Św. Mikołaj

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Myślenice
Miejscowość
Trzemeśnia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Parafia św. Klemensa
Tagi
rzeźba XVII wieku
Miejsce przechowywania
plebania
Identyfikator
DZIELO/17321
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 74 cm
Wymiary szczegółowe
Wymiar podstawy – 18 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Figura św. Mikołaja powstała w XVII wieku. Być może pierwotnie stanowiła dekorację rzeźbiarską jednego z dawnych ołtarzy w kościele.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna, nieopracowana z tyłu, ustawiona na podstawie o nieregularnym kształcie. Święty zwrócony jest frontalnie, w delikatnym kontrapoście, z obiema rękami ugiętymi i wyciągniętymi do przodu. Prawa dłoń wysunięta zwrócona ku górze, w lewej trzyma laskę zakończoną krzyżem na kuli. Twarz ma kwadratową, o dużych oczach, krótkim nosie i małych, pełnych ustach, okoloną gęstą siwą brodą oraz falowanymi włosami, sięgającymi ramion. Mikołaj ubrany jest w długą, zieloną albę, niebieską rokietę zdobioną u dołu oraz zarzucony na ramiona, spięty na piersiach klamrą, pozłacany płaszcz, na głowie ma złoconą infułę. Polichromia ciała naturalistyczna, o jasnej, lekko zaróżowionej karnacji.

Zarys problematyki artystycznej

Figurę cechuje statyczność, blokowa forma z przyciągniętymi blisko ciała rękami oraz głowa pozbawiona szyi. Rzeźbiona jest w sposób sumaryczny, jakkolwiek z oddaniem detalu stroju.
Święty Mikołaj był biskupem Miry, dlatego przedstawiany jest w stroju odpowiadającym tej godności. W omawianej figurze wysunięta do przodu prawa dłoń zwrócona do góry świadczy o tym, że podtrzymywała niegdyś księgę, na której zazwyczaj leżały trzy kule. Atrybut ten odwołuje się do legendy, według której Mikołaj uratował trzy córki mieszczanina od nierządu, dzięki podarowaniu im w posagu złotych kul.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Silne ubytki, przetarcia i odspojenia warstwy polichromii i złoceń, silne zabrudzenia, liczne ślady po drewnojadach. Brak atrybutu w prawej dłoni świętego. Ubytki mechaniczne podstawy.

Streszczenie

Figura św. Mikołaja powstała w XVII wieku. Być może stanowiła dekorację rzeźbiarską jednego z dawnych ołtarzy w kościele. Święty Mikołaj był biskupem Miry, dlatego przedstawiany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Trzy kule na księdze, które prawdopodobnie omawiana figura Mikołaja podtrzymywała prawą ręką odwołują się do legendy o uratowaniu trzech córek mieszczanina od nierządu, dzięki podarowaniu im w posagu złotych kul.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Brzozecki Sławomir, "Św. Mikołaj" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 12" , Lublin 2008 , s. 967-968

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Mikołaj", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-mikolaj-5

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności