Matka Boska z Dzieciątkiem (Matka Boska Myślenicka)

Dzieje zabytku

Obraz został odnowiony przez Sebastiana Stolarskiego Starszego z Myślenic w 1843 roku. Drugi raz konserwowano go w 1962 roku. Z obrazu usunięto sukienkę pochodzącą z 1845 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Madonny z Dzieciątkiem na wzór wizerunku Matki Boskiej Myślenickiej. Maria ukazana została w półpostaci, zwrócona prawo, w stronę Dzieciątka, przytulonego do jej prawego policzka. Twarz Madonny o pełnym kształcie, dziewczęcych rysach okolona jest ciemnymi, gładko upiętymi włosami. Maria ma duże oczy o regularnych łukach brwiowych, nos o prostym profilu, usta pełne, niewielkie. Matka Boska ubrana jest w ciemnoczerwoną suknię i granatowy płaszcz. Dzieciątko ukazane do wysokości bioder, niemal nagie, przepasane ciemnoróżową chustą; prawą rękę wyciąga w kierunku Marii. Głowę ma uniesioną, ukazaną z prawego profilu. Twarz Dzieciątka jest pełna, okolona krótkimi, ciemnymi włosami. Ma duże, niebieskie oczy, nos krótki, usta pełne. Karnacje ciała postaci w jasnokremowym odcieniu, policzki lekko zaróżowione. Wokół głów nimby z otokiem z malowanych pereł. Tło obrazu jednolite, ciemnobrązowe. U dołu kompozycji napis „1843 odnowiony / IMAGO MIRACVLOSA B(EATAE) M(ARIAE) V(IRGINIS) MISLENICE”. Obraz ujęto złoconą, rzeźbioną ramą z 1748 roku.

Zarys problematyki artystycznej

Matka Boska została ukazana w ikonograficznym typie tzw. Eleusy. Wizerunki te stały się popularne w Bizancjum i poza granicami Cesarstwa począwszy od IX bądź X wieku. W ikonach typu Eleusy Matka Boska stoi lub siedzi na tronie lub jest ukazana w półpostaci, tuląc swój policzek do twarzy Dzieciątka Jezus. Z kolei Dzieciątko przytula się do policzka Marii, obejmując ją za szyję.
Obraz trzebuński jest barokową kopią obrazu Matki Boskiej Myślenickiej, który według przekazów od 1596 roku znajduje się w kościele pw. św. Królowej Jadwigi w tym mieście. Pierwowzór został namalowany na desce i uchodzi za dzieło nieznanego artysty włoskiego okresu renesansu. Z 1633 roku zachował się opis niespotykanego zjawiska – podobno ukazana na obrazie Maria zaczęła płakać. Od tego czasu obraz uznano za cudowny. Najbardziej znaną kopią wizerunku jest obraz Matki Boskiej Kalwaryjskiej przechowywany w Kalwarii Zebrzydowskiej, czczony od końca XVIII wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Widoczne krakelury.

Streszczenie

Przedstawienie ołtarza głównego kościoła w Trzebuni jest siedemnastowieczną (?) kopią cudownego obrazu Matki Boskiej Myślenickiej przechowywanego od końca XVI wieku w tamtejszym kościele pw. św. Królowej Jadwigi.

Bibliografia