Św. Wojciech

Dzieje zabytku

Obraz św. Wojciecha powstał około 1800 roku z przeznaczeniem do ołtarza tego świętego ufundowanego przez Wojciecha Supergana. Ołtarz znajdował się w dawnym, drewnianym kościele Trójcy Świętej. Po 1912 roku obraz św. Wojciecha z tego ołtarza przeniesiono do nowo wybudowanej świątyni w Jordanowie. Dzieło wymienione zostało w inwentarzu kościoła z 1932 roku i błędnie rozpoznane jako św. Stanisław.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym z przedstawieniem św. Wojciecha ukazanego w całej postaci. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w lewo, w prawej, uniesionej ręce trzyma laskę zakończoną krzyżem patriarchalnym, lewą, ugiętą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma pociągłą, szczupłą, o starczych rysach, z migdałowatymi oczami, garbatym nosem i wąskimi ustami; okoloną długą, białą brodą oraz siwymi włosami sięgającymi ramion. Ubrany jest w czarną albę, białą rokietę, lamowaną koronką oraz czerwoną kapę ze złoconą bordiurą i niebieską podszewką, zapiętą na piersi klamrą. Na piersi ma paliusz, na głowie czerwoną infułę z wizerunkiem gołębicy Ducha Świętego. Po prawej stronie świętego stoi anioł w zielonej tunice, który w lewej ręce trzyma wiosło, prawą wskazuje na nie. Po lewej stronie świętego, w rogu, klęcząca półpostać fundatora z dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Mężczyzna nosi wąsy, włosy ma zawiązane z tyłu głowy, ubrany jest w kamizelkę oraz habit à la française. Przed nim znajduje się kartusz z napisem „Wojciech / Supergan / Fundator tego / Ołtarza / A(nno) D(omini) 1800”. Po tej samej stronie w oddali ukazany kościół św. Wojciecha z Krakowa. W górnej części obrazu wyobrażone niebo z obłokami, pośród których po prawej stronie świętego znajduje się putto trzymające liść palmy, a wokół głowy Wojciecha pięć uskrzydlonych główek anielskich.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech w 983 roku otrzymał sakrę biskupią i objął rządy w diecezji praskiej, dlatego w ikonografii przedstawiany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Wojciech wyruszył do Prus z misją nawracania pogan, gdzie zginął męczeńską śmiercią. Jako że popłynął tam łodzią przez Wisłę jego atrybutem stało się wiosło. Pochowany w Gnieźnie Wojciech był pierwszym świętym w monarchii piastowskiej, został ogłoszony głównym patronem Polski i metropolii gnieźnieńskiej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Powierzchnia pokryta krakelurami, miejscami przetarcia malatury, delikatne zabrudzenia obrazu.

Streszczenie

Obraz św. Wojciecha powstał około 1800 roku z przeznaczeniem do ołtarza tego świętego ufundowanego przez Wojciecha Supergana. Po 1912 roku został przeniesiony do nowego kościoła w Jordanowie. Święty Wojciech w 983 roku otrzymał sakrę biskupią, później zaś pełnił urząd biskupa Pragi. Wyruszył do Prus z misją nawracania pogan, gdzie zginął męczeńską śmiercią. Jako że popłynął tam łodzią przez Wisłę jego atrybutem stało się wiosło.

Bibliografia