skierowaną w prawo, w pozycji siedzącej, z uniesioną prawą nogą. Obie ręce ma złożone na piersi. Twarz ma szczupłą, o migdałowatych oczach, wąskim nosie i rozchylonych ustach, okoloną kręconymi, ciemnobrązowymi włosami. Anioł ubrany jest w złoconą szatę opasującą ciało, odsłaniającą część torsu, ramiona i prawą nogę. Skrzydła ma złocone, duże i złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, drążona. Anioł ukazany w pozycji siedzącej, z uniesionym prawym kolanem, zwrócony w trzech czwartych w lewo. Obie ręce ma ugięte, skierowane w prawą stronę, w prawej dłoni trzyma berło zakończone okiem Opatrzności. Twarz ma pełną, o wysokim czole, wąskich migdałowatych oczach, prostym nosie i pełnych ustach, okoloną brązowymi, falowanymi włosami sięgającymi ramion i przylegającymi do głowy. Ubrany jest w złoconą szatę, zawiniętą wokół ciała odsłaniającą tors i częściowo nogi. Przy lewym boku jedno, małe skrzydło, złocone i złożone. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, drążona. Anioł ukazany w pozycji siedzącej, z uniesionym lewym kolanem, frontalnie, z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Lewą ręką przytrzymuje na ramieniu tablicę, w prawej ugiętej trzyma gąbkę, którą na niej kładzie. Twarz ma pełną, o wysokim czole, wąskich migdałowatych oczach, prostym nosie i pełnych ustach, okoloną brązowymi, falowanymi włosami sięgającymi ramion i przylegającymi do głowy. Ubrany jest w złoconą szatę zawieszoną diagonalnie na jego lewym ramieniu, odsłaniającą część torsu i nogi. Przy prawym boku jedno małe skrzydło, złocone i złożone. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, drążona, ustawiona na brązowym cokole w kształcie kamienia. Postać anioła ukazana frontalnie, w wykroku, z uniesionymi, rozłożonymi na boki rękami. Twarz ma owalną, o niskim czole, wąskich, migdałowatych oczach, prostym nosie i wąskich ustach, okoloną krótkimi, silnie kręconymi włosami. Ubrany jest w długą, złoconą szatę, zawiniętą na prawym ramieniu, odsłaniającą tors i lewą nogę, ściśle opasującą ciało i obficie drapowaną. Na nogach ma srebrzone sandały z nagolennikami. Skrzydła ma duże, srebrzone i złożone. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Ołtarz jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa sarkofagowa. Nastawa osadzona na cokole, flankowana dwoma spływami wolutowymi, obficie dekorowanymi rocaille'ami. W polu głównym, w płytkiej niszy w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. W dolnej części kondygnacji prostokątne pole utworzone z rocaille'i. Zwieńczenie o wielkości kondygnacji w formie promienistej glorii, z gołębicą Ducha Świętego w polu, wokół której uskrzydlone główki aniołków na tle obłoków oraz rocaille'e spięte u góry koroną w typie otwartym. Struktura polichromowana na kolor jasno i ciemnobeżowy, detale, ornamentyka i profilowania złocone. Taki sam ornament zdobi narożniki mensy, ryzality w cokole, ujmuje również pole obrazowe na jego dłuższych bokach oraz w zwieńczeniu pola.
ołtarz
Ołtarz boczny

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego owalu. W centrum kompozycji Dzieciątko Jezus stojące na monogramie IHS, które lewą ręką przytrzymuje krzyż, a prawą, uniesioną do góry błogosławi. Ma okrągłą twarz i krótkie, jasne włosy, skośnie przez pierś i między nogami biegnie biało-czerwona szarfa, która rozwiewa się za jego plecami. Poniżej monogramu serce Jezusa otoczone koroną cierniową, z płomieniami. Przedstawienie adorowane przez dwa, symetrycznie klęczące anioły z kadzielnicami w rękach. Anioł z prawej strony spogląda w dół, anioł z lewej unosi wzrok w kierunku serca. Oba ubrane są w białe suknie z dużym dekoltem, o szerokich rękawach spiętych złotymi klamrami na wysokości łokci oraz ramion. Każdy ma narzucony niebieski płaszcz i rozpostarte, tonące w mroku skrzydła. Tło wypełniają skłębione chmury w złotobrunatnym odcieniu, które rozjaśniają się za postacią Dzieciątka.
obraz

Adoracja Imienia Jezus

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Tabernakulum z tronem wystawienia", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-z-tronem-wystawienia-6

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności