Św. Walenty

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
chrzanowski
Gmina
Alwernia
Miejscowość
Poręba Żegoty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Babice
Parafia
Św. Marcina
Tagi
malarstwo religijne malarstwo XIX wieku św. Walenty
Miejsce przechowywania
kościół (?)
Identyfikator
DZIELO/24738
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1824 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 90 cm
wysokość – 120 cm
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Obraz pochodzi z rozebranych ołtarzy bocznych. Początkowo znajdował się w prawym ołtarzu bocznym, później został przeniesiony do lewego. Około 1950 roku był konserwowany przez Pawła Mitkę.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym z uskokiem. W centrum kompozycji stoi przedstawiony w całej postaci św. Walenty, który spogląda na ukazującego mu się Jezusa, lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga w geście błogosławieństwa. Ma małą, owalną twarz, z głęboko osadzonymi oczami i małymi ustami otoczonymi wąsami i krótką brodą; włosy krótkie. Jest ubrany w białą albę z pasem koronki na dole i u rękawów i czerwony, lamowany złotem ornat, spod którego wystaje fragment stuły, przez lewą rękę ma przewiązany manipularz. Przed nim, na obłokach tronuje Chrystus ubrany jedynie w czerwony płaszcz. Prawą rękę wyciąga przed siebie, w lewej trzyma widoczny jedynie we fragmencie krzyż, spogląda na świętego. Z lewej strony kompozycji w stronę Walentego zlatuje putto trzymające wieniec z liści laurowych oraz palmę męczeństwa. W łuku zamykającym od góry kompozycję widoczne są dwa kolejne aniołki. U stóp Walentego, na ziemi leży kobieta w białej sukni z owiniętą głową. Jest przykryta czerwonym płaszczem, rękę składa na piersi, ma zamknięte oczy. W tle górzysty krajobraz, powyżej granatowe niebo, rozjaśnione jedynie za postacią Chrystusa. Obraz w złoconej, profilowanej ramie.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został namalowany w 1824 roku i pochodzi z ołtarza bocznego rozebranego po 1952 roku. Nie jest to jednak pierwszy wizerunek tego świętego w porębskiej świątyni. Z dokumentów wizytacyjnych z 1746 roku wiadomo, że jeden z bocznych ołtarzy nosił takie wezwanie. W nowym, wybudowanym w 1762 roku kościele nadal znajdował się ołtarz pod wezwaniem św. Walentego.

O świętym nie wiadomo zbyt wiele. Był urodzonym w Rzymie biskupem i męczennikiem, który został ścięty 14 lutego w czasie prześladowań chrześcijan prowadzonych przez cesarza Klaudiusza Gota. Dokonał cudu uzdrowienia niewidomej dziewczyny, niemal przekonał rzymskiego cesarza do wiary chrześcijańskiej, o Jezusie, wypowiadał się jako o „światłości oświecającej wszelkiego człowieka”, co należy odnieść do słów Chrystusa: „Jam jest światłość świata” (J 8, 12).
Czci się go jako patrona ciężkich chorób, również nerwowych, a w kulturze anglosaskiej także zakochanych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, drobne ubytki warstwy malarskiej. Obraz został zakonserwowany około 1950 roku przez Pawła Mitkę.

Streszczenie

Obraz został namalowany w 1824 roku i pochodzi z ołtarza bocznego rozebranego po 1952 roku. Nie jest to jednak pierwszy wizerunek tego świętego w porębskiej świątyni. Z dokumentów wizytacyjnych z 1746 roku wiadomo, że jeden z bocznych ołtarzy nosił takie wezwanie. W nowym, wybudowanym w 1762 roku kościele nadal znajdował się ołtarz pod wezwaniem św. Walentego.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
"Żywoty świętych pańskich na wszystkie dnie roku podług najwiarygodniejszych źródeł wyjętych z dzieł ojców i doktorów kościoła św.", Mikołów-Warszawa 1905
Kornecki Marian , "Sztuka sakralna", Kraków 1993

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Św. Walenty", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-walenty

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności