Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Obraz pochodzi z rozebranych ołtarzy bocznych. Początkowo znajdował się w prawym ołtarzu bocznym, później został przeniesiony do lewego. Około 1950 roku był konserwowany przez Pawła Mitkę.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym z uskokiem. W centrum kompozycji stoi przedstawiony w całej postaci św. Walenty, który spogląda na ukazującego mu się Jezusa, lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga w geście błogosławieństwa. Ma małą, owalną twarz, z głęboko osadzonymi oczami i małymi ustami otoczonymi wąsami i krótką brodą; włosy krótkie. Jest ubrany w białą albę z pasem koronki na dole i u rękawów i czerwony, lamowany złotem ornat, spod którego wystaje fragment stuły, przez lewą rękę ma przewiązany manipularz. Przed nim, na obłokach tronuje Chrystus ubrany jedynie w czerwony płaszcz. Prawą rękę wyciąga przed siebie, w lewej trzyma widoczny jedynie we fragmencie krzyż, spogląda na świętego. Z lewej strony kompozycji w stronę Walentego zlatuje putto trzymające wieniec z liści laurowych oraz palmę męczeństwa. W łuku zamykającym od góry kompozycję widoczne są dwa kolejne aniołki. U stóp Walentego, na ziemi leży kobieta w białej sukni z owiniętą głową. Jest przykryta czerwonym płaszczem, rękę składa na piersi, ma zamknięte oczy. W tle górzysty krajobraz, powyżej granatowe niebo, rozjaśnione jedynie za postacią Chrystusa. Obraz w złoconej, profilowanej ramie.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został namalowany w 1824 roku i pochodzi z ołtarza bocznego rozebranego po 1952 roku. Nie jest to jednak pierwszy wizerunek tego świętego w porębskiej świątyni. Z dokumentów wizytacyjnych z 1746 roku wiadomo, że jeden z bocznych ołtarzy nosił takie wezwanie. W nowym, wybudowanym w 1762 roku kościele nadal znajdował się ołtarz pod wezwaniem św. Walentego.

O świętym nie wiadomo zbyt wiele. Był urodzonym w Rzymie biskupem i męczennikiem, który został ścięty 14 lutego w czasie prześladowań chrześcijan prowadzonych przez cesarza Klaudiusza Gota. Dokonał cudu uzdrowienia niewidomej dziewczyny, niemal przekonał rzymskiego cesarza do wiary chrześcijańskiej, o Jezusie, wypowiadał się jako o „światłości oświecającej wszelkiego człowieka”, co należy odnieść do słów Chrystusa: „Jam jest światłość świata” (J 8, 12).
Czci się go jako patrona ciężkich chorób, również nerwowych, a w kulturze anglosaskiej także zakochanych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, drobne ubytki warstwy malarskiej. Obraz został zakonserwowany około 1950 roku przez Pawła Mitkę.

Streszczenie

Obraz został namalowany w 1824 roku i pochodzi z ołtarza bocznego rozebranego po 1952 roku. Nie jest to jednak pierwszy wizerunek tego świętego w porębskiej świątyni. Z dokumentów wizytacyjnych z 1746 roku wiadomo, że jeden z bocznych ołtarzy nosił takie wezwanie. W nowym, wybudowanym w 1762 roku kościele nadal znajdował się ołtarz pod wezwaniem św. Walentego.