Św. Jan Nepomucen
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie trapezu o wklęsłych ramionach i dolnych narożach, zamknięty łukiem nadwieszonym, ujęty profilowaną, złoconą ramą. Święty ukazany w półpostaci, w trzech czwartych zwrócony prawo z dłońmi skrzyżowanymi na wysokości pasa, w których trzyma krucyfiks. Twarz pociągła o wyrazistych rysach, z krótkim, brązowym zarostem. Włosy długie, falowane, ciemnobrązowe, opadające na plecy i prawe ramię. Święty ubrany jest w albę i almucję, na głowie ma ciemnoniebieski biret. Ręce złożone na piersiach, w lewej dłoni krucyfiks. Po prawej stronie świętego widoczny jest fragment pulpitu. W tle obłoki, wokół głowy pięć gwiazd. Kolorystyka stonowana.

Św. Jan Nepomucen

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Siepraw
Miejscowość
Zakliczyn
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Wszystkich Świętych
Tagi
malarstwo XVIII wieku św. Jan Nepomucen
Miejsce przechowywania
zwieńczenie południowego ołtarza bocznego
Identyfikator
DZIELO/17592
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
olej na desce (?)
Wymiary podstawowe
szerokość – 120 cm
wysokość – 130 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Obraz powstał w XVIII wieku i został umieszczony w zwieńczeniu ołtarza bocznego, który około 1775 roku wykonał prawdopodobnie kieżmarski artysta Johann Feeg.

Opis

Obraz w kształcie trapezu o wklęsłych ramionach i dolnych narożach, zamknięty łukiem nadwieszonym, ujęty profilowaną, złoconą ramą. Święty ukazany w półpostaci, w trzech czwartych zwrócony prawo z dłońmi skrzyżowanymi na wysokości pasa, w których trzyma krucyfiks. Twarz pociągła o wyrazistych rysach, z krótkim, brązowym zarostem. Włosy długie, falowane, ciemnobrązowe, opadające na plecy i prawe ramię. Święty ubrany jest w albę i almucję, na głowie ma ciemnoniebieski biret. Ręce złożone na piersiach, w lewej dłoni krucyfiks. Po prawej stronie świętego widoczny jest fragment pulpitu. W tle obłoki, wokół głowy pięć gwiazd. Kolorystyka stonowana.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz powstał w XVIII wieku, niestety nieznany jest autor tego dzieła. W centrum kompozycji został ukazany św. Jan Nepomucen, który był kanonikiem kolegiaty św. Idziego w Pradze, dlatego na obrazie został przedstawiony w stroju odpowiadającym tej godności. Święty wmieszany w walkę arcybiskupa Pragi z królem Wacławem, nie chcąc wyjawić tajemnicy spowiedzi, został uwięziony, poddany torturom, aż w końcu zginął zrzucony z mostu Karola do Wełtawy w 1393 roku. Krzyż, który trzyma w dłoni przypomina o jego szczególnej czci wobec Ukrzyżowanego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dobry.

Streszczenie

Obraz św. Jana Nepomucena został wykonany w XVIII wieku w nieznanym warsztacie malarskim. Święty był kanonikiem kolegiaty św. Idziego w Pradze, dlatego na obrazie został przedstawiony w stroju odpowiadającym tej godności. Najczęściej ukazywany jest jako adorujący krucyfiks trzymany w ręku.

Bibliografia

Mysiński Aleksander, "Dzieje parafii pw. Wszystkich Świętych w Zakliczynie k. Myślenic", Zakliczyn 2001
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Muzeum Archidiecezjalnego im. Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie, Dokumentacja prac konserwatorskich do ołtarza bocznego, pod wezwaniem Chrystusa Pojmanego z kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Zakliczynie k. Myślenic, oprac. Danuta Prząda, 2014.

Archiwum parafialne w Zakliczynie, Inwentarz parafii Wszystkich Świętych w Zakliczynie, oprac. ks. Józef Stopka, 2018, s. 36.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Drewniane ławki kolatorskie ustawione po obu stronach prezbiterium. Ławki ustawione na dwóch nóżkach, siedzisko proste w postaci prostej ławy. Zaplecek flankowany filarkami podtrzymującymi wyłamane, niepełne belkowanie, zamknięte gzymsem. Na osi filarków ustawione wazony. Zaplecek zdobiony pięcioma płycinami w kształcie stojących prostokątów o uszatych narożach. Ścianki boczne z przodu o wklęsło-wypukłym brzegu, sięgające do wysokości połowy zaplecka, na zakończeniu zdobione liśćmi stylizowanego akantu. Struktura pokryta bejcą.
ławka
Dwie ławki kolatorskie
Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego pełnoplastyczna, wolnostojąca. Chrystus ukazany jest w całej postaci, ustawiony frontalnie, w delikatnym kontrapoście; prawą, wysoko uniesioną ręką czyni gest błogosławieństwa, a w lewej trzyma chorągiew o długim drzewcu zakończonym krzyżem, na czerwonej tkaninie widnieje złoty krzyż. Chrystus ma podłużną twarz z długim i wąskim nosem, wzrokiem skierowanym w dal, okoloną krótką i ciemną brodą, rozdzieloną na końcu w dwa pukle oraz długie, ciemnobrązowe włosy, które opadają na plecy i ramiona. Chrystus jest ubrany w czerwony płaszcz z jasnobeżową podszewką i złoconą bordiurą, przerzucony przez lewe ramię i odsłaniający prawe ramię oraz nagi tors z drugą połą płaszcza zarzuconą na lewą rękę. Na dłoniach, stopach i boku zaznaczone są ślady męki. Polichromia ciała jest naturalistyczna. Rzeźba ustawiona jest na dwóch ukośnie ustawionych, prostopadłościennych kostkach.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od zakrystii. Podwieszenie w formie odwróconego ostrosłupa o ściętym wierzchołku, na krawędziach flankowane pilastrami zakończonymi u góry wolutowo, a na ściankach zdobione płycinami. Kosz na planie kwadratu umieszczony na wybrzuszonej podstawie, dekorowanej rocaille'owymi kartuszami, o ściętych górnych narożach; ścianki wklęsłe, zwężające się ku górze, ujęte w narożach pilastrami z trzonami dekorowanymi rocaille'em i zwisami z różanych gałązek. Podpory dźwigają gzyms wyłamany na ich osi, tworzący parapet. W polu ścianek płyciny z rocaille'ami w narożach z malowanymi olejem na desce obrazami przedstawiającymi ewangelistów. Od strony lewej: św. Mateusz z aniołem, pośrodku św. Marek z lwem i św. Łukasz z wołem, a po prawej św. Jan z orłem. Ewangeliści ukazani w pozycji siedzącej z księgami w dłoniach, ubrani w różnokolorowe, powłóczyste szaty na złotym tle. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujęty pilastrami dekorowanymi rocaille'ami. W polu płycina w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym z płaskorzeźbionymi tablicami dekalogu, ujętymi od dołu skrzyżowanymi gałązkami oliwnymi, związanymi wstęgą. Belkowanie nad zapleckiem o wypukłej linii, z przerwanym pośrodku gzymsem, od góry wypełnionym rocaille'em, od dołu ozdobionym podwieszonym lambrekinem z chwostami. Zwieńczenie ma formę zbliżoną do trapezu, ujęte jest wolutami spływającymi na belkowanie, na których ustawione są rokokowe wazony. W polu zwieńczenia znajduje się medalion z glorią pośród obłoków, a powyżej gołębica Ducha Świętego. Zwieńczenie flankują umocowane na ścianie, uskrzydlone główki aniołków dobrej i złej rady: po lewej o jasnej karnacji, a po prawej o czarnej karnacji. Szczyt zwieńczenia ma formę gzymsu z podwieszonym lambrekinem. Całość wieńczy zawieszona na ścianie promienista gloria z wieńcem utworzonym z obłoków. Struktura polichromowana jest w kolorze czerwonym, z czarnymi profilami oraz złoconą i srebrzoną ornamentyką.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica ustawiona na niskiej, prostopadłościennej bazie, trzon na planie kwadratu o ściętych narożach, zwężający się ku górze, oddzielony od czary talerzykiem w formie sznura, czara zamknięta ośmioboczną krawędzią. Trzon zdobiony rzeźbioną dekoracją w formie skręconych wolut, a czara gałązkami z odnogami zawijającymi się na boki i opadającymi w dół. Gałązki u góry zwieńczone krzyżykami. Pokrywa w formie baniastej kopuły, na planie ośmioboku, zwężająca się ku górze i zakończona kulą z krzyżykiem o trójlistnie zamkniętych ramionach. Pokrywa polichromowana na kolor czerwony, profilowania srebrzone, krzyżyk złocony.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty profilowaną, złoconą ramą z motywem rocaille'owych kartuszy w narożach i jednego z profilowań ozdobionego motywem sznura. Chrystus ukazany jest w ujęciu półpostaciowym w trzech czwartych zwrócony w lewo z głową skierowaną w prawo. Zbawiciel oburącz podtrzymuje niesiony na lewym barku brązowy, prosty krzyż. Twarz podłużna o wyrazistych rysach i śniadej karnacji z krótkim i ciemnobrązowym zarostem, długim nosem i ciemnymi oczami. Włosy długie, ciemnobrązowe, falowane, opadające na plecy i ramiona. Na głowie ma dwie korony cierniowe, jedną czarną i drugą domalowaną poniżej, złoconą; wokół głowy promienisty nimb. Ubrany jest w ciemnoniebieską suknię i czerwony płaszcz odsłaniający część torsu i prawą rękę. Na szyi ma zawieszony gruby łańcuch, którego koniec przewieszony jest przez lewy nadgarstek; na ciele widoczne są strużki krwi i potu. Kolorystyka stonowana i ciemna. W tle widoczna murowana architektura z półkolistą arkadą.
obraz
Chrystus dźwigający krzyż
Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego pełnoplastyczna, wolnostojąca, ustawiona na niskim, półkolistym cokole. Chrystus ukazany w całej postaci, ustawiony frontalnie, prawą ręką czyni gest błogosławieństwa, lewa niezachowana. Twarz podłużna, z długim nosem i małymi oczami, wysokim czołem, okolona krótką i brązową brodą, rozdzieloną na końcu w dwa małe pukle. Włosy długie, brązowe opadające na ramiona i plecy równolegle ułożonymi lokami skręconymi na końcu. Chrystus ubrany jest w czerwony płaszcz z zieloną podszewką, spięty na dekolcie złotą broszką, odsłaniający klatkę piersiową i nogi, otaczający figurę, z prawą połą przerzuconą przez lewe przedramię. Na dłoniach, stopach i boku ma delikatnie zaznaczone ślady męki. Polichromia ciała jest naturalistyczna, lamówka płaszcza złocona.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Jan Nepomucen", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jan-nepomucen-2

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności